غلبه اسلام بر ایران و سرنوشت زرتشتیان (شماره ۸)

اختلاف بر سر تقویم هر در جامعه مذهبی را در هند و ایران دچار گرفتاری ها و دردسرهائی نموده است. در قرن حاضر گروهی تقویم جدیدتری اختیار نموده اند که ثابت می باشد و در هند تقویم فصلی نام گرفته است. طرفداران این تقویم در هندوستان کم و قلیل هستند. زرتشتیان ایران در کرمان و تهران این تقویم را که به تقویم ملی ایران بسیار نزديک است پذیرفته اند اما اکثر زرتشتیان یزد کماکان همان تقویم قدیمی را رعایت می کنند. در هندوستان سوای اختلاف تقویم - که ربطی به اساس اعتقادات ندارد - دو جنبش و نهضت دیگر در بین زرتشتیان ایجاد شده است. یکی نهضت اصلاح طلبان که عقیده دارند باید از آداب و مراسم و تشریفات خسته کننده دینی کاست و حقیقت اصلی و فرضی آن را تحری و پیروی کرد. برخی از پیروان این نهضت تحت تأثیر عقاید عرفانی می باشند. نهضت دوم علم خشنوم نامیده می شود و بیشتر با عقاید و الهامات و افکار باطنی و پوشیده و مخفی سروکار دارد. بانی این مذهب بهرام شاه نوروجی شروف فرد عادی و تحصیل نکرده ای از اهالی سورات بود که در سالهای ۶ / ۱۸۷۵ در کوههای دماوند ایران مورد برخی الهامات و تجلیات روحانی قرار گرفت. وی به هندوستان بازگشت و پس از ۲۷ سال با فصاحت و بلاغت به تفسیر و تشریح آثار مذهبی در سطح بالاتری از آنچه تا آن روز مرسوم بود پرداخت و در عین حال انجام و پیروی از کلیه مراسم و تشریفات دینی را شدیدا تأكید ساخت. برخی از موبدان سنجان از گروه اودوادا تعالیم وی را پذیرفتند. امروزه در آتشکده از علم خشنوم یکی در سنجان و دیگری در بمبئی وجود دارد. به طور کلی تفاوت های مذهبی علم خشنوم با صورت قدیمی دیانت زرتشتی ناچیز است و پیروان آن به سبب تقدس و ایمان و درستی که دارند مورد احترام اغلب زرتشتیان می باشند. شاید وضع مذهب زروان در زمان ساسانیان چیزی شبیه به این نهضت بوده است. ( در جامعه کنونی زرتشتیان اثری از اعتقادات زروانیه دیده نمی شود.) پوشیده نباید داشت که در ایران و هندوستان جوامع زرتشتی اندکی تحت تأثیر ادیان بزرگ در کشور مزبور قرار گرفته اند. در ایران نفوذ آداب اسلامی بر زرتشتیان کمتر بوده زیرا تعصبات مذهبی مانع رفت و آمد و آمیزش بین این دو گروه بوده است معهذا خاصه در مورد اصطلاحات دینی زرتشتیان مطالبی از مسلمين اكتساب کرده اند این اصطلاحات گاهی برای حفظ و استتار زرتشتیان و برای ارائه القاب و عناوین مشابهی که از خصومت متعصبین بکاهد بکار می رفته است. و در هندوستان آزادیهای مذهبی که زرتشتیان از آن برخوردار بودند حالتی از قدردانی و امتنان نسبت به هندوها در آنان به وجود آورده و رفت و آمد و آمیزشی که این دو گروه با هم داشته اند موجب نفوذ آداب و عادات هندی بر جامعه پارسیان شده است. اگر چه تأثیرات و نفون جامعه هند بر اقلیت زرتشتی ساکن آن کشور جزئی است ولی نمی توان آنها را نادیده گرفت. از آن جمله مراسم عروسی پارسیان هند است. برخی از آنان نیز به تقلید از آداب هنديان مرتاض از خوردن گوشت خاصه گوشت گاو پرهیز می نمایند و به مانند ایشان در خوردن غذا راه امساک می پویند.(ص ۱۴۴ _ ۱۴۶)

مأخذ: دیانت زرتشتی. مجموعه سه مقاله از پروفسور کای بار. پروفسور آسموسن. دکتر مری بویس. ترجمه فریدون وهمن‌. انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. پاییز ۱۳۴۸

ریپلای:
https://t.center/ketabkhaFFRF/9801

#تاریخ_اجتماعی_زرتشتیان
https://t.center/ketabkhaFFRF