شاه فرتوت ابریقستان

حرف مفتی به نام #حریم_خصوصی

#محسن_زندی

🔸 یک کیف‌قاپِ بی‌سواد، با یک نگاهِ سریع و ساده می‌تواند از بین هزار نفر فوراً تشخیص دهد که کیفِ چه کسی را می‌توان زد و کیفِ چه کسی را نمی‌توان. او چگونه این کار را می‌کند؟ به‌راحتی. همه‌ ما ذاتاً‌ یک روان‌شناس هستیم؛ یک روان‌شناسِ غیرحرفه‌ای.

🔸 فرض کنید شما یک خانواده‌ سه نفره هستید که سالی دو بار از یک بوتیکی مشخص برای اعضای خانواده لباس می‌خرید.
سالی یکبار هم در روز پدر و مادر از همین بوتیکی برای والدینتان هدیه می‌خرید.
صاحبِ این بوتیکی، یک فرد میانسال و جاافتاده است که از هوش متوسطی برخوردار است.
بعد از پنج‌سال این بوتیکیِ با هوش متوسط براحتی از خانواده‌ شما این اطلاعات را استنباط کرده‌ است:
چند نفرید، به چه رنگها، مارکها، شرکتها، و قیمتهایی علاقه دارید
میزان درآمد شما چقدر است
سبکِ شخصیتی شما چیست
رابطه‌ خانوادگی شما چقدر مستحکم یا شل است
سبک رفتاری، میزان ارتباط کلامی، چشمی و حتی نوعِ رابطه‌ جنسی شما با همسرتان چگونه و چقدر است
سبک رفتاری شما با فرزندانتان چگونه است
با خانواده‌ اصلی، یعنی والدینتان، چه ارتباطی دارید؟ سلیقه‌ آنها چگونه است؟ سطح سلیقه، وضعیت طبقه‌اجتماعی و مالی آنها چگونه است؟ آیا از روی علاقه برای آنها خرید می‌کنید، یا رودربایستی، یا احساسِ وظیفه؟
او می‌تواند میزان و نوعِ تغذیه شما را هیکلتان و رنگ پوستان حدس بزند. فروشنده حتی می‌تواند نوع باورهای مذهبی، اجتماعی، سطح تحصیلات و حتی نحوه‌ گذراندن کودکی و نوجوانی‌تان را نیز حدس بزند.

تمام این اطلاعات فقط با صِرفِ خرید کردن شما به دست می‌آید. حالا فرض کنید علاوه بر خرید با او به گفتگو هم می‌پردازید، یا از دوربین مداربسته تمام رفتارها و حالات شما در فروشگاه را تحت کنترل دارد؛ طبعا میزان اطلاعات او از شما چندین برابر می‌شود.

🔸 حالا فرض کنید به جای سالی دوبار خرید از یک فروشگاه، روزی چند ساعت در شبکه‌های مختلف اینترنتی، از #گوگل و فیس‌بوک# و #اینستاگرام و #واتس‌اپ و #تلگرام و #سروش و ... حضور دارید؛ و به جای نگاه کردن به لباسها، صدها و هزاران موضوعِ متنوع را جستجو می‌کنید؛ و به جای سروکار داشتن با یک فروشنده‌ با هوشِ متوسط با صدها نابغه‌ اینترنتی، و نرم‌افزارهای قدرتمندِ تحلیلِ آماری و پیشرفتهای ناشی از هوش مصنوعی سروکار دارید. شما به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در حالِ ارائه‌ اطلاعات از خود هستید (آپلودکردن‌ها، دانلود کردن‌ها، حتی در فالو کردن‌ها،‌ لایک‌کردن‌ها،‌ و یا مشاهده‌ پِیج‌ها بدونِ لایک کردنِ آنها). جالب آنکه، در این محیطها ممکن است به‌خاطر احساس امنیتی که می‌کنید چیزهایی را ببینید یا جستجو کنید، و رفتارها و گفتارهایی از شما سربزند که در دنیای واقعی از شما سر نمی‌زند و کاملا خصوصی است.

