🔺از بافت تاریخی خمینیشهر تا دفتر ثبت آثار تاریخی
🖋#شیرین_مستغاثی🔸۲۵ تیرماه ۱۴۰۲ و در کمیسیون ماده ۵ استان اصفهان در خصوص بررسی خط بدنۀ گذر بخشداری خمینیشهر بود که عرض ۱۶ متر با دو سمت تجاری برای این خیابان به تصویب رسید.
🔸این مصوبه در حالی به تأیید و تصویب رسید که بهرغم مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری خصوصاً مصوبۀ مورخ ۱۴۰۱/۰۴/۲۹، هرگونه تعریض و تخریب در بافت تاریخی ممنوع است و با آن مغایرت دارد.
🔸مصوبه اخیر کمیسیون ماده ۵ استان البته یک مصوبۀ متناقض هست؛ چراکه در یک بخش، از اولویت پیادهراه بودن این بخش از بافت خمینیشهر سخن گفته شده و از طرف دیگر خط بدنۀ تائیدشده، دارای حداقل عرض ۱۶ متری است! این در حالی است که عرض وضع موجود این گذر ۴ الی ۸ متر بوده و برای پیاده راه کردن آن چه نیازی به عرض ۱۶ متر است؟!
🔸دومین تناقض این است که تکلیف خیابان بخشداری بهعنوان یک خیابان ترافیکی یا محور پیاده مشخص نشده است. اگر این خیابان دارای نقش ترافیکی است و به همین جهت عرض ۱۶ متر پیداکرده، به چه علت کمیسیون ماده ۵، کاربری دو سمت آن را به تجاری تغییر داده و بارگذاری ترافیکی مجدد به مرکز بافت تاریخی و این گذر واردکرده است؟!
سوم اینکه در یک خیابان ۱۶ متری چگونه میتوان بدنههای تاریخیِ دوطرف آن را حفط کرد؟! اگر لازم باشد که در بخشی، بدنهها حفظ شوند عرض خیابان به ۴ تا ۵ متر میرسد، بنابراین چگونه عرض یک خیابان ۱۶ متری باید به ناگهان از ۵ متر کمتر شود؟!
🔸موضوع بسیارمهم دیگر این است که بر اساس مصوبه شورای عالی معماری شهرسازی که پایان مردادماه سال گذشته ابلاغ شد، قرار بود در قالب طرح تفصیلی با رویکرد «حفظ و احیاء» در کمتر از ۳ ماه ابتدا تکلیف کل بافت تاریخی خمینیشهر مشخص شود. حال پرسش اینجاست که با گذشت یک سال از مصوبۀ این شورا، چرا کمیسیون ماده ۵ اصفهان به چنین نتیجهای رسیده و خیابانی با عرض ۱۶ متر را مصوب کرده است؟! چرا استانداری مصوبه بافت تاریخی را ابلاغ نمیکند؟! و چرا ادارهکل میراث فرهنگی استان اصفهان به جای پیگیری اجرای مصوبۀ شواری عالی معماری و شهرسازی، خیابان بخشداری با عرض ۱۶ متر را تائید کرده است!
🔸 مهران زینلیان، معاون امور عمرانی استانداری اصفهان درباره مصوبه کمیسیون ماده ۵ استانداری در خصوص خیابان بخشداری خمینیشهر چنین توضیح داده بود: «عرض این خیابان ثابت نیست، جاهایی ۲۰ متر و جاهایی دیگر کمتر میشود، اما به طور متوسط عرض حدود ۱۶ متر است. قرار بر این شد عرضِ جادهای که ماشینرو میشود را محدودتر هم بکنند یعنی چیزی در حدود ۱۲ متر، ولی عرض آزادسازی، ۱۶ متر است تا یکسری پیاده رو سنگفرش، مانند خیابان خاقانی اصفهان ایجاد شود.»
🔸«قرار است یک جاده فراغتی به لحاظ ترافیکی ایجاد شده و بحثهای تجاری متناسب با بافت تاریخی خمینی شهر در بدنه آن شکل بگیرد.»
🔸زینلیان همچنین با بیان اینکه تنها دستگاه متولی و متخصص برای اظهارنظر درخصوص این بافت تاریخی، اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان است که نسبت به عرض ۱۶ متری نظر مساعد داشتهاند، این موضوع را نیز بیانکرده بود: «این خیابان در سالهای گذشته مصوبه کمیسیون ماده ۵ را با عرض ۲۰ متر دارد و یک حقوق مکتسبهای هم ایجاد شده، چراکه شهرداری حسب مصوبه قبلی، یکسری آزدسازیها هم انجام داده است.»
🔸در صحبتهای معاون امور عمرانی استانداری همچنین آمده بود: «غیر از چند تک دانهای که در این منطقه وجود دارد که واقعاً هم میراثی هستند، انصافاً مابقی بناها میراثی نیست. اگر بخواهید این بافت را شبیهسازی کنید، باید گفت چیزی مثل بافت همتآباد (محله مفتآباد) اصفهان با خانههای خیلی فرسوده است.»
🔸فراغتی از عناوینی است که برای توجیه بازگشایی خیابان با عرض ۱۶ متر استفاده شده و مازاد بازگشایی خیابان قرار است مانند خیابان خاقانی اصفهان بهصورت پیادهروهای عریض با سنگفرش اجرا شود. اما در مرکز بافت تاریخی برای ایجاد یک محور پیاده، با عرض موجود ۴ تا ۸ متر، چه لزومی به احداث با عرض ۱۶ متر وجود دارد؟ آیا یک محور فراغتی یا به عبارت دیگر محور تاریخی و فرهنگیِ احیا شده در بافت نمیتواند با عرض کمتر از ۱۲ متر هم اجرا شود؟
🔸ادارهکل میراث فرهنگی استان اصفهان همانطورکه در سال ۸۲ با سکوت در برابر تصویب طرح تفصیلی پیشین، و سپس در سال ۸۷ با تائید مصوبه کمیسیون ماده ۵ استان در خصوص دو خط بدنه خیابان مرکزی و خیابان شهدای خوزان و درنهایت، احداث این دو خیابان در سالهای ۹۸ و ۹۹ و همچنین سکوت در برابر تصویب طرح جامع خمینی شهر در سال ۹۶، علی رغم ابلاغ محدودۀ بافت تاریخی در سال ۹۴، اکنون نیز به نظر میرسد بدون در نظر گرفتن هرگونه ملاحظات حفاظتی در تهیۀ طرحهای شهرسازی در بافتهای تاریخی، بخش زیادی از این بافت را مجدداً در معرض تخریب قرار میدهد.
isna.ir/xdPs6Cinstagram.com/miras_bashi@mirasbashi