🔻وقتی
#علم نادیده گرفته میشود
7 اشتباه نابخشودنی در سدسازی
👇👇👇👇👇👇👇#بخش اول:
در سال 2000 کمیسیون جهانی سد (WCD) در یک ماموریت علمی اصول و قوانین سدسازی را مجددا مورد ارزیابی قرار داده و مجموعهای از اشتباهات بحرانآفرین را در زمینه سدسازی منتشر کرد.
به گزارش ایسنا به نقل از بنیاد جهانی حمایت از طبیعت(WWF)، دسترسی به آب سالم، غذا و برق از جمله بنیادیترین نیازهای جامعه بشری امروز است و با این وجود همچنان صدها میلیون نفر در سراسر جهان از این موارد بیبهره هستند.
براساس آمارهای منتشر شده از سازمانهای درمانی و مدیریت انرژی جهان سالانه 3.5 میلیون نفر جان خود را به خاطر بیماریهای مرتبط با کیفیت پایین آب از دست میدهند و بیش از یک میلیارد نفر در سال 2009 به برق دسترسی دائم نداشتهاند. نکته قابل توجه در این زمینه این است که تا سال 2030 میزان تقاضا برای غذا و انرژی 50 درصد افزایش خواهد یافت و این موضوع اهمیت سدسازی را بیش از گذشته افزایش میدهد.
در مطالعهای که در سال 2005 انجام شده مشخص شد که جریان آب بیش از 60 درصد رودخانههای جهان تحت تاثیر سدسازی دچار تغییر شدید شده است و این تغییرات باعث بروز مشکلات زیستمحیطی زیادی میشوند.
توجه یکطرفه به موضوع تامین غذا و انرژی سبب شده در بسیاری از کشورها بدون توجه به واقعیتهای زیستمحیطی، تغییرات جمعیتی و مطالعات زمینشناسی اقدام به ساخت سد در مناطق مختلف کنند و پس از چند سال با بروز خشکسالی، طوفانهای شن و گرد و خاک، فرسایش خاک، کمبود آب و نابودی کشاورزی روبرو شوند.
در ادامه به بررسی هفت اشتباه بحرانآفرین در زمینه سدسازی که در گزارش کمیسیون جهانی سد به آنها اشاره شده میپردازیم.
1- انتخاب رودخانه اشتباه برای ساخت سد
مطمئنا ساخت هیچ سدی بدون تبعات محیطی نخواهد بود اما باید خواص جغرافیایی و زیستی یک رودخانه به خوبی برای ساخت سد مورد ارزیابی قرار بگیرد تا ساخت آن کمترین تاثیر را داشته باشد و در یک کلام مزایای آن بیشتر از مشکلات و معایب آن باشد.
دلایل بسیار زیادی وجود دارد که یک رودخانه گزینه نامناسبی برای ساخت سد باشد. جنس خاک بستر رود، میزان لرزهخیز بودن محدوده، طبیعت جانوری منطقه و بسیاری از عوامل دیگر باید برای هر رود به طور کامل مورد بررسی قرار بگیرد.
در صورتی که این موارد در نظر گرفته نشود ممکن است گونههای جانوری منطقه با خطر نابودی مواجه شوند و در موارد حادتر، با توجه به ضعف جنس خاک منطقه، ممکن است سد قابل استفاده نباشد.
2- بیتوجهی به تغییرات جریان آب پاییندست
اولین و سریعترین تغییری که ساخت یک سد در یک منطقه به وجود میآورد تغییر روند جریان آب رودخانههای منطقه است. بیشترین تاثیر ساخت سد بر روی جریانهای پاییندست است. مخازن سدها تاثیر زیادی بر تغییر روند جریانهای پاییندست دارند و ممکن است گاهی جریان آنها را شدیدتر، ضعیفتر و یا حتی متوقف کند.
جریان طبیعی یک رودخانه از اکوسیستم منطقه پشتیبانی کرده و باعث ثبات اکولوژی منطقه میشود و به همین دلیل هرگونه تغییر و دستکاری در آن سبب تغییرات بنیادین در نقش رودخانه و حیات جانوری و انسانی محدوده آن میشود.
با توجه به نقش جریانهای پاییندست در رسوبگذاری و تشکیل دلتاهای حاصلخیز، در صورت تغییر بیش از حد در روند این جریانها، ثبات مورفولوژیک رودخانه دچار مشکلات جدی میشود.
جریانهای تاثیرگار بر محیط زیست نقش بسزایی در عملکرد سدها دارند.
3- غفلت از تنوع زیستی
سدها علاوه بر اینکه ذخایر آب هستند محل زندگی مجموعهای از موجودات آبزی نیز محسوب میشوند و اگر تنوع زیستی درون آنها به خوبی ایجاد نشود و زنجیره اتصال غذایی موجودات ایجاد نشود ممکن است تمام موجودات سد از بین بروند.
از طرف دیگر وجود سد گاهی سبب بروز سیلابها و طغیان رودخانهها میشود و این موضوع نیز جان بسیاری از موجودات آبزی را تحتالشعاع قرار میدهد.
برای جلوگیری از نابودی ماهیها و به حداقل رساندن تلفات میتوان از توربینهای سازگار با محیط زیست ماهیها استفاده کرد.
در بسیاری از کشورها، گونههای زیستی زیادی که در جریانهای پاییندست زندگی میکنند و در بالای آنها سد ساخته شده، در خطر نابودی هستند و این موضوع در مناطقی که ماهیگیری و کشاورزی جزئی از معیشت ساکنان محسوب میشود عواقب انسانی داشته و باعث مهاجرت شده است.
ادامه دارد...
@lorestanaligoodarz