مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام

📹 #کلیپ ویژۀ #فاطمیه
▪️ای کوثر خدا و ای پارۀ تن رسول!
طنین دادخواهی‌ات را از لابلای قرن‌ها شنیدم. اشک‌هایت را بر کوبه‌ی درهای کوچه پس کوچه‌های سرد مدینه یافتم و نشانِ کبودینِ تو را از قافله‌های سفر تاریخ، سراغ گرفتم...

مادرم!
روی‌گردانم از آنانی که بر ایشان خشم گرفتی و از آنان، روی برتافتی!
و دلداده‌ام به مولایی که هنگام تنهایی و مظلومیّتش، به او چنین گفتی:
«علی جان! جانم فدای جان تو، و وجودم سپرِ بلای تو!
همواره همراهِ تواَم: در خیر و خوشی،‌ با تواَم؛ و در سختی و گرفتاری نیز، با تو خواهم بود!»

#صدیقه_شهیده #ولایت
#شهادت #فاطمه_زهرا س #امیرالمؤمنین ع
#بیت_الاحزان #اول_مظلوم
▫️ #مرکز_فقهی امام محمد باقر علیه‌السلام
@shobeiryzanjani

📹 #کلیپ ویژه شهادت حضرت #امام_باقر علیه‌السلام 👆

(بیانات آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی درباره نهضت علمی آن حضرت)

▪️حضرت امام صادق علیه‌السلام فرمودند:

"كانت الشيعة قبل أن يكون أبو جعفر، وهم لا يعرفون مناسك حجهم، وحلالهم وحرامهم، حتى كان أبو جعفر ففتح لهم وبيّن لهم مناسك حجهم، وحلالهم وحرامهم، حتى صار الناس يحتاجون إليهم من بعد ما كانوا يحتاجون إلى الناس و هکذا یکون الامر"

«شیعیان پیش از ابوجعفر [امام باقر علیه‌السلام] مناسك حج ّو حلال و حرام خود را نمى‌دانستند. آن حضرت، درِ علم را بر ایشان گشود و مناسك حجّ و حلال و حرام مردم را بیان فرمود، تا آنجا كه مردمى كه شیعه به آنها محتاج بودند (در امر مناسك و حلال و حرام ) خودشان محتاج شیعه گشتند، و امر امامت این‌گونه است!»
🔺کافی، ج۲، ص۲۰
@shobeiryzanjani

🔸امام مهربان
📹 #کلیپ ویژه میلاد #امام_رضا علیه السلام

...تنگ دست بود و روزگارش به سختی می گذشت. یکی از طلبکارها برای گرفتن پولش او را در فشار گذاشته بود و آبرویش در خطر بود.
ناگاه خدا بهترین راه نجات را پیش رویش گذاشت. با یک دنیا دلخوشی و اطمینان از اینکه کریم، هرگز او را نه ناامید می‌کند و نه آبرویش را به مخاطره می‌افکند، مانند فرزندی که هنگام احتیاج به پدر مهربانش تکیه می‌کند، به تقاضای وساطت، پیش امام رئوف (ع) رفت. وقتی رسید که حضرت مشغول صرف غذا بود...

#صفات_شیعه #آداب_انفاق
#کریم #رئوف
@shobeiryzanjani

🔸 امام حاضر
📹 #کلیپ
بعد از اقامۀ نماز، حضرت نگاهى به او كرد و فرمود: «این روزها حال خوشی نداشتی، با خود گفتى كارى بهتر از اين نيست كه غسلى كنى و در مسجد حاضر شوى و با ما نماز جمعه بخوانى، بعد هم كمى احساس سبكى كردى، و وقتى من به منبر رفتم، بيماريت عود كرد»
از غیب‌گویی امام مبهوت شده بود، فقط توانست یک جمله بگوید: «مولای من! به خدا سوگند، از داستان من يك حرف هم كم و زياد نكردى!» ...