حالا به نظرتان این شبکه‌ها چقدر از شما اطلاعات دارند؟ چه اطلاعاتی که مستقیم می‌دهید و چه اطلاعاتی که با کارهای آماریِ پیچیده کسب می‌کنند؟ نمی‌خواهم #دایی‌جان_ناپلئون وار در سیاه‌چاله‌ توهمِ توطئه بیفتم و شما را هم نگران کنم؛ اما به‌گمانم آنها حتی از رنگ مورد علاقه‌ ما برای لباس زیر نیز باخبرند. نیمرخِ روانشناختیِ آنها از ما خیلی غنی‌تر از اطلاعاتی است که حتی ما در موردِ خودمان داریم؛ و برخلاف ذهنِ فراموشکارِ ما،‌ این اطلاعات هیچگاه از حافظه‌هایِ آنها پاک نمی‌شوند. به‌ قول یک روانپزشک معروف غربی، #پارانویا ویژگی عصرِ گسترشِ سازمان‌های اطلاعاتی است.

🔸 بنابراین:
1. هرچه #تکنولوژی #پیشرفتِ بیشتری می کند، #زندگی_خصوصی و #حریم_شخصی محدودتر، و بلکه، بی‌معناتر می‌شود. حریم شخصی در #دنیای_مدرن، تنها یک حرف مفت است. کافیست یکبار سرِ یک مسأله‌ای پایتان گیر بیفتد؛ آن‌وقت حرفِ مفت بودنِ حریم شخصی را خواهید چشید. همیشه آن دیالوگ فیلم #دشمن_ملت (Enemy of the State) به کارگردانی #تونی_اسکات، محصول سال ۱۹۹۸ امریکا، را به یاد داشته باشید:

"در دنیای جدید (تازه، سال ۱۹۹۸) تو فقط در ذهنت آزاد هستی".

2. در #دنیای_مجازی هیچ چیز، رایگان نیست. اگر چیزی رایگان بود، مانند #گوگل، #تلگرام، #اینستاگرام و ...، هزینه‌ این خدماتِ رایگان، #خود شما و #اطلاعات شخصی و منطقه‌ای شماست. حال، برای اهداف #اقتصادی، #سیاسی، #فرهنگی یا هر چیز دیگر. هیچ گربه‌ای برای رضای خدا موش نمی‌گیرد.

3. تراژدیِ تعارض میان #آزادی و #رفاهِ ناشی از تکنولوژی در دنیای جدید آن است که نمی‌توان دست به انتخاب یکی از آنها زد. مرز آنها چنان باریک است که نمی‌توان تصمیم گرفت. اما می‌توان تا حد امکان برخی حریم‌های خود را رعایت کرد. کافیست دنیای مجازی را نیز محضرِ خدا بدانید که همه‌چیز تحت نظارت است.

4. سوادِ دیجیتالی و امنیتیِ خود در فضای مجازی را بالا ببریم و در ارائه‌ اطلاعات از خود، و به‌ویژه از کودکانمان، نهایتِ خساست را بورزیم

