در دنیا چیزی دشوارتر از صراحت و صداقت، و چیزی سادهتر و آسانتر از تملق وجود ندارد.
اگر در صداقت فقط جزو یکصدمین آن نادرست باشد، فوراً ناهمخوانی و ناموزونی مخصوصی به گوش میخورد و غوغایی به پا میشود و بهدنبالش رسوایی بهبار میآید.
امّا در تملّق، حتّی اگر تمام اجزایش نادرست باشد، همچنان خوشایند است و نسبتاً با لذت شنیده میشود؛ گرچه این لذّت شاید ناقص باشد، باز لذّت است. تملّق هر قدر هم که ناشیانه باشد، دستکم نیمی از آن واقعی بهنظر میرسد. و در مورد همهی سطوح پیشرفت و لایههای جامعه نیز چنین است.
#فیودور_داستایفسکی