#امام #شاهد_اعمال
#امام_زمان علیه‌السلام #امام_حاضر
@shobeiryzanjani

📹 #کلیپ
🔺تذکّرات آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی(مدّ ظلّه) دربارۀ برنامۀ آموزشی جدید حوزه‌های علمیّه

🔸 تکامل نظام آموزشی حوزه و ارتقای آن، سودمند است؛ امّا صحیح نیست که به هر قیمتی، تحوّل در نظام آموزشی صورت پذیرد؛ بلکه مهمّ، ارتقای متون آموزشی است و تا وقتی که کتب علمی، در سطح بالاتری از «رسائل» و «مکاسب» و «کفایه» تدوین نشده که مورد پذیرش حوزه‌های علمیّه قرار گیرد، جایگزین‌کردن کتاب‌های دیگر، تنها افت تحصیلی را به دنبال دارد.
#حوزه_علمیه #تحول #کتاب_درسی #مکاسب
#رسائل #کفایه #شیخ_انصاری
#آخوند_خراسانی
@shobeiryzanjani

📹 #کلیپ ویژه شهادت حضرت #امام_باقر علیه‌السلام 👆

(بیانات آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی درباره نهضت علمی آن حضرت)

▪️حضرت امام صادق علیه‌السلام فرمودند:

"كانت الشيعة قبل أن يكون أبو جعفر، وهم لا يعرفون مناسك حجهم، وحلالهم وحرامهم، حتى كان أبو جعفر ففتح لهم وبيّن لهم مناسك حجهم، وحلالهم وحرامهم، حتى صار الناس يحتاجون إليهم من بعد ما كانوا يحتاجون إلى الناس و هکذا یکون الامر"

«شیعیان پیش از ابوجعفر [امام باقر علیه‌السلام] مناسك حج ّو حلال و حرام خود را نمى‌دانستند. آن حضرت، درِ علم را بر ایشان گشود و مناسك حجّ و حلال و حرام مردم را بیان فرمود، تا آنجا كه مردمى كه شیعه به آنها محتاج بودند (در امر مناسك و حلال و حرام ) خودشان محتاج شیعه گشتند، و امر امامت این‌گونه است!»
🔺کافی، ج۲، ص۲۰
@shobeiryzanjani

📹 #کلیپ ویژه #نیمه_شعبان
🔸آخرین سفیر

... باورش نمی‌شد برای شنیدن پاسخ رفته باشد، اما همای اوج سعادت بر بام بخت بلندش بنشیند و بجای شنیدن، ببیند!
.
.
احمدبن اسحاق، نمی‌دانست از برکت محبت و تقرب به خداوند و اهل‌بیت علیهم السلام، به وصل محبوبی رسیده که گذشتگان، حسرت حضورش را کشیده‌اند و آیندگان داغ غیبتش را خواهند چشید! علامتی می‌خواست تا قلبش اطمینان پیدا کند، که ناگهان ...

#میلاد #امام_زمان ع #صاحب_الزمان #انتظار #ظهور #موعود #منجی
@shobeiryzanjani

📹 #کلیپ
ویژه #میلاد
🔸دست مهربان
...غریب و نیازمند وارد شهر شد. مردم که حال ‌و روزش را دیدند، گفتند: کریم‌تر از کسی که الآن مشغول نماز است پیدا نمی‌کنی. با دلی سرشار از امید و شادی مقابل درب خانه او ایستاد و با صدای بلند گفت: «آرزومندی که امیدوار، حلقۀ در خانه شما را بکوبد هرگز ناامید نمی‌شود، شما سخاوتمند و معدن عطا و بخشش هستی...»

#امام_حسین #ابا_عبدالله علیه‌السلام
#مهربانی #سخاوت #کرامت
@shobeiryzanjani

#کلیپ
خوشا به حال پیمبر چه مادری دارد
درون خانه بهشت معطری دارد...

