📖 خلاصه کتاب شهر شاد
🏷 قسمت دوم
🔹در ادامه، نویسنده با اشاره به شهرهای یونانی و رومی، شادی را در سیری تاریخی در ساحت معماری و شهرسازی بررسی میکند؛ آگورای یونانی را محلی برای بروز احساسات انسانی و سردادن فریاد شادمانی در شهر برمیشمارد. او شهر رومی با پیشرفتهای اساسی در زیرساختهای مهندسانه را نمونهای بارز از تلاش برای خیر همگانی معرفی میکند که با گذر زمان و رجحان امیال و منافع شخصی بر عمومی، از پیشرفت بازمانده و نهایتا سبب افول شهر رومی میشود. در ادامه و با افول امپراتوری روم، رفاه شهری در سراسر اروپا در حد ملزوماتی مانند امنیت و بقا کاهش پیدا کرد. با این حال کلیسا به عنوان فضایی معنوی، فضایی عمومی و پیونددهنده با بهشت مطرح بود و مردم شادی را در آن میجستند.
🔹مطابق با آنچه که در فلسفه و معماری بیان شده است، شادی تکاپوی جنگی میان نیازهای زمینی و امیدهای متعالی بوده است. پلی مابین لذتهای شخصی و رفاه عمومی. تا قرنها، اروپاییان به رستگاری بهشتی ایمان داشتند، امری که در عصر روشنگری تغییر کرد. رونق ثروت، اوقات فراغت و افزایش طول عمر، متفکران قرن هجدهم را مجاب کرد که شادی حالتی طبیعی و قابل دسترس یرای همه مردم است. از این جهت، دولتها موظف به ترویج شادی برای همه شدند.
🔹جرمی بنتام رویکرد جدید سودمندی را در این باب ارائه نمود و شادی را در گرو به حداکثررساندن لذت و به حداقل رساندن رنج تعریف نمود. در این رابطه باغها و تفرجگاه ها در شهرها ساخته شدند تا مردم بتوانند با پرداخت حداقل پولی برای ورودی، به حداکثر احساس لذت با قدمزدن و صحبت و معاشرت در آن بپردازند. امری که در فرانسه تا حدی پیش رفت و نهایتا انقلاب کبیر از دل این باغها شعلهور شد (با مباحثه و صحبت پیرامون مسائل و دغدغههای روز در این تفرجگاهها).
🔹در اوایل قرن بیستم، آوانگاردیسم با هدف رفع حداکثری نیازها در شهرسازی نیز بروز پیدا کرد. در این راستا افرادی چون لوکوربوزیه ایدهای مدرنیستی با هدف بازسازی کامل شهرها از لوث مشکلات را دادند. برخی چون ابنزر هاوارد راهحل را در فرار از شهر و ایده باغشهرها جستند. برخی چون رایت از فناوریهای نوین نظیر بزرگراها و برجها به عنوان آمال مطلوب شهر برای شهروندان سخن به میان آوردند.
🔹جستجوی شادی نتوانست شهر پهندشتی رایت را عملی سازد ولی بسیاری را به حومهها و پراکندهرویی سوق داد. عملا همه مردم به دنبال شادمانی بودند و در دورههای مختلفی ایدههایی مختلفی برای آن در ساحتهای معماری و شهرسازی مطرح شد.
🔹در بخش بعدی، شادی از منظر علم اقتصاد و روانشناسی بررسی میشود. نویسنده اینجا به سراغ دیزنیلند میرود که در آن هر مفهوم و نمادی برای لمس شادی و خوشگذرانی ایجاد شده است. در اینجا هر نوع نماد ناراحتی سریعا زدوده میشود. اما نویسنده چنین عنوان میکند که این شادی، ساختگی و متظاهرانه است؛ چرا که شادی واقعی باید از نوع ارسطویی آن و به صورتی باشد که با پیشرفت همگانی همراه باشد؛ با درک واقعیات و فرار نکردن از چالشها و مشکلات. شادی دیزنیلند ساختگی و پر از آرایههای مصنوعی است. شادی این مکانها بیتوجه به احساسات درونی و تنها در جهت منافع شخصی و اقتصادی میباشد.
#شهرشاد
🆔 @ketab_shahrsazi