#سفرنامه_خراسان (چهارم، بی‌دخت و گناباد) از دیرباز دوست داشتم #گناباد را ببینم چون هم به قنات و بافتی کهن شهره بود و هم در #بی‌دخت خاک‌جای مشایخ #نعمت‌اللیه_گنابادی بود که مرتبط با رشته تخصصی من ادیان و عرفان است و تاریخ تصوف درس می‌دهم و در این حوزه می‌پژوهم. در صبحی آفتابی از بشرویه بیرون زدیم به سرعت برق و باد به شهر قدیمی #تون رسیدیم که امروز نام #فردوس دارد. از کنار زیبایی مسحور کننده بافت کهن که آثار معماری چشمگیری در میان خرابه‌هایش خودنمایی می‌کرد، گذشتیم، بدین امید که در برگشت آنجا را ببینیم. از شاهراه اصلی که به طرف مشهد می‌رفت بیرون آمده و به مسیری فرعی که کوهستانی و زیبا بود و چند گردنه داشت، به جانب گناباد تاختیم. از گناباد عبور کرده و به بِی‌دُخت رسیدیم. واژه بی‌دخت، در اصل #بغ‌دخت به معنای دختر خداست که لقب #ناهید #ایزد_زرتشتی است که وی را #دختر_اهورا_مزدا می‌دانستند. (نک؛ مقاله #اسطوره_غیبت_دختر) این شهر کوچک که بویژه بافت رو به ویران زیبایی دارد، بیشتر زیر تأثیر تحولات نعمت‌اللیه در دوره قاجاری است؛ آنجا که #سلطان‌_علیشاه_گنابادی و سپس فرزندان و نوادگانش رهبر شاخه انشعابی نعمت‌اللهیه یعنی طریقت #نعمت‌اللهیه_گنابادی را بدست می‌گیرند. باری در میان باغی زیبا خاکجای مشایخ این طریقه است. بنا شامل بقعه میانی است که به شکل چهارگوش است و حسینیه و مقبره ‌ها و اتاق‌هایی که لابد به صورت زوار نیز در آن سکنا می‌گزینند. از ورودی اصلی که مقابلش پارک و بافت تاریخی است و کاشی‌کاری خوشرنگی دارد، وارد فضای باغچه مانندی می‌شویم که حوضی در میان و رواقی در روبرو دارد و مقابری در پای آن، بعد از طی چند پله در ارتفاعی بالاتر به سطح می‌رسیم که در میان آن آرامگاه مشایخ و جلو آن صحن و باغچه و حوض نسبتا بزرگی است. در سه سمت صحن ایوان‌چه‌های متصل به مقبره‌های شخصی است. صحن از سویی به جانب ورودی دیگر راه دارد که کاشی کاری است و تاریخ دوره پهلوی دارد‌. و مقابلش پارکی است. بنای اصلی طرح مربعی است که حول گنبد مزار سلطان علیشاه شکل گرفته و مقابر دیگر مشایخ در کنار و در اطراف قرار دارد. از جمله آخرین شیخ آنان در اتاقکی در سمت چپ ورودی. بنای تر و تمیز و فاخری است و سنگ مزارها صندوقی شکل و از جنس مرمر است که بر آن کتیبه‌نگاری شده است. در ۴ گوشه بنا ۴ گلدسته است که همراه با بدنه جبهه بیرونی کاشی کاری است و مزین به نقوش و کتیبه‌های مذهبی و اشعار فارسی. هیبت کلی بنا ماکتی از تاج محل به نظر می‌رسید منتها با تزئینات کاشی ایرانی. (ادامه در کامنت👇) #محمد_مشهدی_نوش‌آبادی https://www.instagram.com/p/Cup1OvWu6uv/?igsh=dXY0eTV6ajdhZGJy