📹 ویژه ولادت با سعادت حضرت صدیقۀ کبری سلام‌الله‌علیها
#میلاد #فاطمه_زهرا س
#ام_ابیها #ام_الائمه س
✳️ #مرکز_فقهی امام محمد باقر علیه‌السلام
@shobeiryzanjani

... ننگ بادا به تو ای دهر، که نشناختی اش

▪️السَّلامُ عَلَيْكَ يَا وَلِيَّ اللّٰهِ، أَنْتَ أَوَّلُ مَظْلُومٍ، وَأَوَّلُ مَنْ غُصِبَ حَقُّهُ...
📹 #کلیپ (ویژه شهادت #امیرالمومنین #علی علیه السلام)🔺
#اول_مظلوم

(پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی شبیری زنجانی
مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام)
@shobeiryzanjani

تشرّف آیةالله العظمی شبیری زنجانی به زیارت حرم مطهّر حضرت معصومه سلام الله علیها، و قرائت فاتحه بر مزار مرحوم آیةالله العظمی بروجردی(رضوان الله علیه)


#کلیپ

——
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqhi

🔰نقدی بر منهج رجالی مرحوم آیةالله العظمی خوئی(أعلی الله مقامه)

🔸مرحوم آقای خوئی اعلی الله مقامه انصافا جزء نوادر بود و از جهات بر حوزه‌های علمیه حق دارند. ولی انسان نباید این واقعیت را انکار کند که مقام عصمت مخصوص انسان‌های معدودی است. ایشان در اواخر، به فکر این افتاد که رجالی بنویسد. ایشان بعد از آقای بروجردی به قم آمدند و این سفر بر ایشان تأثیر گذاشت و احساس نمودند که به رجال هم احتیاج دارند. اما ایشان از اوائل امر به مسأله رجال مشغول نبودند؛ بلکه در اواخر، در حالی که کارهای زیادی هم داشتند، مشغول این کار شدند. کارهایی مثل تدریس اقسام مختلف، مرجعیت و... .

🔹این قابل انکار نیست که آقای خوئی فوق متعارف کار کرده است و چنین رجالی نوشته است. چنین کاری با شرایط ایشان، شوخی نیست. ولی طبیعی قضیه این است که کسی که از ابتدای عمر مشغول این مباحث نشده است، با افرادی مثل صاحب قاموس الرجال که از ابتدا روی رجال کار کرده است، متفاوتند.

🔸ما گفته‌ایم که هر مقدار هم که استعداد قوی باشد، ولی اگر کسی در مباحث وارد در فقه کار نکرده باشد و مثلا نداند که در فقه، آیا متنجّس، نجس هست یا نه؟ اگر در کتاب دیات، روایتی وارد شده باشد که ذیلش مطلبی باشد که از آن استفاده شود که متنجّس، منجّس است، چنین فردی نمی‌تواند این مورد را ضبط کند. چون او، این روایت را به خاطر مسأله دیات ضبط می‌کند. اما کسی که متوجه باشد که یکی از مسائل همین است که آیا متنجّس، منجّس است؟ وقتی چنین روایتی را ببیند، همین روایت را از باب دیات، برای آن بحث (در باب طهارت) ضبط می‌کند.

🔹صاحب قاموس الرجال، گاهی برخی موارد را از یک شعر شاعر، یا یک مسأله تاریخی استفاده می‌کند؛ ولی آقای خوئی اینگونه نبوده‌اند. مثلا در مورد این عبارت که «کان مولی رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلّم»، آقای خوئی می‌گویند این فرد، در زمان پیغمبر نبوده است تا آن حضرت(صلّی الله علیه و آله)، او را آزاد کرده باشند؛ بلکه در زمان امام صادق علیه السلام بوده است. در نتیجه در این سند، باید سقط صورت گرفته باشد. اما کسی که اهل فنّ باشد، می‌داند که در مورد موالی، لازم نیست که حتما خود فرد آزاد شده پیامبر(صلّی الله علیه و آله) باشد؛ بلکه حتی اگر جدّ او هم آزاد شده باشد، به احفاد، موالی گفته می‌شده است. مثلا زرارة بن أعین را «مولی بنی شیبان» می‌گویند، در حالی که سُنسُن که جدّ زرراره است، آزاد شده بنی شیبان است و نه خود او. در حالی که آقای خوئی در بعضی از موارد اشکال کرده‌اند. در اینجا ذوق چنین عالم رجالی، با رجالی دیگر که از ابتدا در این مباحث تمرکز داشته است، متفاوت است.

