🔸دومینوی تحولات خاورمیانه و درس‌های آن🔸 فرصتی برای ارزیابی سیاست «محور مقاومت» و شعار «دفاع از حرم» ۱ آنچه در خاورمیانه‌ پس از عملیات مشکوک و خسران‌بارِ هفتم اکتبر به‌شکل دومینووار در حال رخ‌دادن است، از غزه تا لبنان و سوریه و احتمالا به زودی عراق و یمن، محک خوبی است برای ارزیابی سیاست موسوم به «محور مقاومت»؛ سیاستی که با هزینه‌های گزاف و به‌مدد تبلیغات رسانه‌ای یک‌سویه و بدون اقناع افکار عمومی، بر مردم منطقه به‌ویژه ایران تحمیل شد و منجر به ازدست‌رفتن فرصت‌هایی برای توسعه‌‌ی کشور یا لااقل کاستن از شدت تحریم‌ها گردید. ۲ امروز که رسانه‌ها لحظه به لحظه اخبار سقوط سوریه و پیشروی معارضین حکومت آن‌هم بدون هیچ مقاومتی از جانب ارتش و قوای حکومتی را مخابره می‌کنند، می‌توان دریافت که راهبرد مداخله‌ و مشارکت مستقیم ایران در جنگ داخلی سوریه و جذب و بسیج و گسیل نیروهای ایرانی و پاکستانی و افغانستانی به آن کشور برای دفاع از دولت اسد چه میزان با منافع ملی و واقعیت‌های مناسبات منطقه‌ای و جهانی همخوان بوده است. ۳ بدترین بخش سیاست مذکور، پوشش مذهبی (و مشخصاً شیعی) دادن به حضور در جنگ سوریه و عراق تحت عنوان «دفاع از حرم» بود که به‌عنوان ابزاری برای کسب مشروعیت و جلب همراهی و مشارکت بدنه‌ی مذهبی جامعه و تهییج و تحریک عواطف مذهبی به‌کار رفت، اما در عمل بستری برای انباشت خشم و نفرت‌ و شکاف فرقه‌ای و تراکم خشونت‌های مذهبی شد؛ آن‌هم در منطقه‌ای که تاریخی خونین از این منازعات دارد. ۴ سرمایه‌گذاری‌های کلان در توسعه‌ی اماکن مقدس شیعی در سوریه و عراق و نیز توسعه‌ی آیین‌های شیعی در این مناطق (ازجمله پیاده‌روی اربعین) مصادیقی از سیاست مذکور است که باوجود هشدارهای منتقدان دلسوز دنبال شد و نتایج سوء آن به‌مرور بیشتر آشکار می‌شود. ۵ رشد فرقه‌گرایی شیعی - که با بسترسازی و همراهی و حمایت حاکمیت در دو دهه‌ی اخیر شتاب افزون‌تری گرفته و «تورم مناسک» یکی از مصادیق آن است - چنانچه مهار نشود، آینده‌ای مخاطره‌آمیز را برای ایران و کشورهای منطقه رقم خواهد زد. ۶ کاش وقایع اخیر تلنگری برای متولیان و تصمیم‌گیران کلان کشور باشد برای تجدیدنظر اساسی در راهبردها و الگوی حکمرانی، از یوتوپیااندیشی‌های آخرالزمانی و الاهیاتی به حکمرانی واقع‌بینانه‌ی عرفی و معقول در چهارچوب منافع ملی؛ و برای سرمایه‌گذاری بر ترمیم شکاف دولت ـ ملت و بازسازی جامعه‌ی مدنی و تقویت هویت ملی ـ ایرانی به‌جای قمار سنگین در کشورهای دیگر برپایه‌ی ایدئولوژی‌های سیاسی و مذهبی. پ.ن. عکس‌های زیر را در سفر خرداد ۱۳۹۰ به سوریه گرفته‌ام. چندماه پس از آغاز موج نخست اعتراضات ضدحکومتی در آن کشور. https://t.center/mohsenhesammazaheri/5204?single ✍️ محسن‌حسام مظاهری ۱۴۰۳/۰۹/۱۷ @mohsenhesammazaheri