✅ کارنامهی سیاسی دکتر یدالله سحابی
📍ویژه نامهی بیستمین سالگرد درگذشت دکتر یدالله سحابی -۳
📍(زاده ۷ اسفند ۱۲۸۴ در سنگلج تهران – درگذشته ۲۳ فروردین ۱۳۸۱ در تهران)
✍️ امیر (بهروز) طیرانی
📌دکتر
یدالله سحابی (متولد 1284ش) فعالیت در عرصه سیاست را از نیمه دوم عمر خود آغاز کرد. او که در خانواده ای مذهبی در تهران چشم به جهان گشود بعد از پایان تحصیلات در فرانسه و بازگشت به کشور به تدریس در دوره های مختلف مشغول شد. در همین دوران است که
سحابی با مهدی بازرگان که او نیز بعد از فراغت از تحصیل به ایران بازگشته بود آشنا شد. این آشنایی با توجه تعلقات فکری و باورهای مذهبی و اشترک مواضع در قبال مسائل جامعه تا پایان عمر آن دو ادامه یافت.
📌بعد از شهریور 1320 در فضای ملتهب و هیجان زده بعد از سقوط رضاشاه، بخش مهمی از روشنفکران و تحصیلکردگان را به فعالیت در عرصه سیاسی کشیده شدند اما
سحابی و بازرگان تا پایان این دوره از ورود به سیاست خودداری کردند و فعالیت در عرصه فکری و آموزشی را بر حضور در سیاست ترجیح دادند.
📌اما با وقوع کودتای 28 مرداد ناگهان
سحابی و بازرگان تغییر جهت دادند و ضمن ادامه فعالیت های پیشین و حضور در عرصه های اجتماعی و فرهنگی و فکری، به همکاری با نهضت مقاومت ملی و رهبر آن آیت الله حاج سیدرضا زنجانی پرداختند. در همین ارتباط و همکاری، بعد از امضای قرارداد کنسرسیوم نفت که نقض آشکار قانون ملی شدن صنعت نفت محسوب می شد دکتر
سحابی به همراه بازرگان و ده استاد دیگر دانشگاه اقدام به تهیه و انتشار اعلامیه ای در اعتراض به قرارداد کردند که در فضای آن روز ایران سروصدای زیادی ایجاد کرد و منجر به اخراج امضا کنندگان و از جمله دکتر
یدالله سحابی از دانشگاه شد.
سحابی بعد از اخراج از دانشگاه، فعالیت های اجتماعی و فرهنگی خود را در خارج از بخش دولتی با تاسیس دبیرستان کمال و هنرستان کارآموز پی گرفت.
📌از سوی دیگر در تابستان 1339 با باز شدن نسبی فضا و امکان فعالیت و حضور نیروهای سیاسی، دکتر
سحابی از جمله شخصیت های بود که به دعوت دکتر صدیقی در تشکیل جبهه ملی دوم شرکت کرد و تا پایان عمر آن به همکاری با آن ادامه داد. در همین دوره و ضمن همکاری با جبهه ملی دوم،
سحابی و بازرگان بعد از بحث های فراوان به این نتیجه رسیدند که برای عمق بخشیدن به مبارزه علیه استبداد و استعمار در ایران نیاز به تشکیل جمعیتی سیاسی بر مبنای ایدئولوژی اسلامی وجود دارد. این جمع بندی موجب شد تا آنها با طرح دیدگاه خود با آیت الله سید محمود طالقانی که از دهه 1320 سابقه همکاری و قرابت فکری با وی داشتند در 26 اردیبهشت 1340 رسما تاسیس نهضتآزادی ایران را اعلام کنند. از این زمان به بعد تا زمان مرگ تمامی فعالیت های سیاسی دکتر
سحابی در چهارچوب تشکیلاتی نهضت صورت گرفت.
📌به رغم ادعای رژیم شاه مبنی بر آزادی فعالیت احزاب و گروه های سیاسی، سه روز پیش از برگزاری مراسم سالگرد شهدای قیام 30 تیر در سال1340، عده ای از نیروهای سیاسی از سوی ماموران رژیم بازداشت و زندانی شدند که دکتر
سحابی نیز ازجمله آنها بود. این بازداشت چندان به طول نیانجامید و بازداشت شدگان و از جمله دکتر
سحابی به تدریج آزاد شدند.
📌دکتر
سحابی بعد از آزادی از زندان ضمن فعالیت در نهضت آزادی ایران، به همکاری خود با جبهه ملی ایران نیز ادامه داد و به همین جهت در نخستین کنگره جبهه ملی ایران در دی1341 به عنوان یکی از اعضای شورای مرکزی جبهه ملی در کنگره حضور داشت.
📌بعد از پایان کنگره جبهه ملی و در جریان همه پرسی ششم بهمن ، نهضتآزادی با انتشار اعلامیه "ایران در آستانه یک انقلاب بزرگ" این اقدام رژیم را خلاف قانون اساسی و به دستور آمریکایی ها ارزیابی کرد . انتشار اعلامیه با واکنش شدید رژیم مواجه شد و در نتیجه بازرگان ،
سحابی و چند تن دیگر از سران و فعالان نهضتآزادی به جمع کثیر بازداشت شدگان آن روزها که اعضای جبهه ملی و دانشجویان بودند ملحق شدند. این بازداشت تا بعد از خرداد 1342 ادامه یافت. در تابستان در حالی که بازداشت شدگان به تدریج آزاد می شدند کشف یک اعلامیه دست نویس که از سوی عزت الله
سحابی و محمد حنیف نژاد در زندان قصر نوشته و برای اظهار نظر زندانیان قزلقلعه به دکتر
سحابی سپرده شده بود، هنگام نقل و انتقال از زندان قصر به قزلقلعه توسط ماموران کشف شد. این اعلامیه که لحن تندی در محکومیت اقدام رژیم در سرکوب خونین 15 خرداد داشت به رغم عدم انتشار بهانه ای برای برخورد شدید با نهضت آزادی شد و در نتیجه ...
متن کامل در لینک زیر یا کلیک روی INSTANT VIEW:
https://tinyurl.com/2p92z4ee #ایران_فردا#امیر_طیرانی#نهضت_آزادی#جبههی_ملی#یدالله_سحابی#کارنامهی_سیاسی #تلاشگران_آزادی_انتخابات#جمعیت_دفاع_از_حقوق_بشر🆔@sitenedayeazadi