🔸یا مثلا در مورد کامل الزیارات، ایشان همه روایاتش را معتبر می‌دانند ولی بعد روایاتی که صدوق نقل می‌کنند را ضعیف می‌دانند. قهرا این مسأله در اثر همین است که اگر ایشان از ابتدا در این امور ممارست داشتند، طرز فکر ایشان به شکل دیگری بود.

🔆این نقد، منافاتی با حقوق و نبوغ ایشان ندارد؛ رضوان الله تعالی علیه.

#کلیپ
——
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqhi

نقل روایت می‌کند، مأخذش عبارت از کافی است. همینطور در مورد سهل بن زیاد که شیخِ شیخِ کلینی است، ولی هر جا از سهل بن زیاد نقل می‌کند، روایت از کافی اخذ شده است و کافی هم به طریق خودش از سهل نقل می‌کند.

پنج نفر از اصحاب هستند که اینگونه‌اند و گاهی به وسیله کلینی از آنها نقل روایت شده است و گاهی از کتاب خودشان نقل شده است. این پنج نفر عبارتند از حسن بن محبوب، احمد بن محمد بن أبی عبدالله برقی، فضل بن شاذان، حسین بن سعید و احمد بن محمد بن عیسی.

اما جای این سؤال هست که بر چه اساسی ما می‌گوییم که بر خلاف ظاهر کلام خود شیخ در مشیخه تهذیب و استبصار، گاهی به واسطه کلینی است و گاهی از خود کتب به صورت مستقل است؟!


🔆اهمیت موضوع

البته بحث اینکه روایت سمرة آیا مستقلا اخذ شده است یا غیر مستقل، گاهی در قوّت سند و در تعارضات سندی، برای محکم شدن نقل دخالت دارد. و در این موارد، جای این بحث هست که آیا این روایت مصدری غیر از کافی هم دارد؟ و آیا به دو طریق نقل شده است و یا فقط به طریق کلینی؟ اینها در استحکام اعتبار سند دخالت دارد. خصوصا که ممکن است کسی اعتبار اسانید را فقط به واسطه اطمینان بگوید.

اما از کجای عبارت، این مدّعا مشخص می‌شود؟ دلیل استثنای این پنج نفر آن است که ایشان گاهی طریق نقل کتاب کافی را می‌گوید که ما کتاب کافی را به چه طریقی نقل می‌کنیم؟ و راجع به « احمد بن محمد بن خالد»، گاهی به دنبال نقل از «کافی» می‌گوید: « و من جملة ما نقلته عن احمد بن محمد بن خالد»، به طریق کلینی نقل می‌کنیم. همینطور در مورد «حسن بن محبوب» و دیگران نیز همین گونه است. و بعد از اینکه اینها را گفت، به صورت مستقلا می‌گوید: «و من جملة ما ذکرته عن احمد بن ابی عبدالله» به فلان طریق نقل می‌کنیم و به همین صورت به صورت جداگانه هم نقل می‌شود. اینکه در طریق روایت، به دو صورت نقل شده است؛ یکی به واسطه کلینی و یکی هم به صورت مستقل، خودش کاشف از این است که از این پنج نفر به دو صورت نقل روایت شده است؛ یکی به واسطه کتب خودشان و دیگری به واسطه کلینی.

