#گزیده_های_میغان_نما
☑️ از راه درست
▫️محمد فاضلی
خبر این است که دولت سوزاندن مازوت را ممنوع کرده و تن به پذیرش خاموشی محدود بر اثر کمبود برق داده است. استدلال دولت برای چنین تصمیمی، اثرات مخرب و فاجعهبار سوزاندن مازوت بر آلودگی هوا و به دنبال آن، به خطر انداختن سلامت مردم است که میتواند در آینده، موجی از بیماریهای مختلف را بر مردم، نظام اجتماعی و نظام سلامت تحمیل کند.
من فعلاً گذشته سیاستگذاری و حکمرانی که باعث این وضعیت کمبود و ناترازی انرژی در کشور شده است را کنار میگذارم و میپذیرم که یک دو راهی وجود دارد:
👈اول، مازوت بسوازنیم، آلودگی مخرب تولید کرده و کمبود انرژی را پنهان کنیم.
👈دوم، مازوت نسوزانیم، خاموشی را به جان بخریم، آلودگی و بیماری تولید نکنیم، و برویم دنبال حل مسأله از راه درست.
دولت اگر به مصوبه خودش درخصوص ممنوعیت سوزاندن مازوت در نیروگاهها پایبند بماند، به دلایل زیر کار مهمی انجام داده است.
👈یک. بلندمدتنگری کرده و سلامت مردم را به امر کوتاهمدت ترجیح داده است. مریض کردن میلیونها ایرانی، و آوار کردن سیل امراض خطرناک در آینده بر سر خانوادهها و نظام سلامت بر اثر سوزاندن مازوت، گزینه عاقلانهای نیست. درد و رنجی که این کار بر مردم در درازمدت وارد میکند، بسیار زیاد است. این نوع بلندمدتنگری در سیاست عمومی ایران زیاد سابقهدار نیست.
👈دو. دولت، همزمان خود را در معرض فشار اجتماعی ناشی از تحمیل خاموشیهای محدود بر خانوارها و سایر مصرفکنندگان برق قرار میدهد. مصرفکننده مایل نیست ساعاتی را خاموشی تحمل کند و حتماً سطحی از نارضایتی متوجه دولت میشود. این فشار و همزمان پایبند ماندن به حفظ سلامتی مردم با نسوزاندن مازوت، ضرورت حل مسأله از راه درست را پیش میکشد.
👈سه. دولت با نسوزاندن مازوت، و خاموشی دادن، مسأله ناترازی انرژی را قابل مشاهده برای همگان میسازد و ضرورت پرداختن ریشهای و از راه درست را در سطح دستور کار سیاسی و اجتماعی، مطرح میکند. مازوت سوزاندن، حل کردن موقت مسأله ناترازی، جارو کردن ناترازی و علل پیدایش آن زیر فرش، و درمان موقت آن از طریق وارد کردن خسارت عظیمتر بیماری و ناسلامتی به میلیونها ایرانی است.
👈چهار. دولت برای آنکه هم سلامتی را به خط نیندازد، و هم از راه درست مسأله ناترازی را حل کند، مجبور است با مردم حرف بزند و توضیح بدهد. این به معنای ضرورت وارد شدن به گفتوگوی بیپرده با مردم بر سر مجموعهای از مسألههای بنیادین و حیاتی نظیر محیطزیست، سلامت، عوامل پیدایش ناترازی، راهحلهای ممکن و ... است.
👈پنج. دولت با این رویکرد، به جای اینکه مسأله را از سر خودش باز کند و بگوید «حالا مدتی مازوت میسوزانیم تا سر و صداها بخوابد، تا بعد فکری به حالش کنیم» وارد چالش حل مسأله میشود. این چالش از به رسمیت شناختن مسأله و از ابتدا کنار گذاشتن یک راهحل غلط (سوزاندن مازوت) و ایجاد مسألههای بزرگتر (نظیر سونامی بیماریهای خطرناک) در آینده، شروع میشود.
👈دولت میتواند به شکلی غیرشعاری، واقعبینانه و معطوف به مجموعهای از مسألههای واقعی و بنیادین ایران امروز (نظیر ناترازی انرژی، محیطزیست، سلامت و ...) این رویکرد را به مبنایی برای وفاق با مردم بر سر حل مسألهها تبدیل کند.
👈زمین ممنوعیت مازوت، زمین تمرین برای در پیش گرفتن این رویکرد عقلانی، بلندمدتنگر، البته بسیار دشوار و نیازمند تعامل با مردم و ساختن اعتماد و سرمایه اجتماعی است. این زمینی است که دولتها در ایران بسیار کم روی آن پا گذاشتهاند، چه رسد به اینکه جدی تمرین کرده باشند.
👈این زمینی است که در آن از راه درست مسأله را تعریف و حل میکنند؛ و البته سختی و هزینهاش را هم میدانند و میپردازند. صداقت و عقلانیت سرمایههای ضروری برای ورود به این زمین هستند.
💟@meyghannama