#شاه_فرتوت_ابریقستان
https://t.center/oldkingofebrighestan

‍ برآمدن شبه طبقه فرودست فرهنگی؛
به بهانه اعتراضات اخیر

#یاسر_باقری
#شاه_فرتوت_ابریقستان
@oldkingofebrighestan

🔸این روزها در گوشه و کنار ایران شاهد اعتراضات کوچک و بزرگ هستیم
نکته عجیب این تجمعات که آن را از تجمعات پیشین متمایز می‌کند، این است که وجه اشتراک چندانی میان اعتراض تجمع کنندگان وجود ندارد.
تنها چیزی که در این میان از شعارها مشخص و مشترک است نفس "اعتراض" است، اعتراضی که سمت و سوی آن مشخص نیست؛ گاه دولت نشانه گرفته می‌شود، گاه نظام. مسائل اقتصادی در آن محوریت دارد اما مسائل سیاسی نیز در آن برجسته است.
در این مدت هر یک از بازیگران سیاسی کوشیده‌اند تا با تکیه بر برخی از شعارها، مخالفان خود را هدف واقعی اعتراضات معرفی کنند و یا اینکه آن را اقدامی سازمان‌یافته از سوی مخالفان قلمداد کنند.
اما هدف این نوشته، صرفا کوششی جامعه شناختی برای تبیین موضوع مذکور و درخواست نقد آن ازسوی صاحب‌نظران است و وجود بازی‌های سیاسی در این زمینه محل بحث نخواهد بود (و فرض سازماندهی توسط نهادهای حکومتی کنار گذاره شده است).

🔸یکی از نکات درخور توجه در این ماجرا آن است که هسته مرکزی اعتراضات (معیشت) دغدغه مهم طبقه فرودست است و عموما چنین تصور می‌شود که طبقات فرودست توان سازماندهی تظاهرات را ندارد و معمولا اعتراضات آنان در شکل #شورش خودنمایی می‌کند؛ به عبارتی اعتراض سازمان‌یافته و هماهنگ شده مختص طبقه متوسط یا نهادهای خاص اجتماعی و سیاسی (درون یا بیرون حکومت) است. این موضوع تحلیل و فهم اعتراضات را دشوار می‌کند.

به نظر می‌رسد توجه به دو پارامتر "ضریب نفوذ بالای شبکه‌های مجازی" و "تضعیف روزافزون طبقه متوسط" بتواند به تبیین این موضوع کمک ‌کند.
مورد نخست بارها مورد بحث قرار گرفته و نیازی به تکرار آن در اینجا نیست اما مورد دوم موضوع اصلی بحث در اینجاست
🔸در یک دهه اخیر همواره دولت‌ها به حذف سیاست‌ها و خدمات اجتماعی فراگیر روی آورده‌اند. کالایی شدن روزافزون خدمات اجتماعی (حذف آموزش و سلامت ارزان یا رایگان) به‌مثابه آب رفتن بخشی از دارایی‌های طبقه متوسط و گران شدن هزینه زندگی اجتماعی برای آنها بوده است.
این سیاست‌ها به‌تدریج زمینه‌سازی سقوط طبقه متوسط را فراهم کرده است. سقوط اقتصادی طبقه متوسط برخلاف وضعیت فرهنگی آن، شبه طبقه‌ای را پدید آورده که همزمان با نیازهای #اقتصادی، دغدغه مسائل #فرهنگی و #مدنی نیز دارد.
بنابراین این شبه طبقه فرهنگی فرودست، ضمن برخورداری از دغدغه‌های ترکیبی اقتصادی و فرهنگی، از توان سازماندهی و هماهنگی نیز برخوردار است.
هرچند این موضوع به معنای همگونی معترضان نیست اما شاید بتواند این موضوع را به بخش درخور توجهی از معترضان نسبت داد.
🔸بنابراین خواسته کنونی جریان موجود بیش از هرچیز معطوف به سیاست‌های اقتصادی و ضداجتماعی دهه اخیر است که در چند سال گذشته تشدید شده است. اما امتداد این دومینو لزوما بر مسیر آغازین نخواهد بود و ممکن است با پیوستن گروه‌های مختلف سیاسی هر سمت و سویی پیدا کند.
به نظر می‌رسد که سیاستمداران چاره ای جز همبستگی و همنوایی در این زمینه و تاکید بر بهبود سیاست‌های اجتماعی ندارند. آغاز این موضوع اگرچه دولت را در شرایط سخت قرار می‌دهد اما شعارها نشان می‌دهد که به دولت محدود نخواهد ماند و تداوم چنین امری به نفع هیچکس نخواهد بود.

#شاه_فرتوت_ابریقستان را به دوستان خود هم معرفی کنید.
@oldkingofebrighestan