حال جای این سؤال هست که ما از کجا بفهمیم که روایتی که از یکی از این پنج نفر نقل شده است، آیا مستقیما نقل شده، یا به واسطه کلینی نقل شده است؟ ایشان می‌گوید دو راه برای کشف این موضوع داریم. یکی عبارت از این است که ما هر جا «احمد بن محمد بن خالد» دیدیم، از خارج تطبیق نمودیم و دیدیم، همگی در کافی هست؛ ولی «احمد بن ابی عبدالله» چنین نیست. از اینجا معلوم می‌شود که روایاتی که از «احمد بن محمد بن خالد» نقل شده است، از کافی است. و دیگری اینکه بعد از اسم کلینی این افراد را نام برده است و اینگونه تعبیر کرده است که «احمد بن محمد بن خالد»، گفته است. ولی آنجا که «ما ذکرته عن احمد بن ابی عبدالله» که در طریقش هم اسمی از کلینی نبرده است، (از همین راوی) به «احمد بن ابی عبدالله» نام برده شده است. از این استفاده می‌شود که در جایی که «احمد بن محمد بن خالد» تعبیر می‌کند از کافی است و جایی که «احمد بن ابی عبدالله» نقل شده است از خود صاحب کتاب است. بنابراین نفس دو گانگی تعبیر، مشیر به آن است که روایت دو مصدر دارد و اینکه کافی باشد یا اصل و تصنیف، از اختلاف تعبیر استفاده می‌شود.


👈نقد کلام

ولی به نظر ما این موضوع هیچ دلالتی بر مدعا ندارد. چرا که اگر به فهرست شیخ و فهرست نجاشی نگاه کنیم، گاهی طریق اشخاص برای نقل کتاب، طریقی عام است. مثلا به وسیله فلان راوی تمام کتب را نقل می‌کنیم؛ حال ممکن است که این نقل به واسطه اجازه باشد یا سماع و... . ولی در عین حال می‌گوید فلان کتاب را به طریق فلان راوی نقل می‌کنیم. در این دو کتاب زیاد هست که طریق خاص به یک کتاب،و طریق عام برای همه کتب نقل شده است.

شیخ برای طریقی عام برای تمام کتاب‌های احمد بن ابی عبدالله برقی صاحب المحاسن دارد که طریقش را هم ذکر می‌کند و طریقی خاص هم دارد که از طریق کلینی است. نه اینکه از کتاب کافی کلینی باشد. بلکه در طریقی که مشایخ به کتاب محاسن یا برخی از کتب محاسن دارد، کلینی واقع شده است و ممکن است از خود کتاب صاحبِ کتاب اخذ کرده است. ولی در برخی از اسناد، کلینی هست و به صورت عموم هم طریقی هست که کلینی در طریقش نیست.

اختلاف تعبیر دلیل بر این نیست که بگوییم حتما روایات دیگر از کتاب اخذ نشده است و نمی‌توان به این واسطه در ظاهر عبارت تصرّف نمود.


#رجال

#تعلیق_سند

#حدیث_معلّق

#تهذیب

#استبصار

#کلیپ

#سمرة_بن_جندب

#اصل

#تصنیف


——
مرکز فقهی امام محمد باقر علیه‌السلام
@mfeqhi

📚علّت و تعمیم حکم

آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی:

✳️در علّت، نظریه‌ای آقایان دارند و عرضی هم من دارم.

🔹اگر گفتند: «لا تأکل الرمان لأنّه حامض»؛ آقایان در اینجا می‌گویند: «العلّة یخصّص و یعمّم». علّت هم تعمیم می‌دهد و می‌گوید هر ترشی حرام است، و هم تخصیص می‌زند، یعنی می‌گوید حرامِ از انار، انار ترش است و انار شیرین حرام نیست.

