بالجمله چون ایران از علم و فلسفه و صنعت و کار خالی است و مردم نمیخواهند با کار و زحمت نان بخورند یا به مقامی برسند، هر کس به ایشان بگوید اگر فلان ورد یا دعا را بخوانی یا ختم بگیری یا فلان پول را به فلان قلندر بدهی یا مبلغی به کیمیاگری خرج کنی، به مقصود میرسی، اغلب عقب این خرافات میروند و تعبد را پیشه کرده تقلید را گردن گرفتهاند. یکی به دعوی علم، یکی به دعوى مستجابالدعوه بودن، یکی به دعوی سحر یا شعبده یا رمل و یا جفر یا کیمیاگری یا عابدی و تقدس، به اسم تقرب به خدايا بجزئی سکوت و دعاوی پا در هوا و حرفهای معما و اشعار مغلقه و عربیهای مشكله و اظهار مبالغه و غلو در حق بزرگان دین و ریا و تقدسنمائی و اظهار نماز و روزه و امثال این چیزها مردم را تابع کرده میدوشند، آنچه نیست علم و صنعت و فهم حقیقت و بیان نکات قانون شریعت و دعوت مردم به اخلاق خوب و کار و دیانت و برادری و مهربانی و اخوت است. واقعاً هر قدر انسان مقایسه این وطن مظلوم خود را با ممالک عالم میکند اگر غیرت دارد باید خون جگر بخورد.
خاطرات
#حاج_سیاح