🔸من به نظرم می‌رسد که «العلّة یخصّص شخص الحکم و نه سنخ الحکم را» تا مفهوم داشته باشد. به این تقریر که مثلا وقتی می‌گویید انار را نخور چون ترش است، آیا خود متکلّم چنین جزئیاتی را در نظر گرفته است که دو نوع انار داریم، یکی انار شیرین و دیگری انار ترش، و از ابتدا قصد دارد که با توجّه به این تقسیم‌بندی دو انار، چنین تقییدی را بیاورد که انار را نخور چون ترش است. (لازم است دقّت کنیم که در اینجا) نگفت: انارِ ترش را نخور؛ بلکه گفت: انار نخور چون ترش است. اینگونه نیست.

🔹باید دقت کرد که «لا تأکل الرّمان الحامض» و «لا تأکل الرّمان لأنّه حامض» فرق دارند. گفتنِ جمله «لا تأکل الرمان الحامض»، حتی در فرض ترش بودن یک صدم انار‌ها، صحیح بود. ولی معنای «لا تأکل الرّمان لأنّه حامض» این است که هیچ اناری را نخور، چون حامض و ترش است. ما از خارج متوجه شده‌ایم که احیانا انارهای شیرین هم پیدا می‌شود. پس (این سؤال پیش می‌آید که) چرا چنین تعبیر کرده است؟ ما می‌فهمیم در معلّلی که در نظر گرفته شده است، معمول انارها معیار است و علّتش هم عبارت از ترشی (نوع انارها) است ولی نسبت به (حکم) غیر معمول سکوت دارد. ممکن است با دلیل دیگری بدانیم که انارهای غیر معمول هم، مشکل دیگری غیر از ترشی داشته باشد (و بنابراین نسبت به استفاده از آنها هم منع باشد). اما متکلّم به این مسائل کاری ندارد و فقط انارهای معمول را در نظر گرفته است و حکم را روی معمول انارها برده است. البته اگر اینگونه نگفته بود و گفته بود: «انار نخور»، بنابراین شخص الحکم، انار شیرین و انار ترش را شامل می‌شد. ولی اگر علّت آورد و گفت: «انار نخور چون ترش است»، معلوم می‌شود که متعارف انارها را در نظر گرفته است و علّتش را هم ذکر کرده است. ولی نسبت به غیر متعارف ساکت می‌شود. شخص الحکم مضیّق، و مربوط به انارهای متعارف است که ترش هم هست، ولی سنخ الحکم نسبت به انارهای شیرین ساکت است. اما اگر تعلیل نمی‌آورد، شخص الحکم توسعه داشت و انار شیرین را می‏‌گرفت. این را که آورد شخص الحکم مضیق می‏‌شود. (حکم) انار متعارف را عنوان کرده و (حکم) غیر متعارف عنوان نشده است. مفهوم ندارد، و مفهوم با سنخ الحکم است. آقایان دیگر گفته‏‌اند سنخ الحکم در اینها هست. ولی ما عرض می‏‌کنیم علّت، شخص الحکم را تضییق می‏‌کند.

🔸بنابراین علّتی که در اینجا ذکر شده است بگوییم تأثیر ندارد در حکم قبلی؛ البته شخص خاص را نمی‏‌گوییم؛ بگوییم علّت هیچ موردی نسبت به حکم معلل تأثیر ندارد در مفاد آن. یا تضییق شخص الحکم می‌‏کند که اگر نبود شخص الحکم مطلق بود، یا تضییق سنخ الحکم می‌‏کند که مشهور می‏خواهند بگویند مفهوم هم پیدا می‌‏کند. پس همیشه وجود علّت، نسبت به حکم معلل دخالت دارد و نباید علّت را از حکم برید، چرا که در فهم عبارت قبلی تأثیر می‏‌گذارد.

#کلیپ

___
🌐کانال مرکز فقهی امام محمد باقر علیه‌السلام
@mfeqhi

متن #کلیپ را در نوشتار بعدی بخوانید...

----
مرکز فقهی امام محمدباقر علیه‌السلام
@mfeqhi