کاروند پارسی || محمودفتوحی‌رودمعجنی

اا═.🍃 .═════════╔
نقش قصیده
در بالندگی زبان پارسی
اا═════════.🍃.═╚

سخنرانی:

محمود فتوحی رودمعجنی
دانشگاه بیرجند
12 آبان 1403


سخنرانیهای محمود فتوحی

#محمودفتوحی
#کاروندپارسی
#سخنرانی_فتوحی
@karvandparsi

اا═.🍃 .════════╔
شاهنامه، اَبَرمتن ملی
اا════════.🍃.═╚

پوشۀ شنیداری
درس‌گفتار «ایرانیان و رویای قرآن پارسی»‌| جلسه چهارم

ارائه: محمود فتوحی

دوشنبه ۱۴ آبانماه
ساعت ۲۱:۳۰
حلقۀ دیدگاه نو

سخنرانی 00:02:45
پرسش و پاسخ: 01:02:30


سخنرانیهای محمود فتوحی

#محمودفتوحی
#کاروندپارسی
#سخنرانی_فتوحی
@karvandparsi

.
اا═.🍃 .════════╔
رؤیای وحیِ پارسی
اا════════.🍃.═╚

پوشۀ شنیداری
درس‌گفتار «ایرانیان و رویای قرآن پارسی»‌| جلسه سوم

ارائه: محمود فتوحی

دوشنبه ۷ آبان ماه ۱۴۰۳
ساعت ۲۱:۳۰
حلقۀ دیدگاه نو

سخنرانی 00:04:45
پرسش و پاسخ: 01:10:38


سخنرانیهای محمود فتوحی

#محمودفتوحی
#کاروندپارسی
#سخنرانی_فتوحی
@karvandparsi

شاهنامه تهماسبی،
شاهکار نگارگری عصر صفوی،
تنها کتاب میلیارد دلاری دنیا

@be_Ofoghe_Sharji

رمان«خار و میخک»
یحیی السنوار
العربیه، ۲۰۰۴

سنوار که لیسانس زبان و ادبیات عرب داشت، رمان خار و میخک را در سال ۲۰۰۴ در یکی از زندان‌های اسرائیل به نام «بعر شوا» نوشته است. «خار و میخک» نمادی از رنج و شادی زندگی در نوار غزه است.
پس از کشته شدن سنوار و پخش فیلم آخرین لحظات زندگی وی، رمان او در آمازون مورد توجه جهانیان قرار گرفت. اما دو روز پیش ( ۱۸ آوریل ۲۰۲۴) سازمان وکلای اسراییل در بریتانیا UKLFI به آمازون اطلاع داد که قوانین ضد تروریسم بریتانیا را نقض می‌کند و روز بعد، آمازون کتاب را از فهرست فروش خود کنار گذاشت.

رمان «خار و میخک» در ۳۰ فصل تنظیم شده، و ترجمه فارسی آن به قلم اسماء خواجه‌زاده به زودی در انتشارات کتابستان منتشر خواهد شد.

دربارۀ این رمان در اینجا بیشتر بخوانید.

دربارۀ چهار کتاب دیگر سنوار اینجا را ببینید.

#کاروندپارسی
#محمودفتوحی
#الشوک_و_القرنفل

@karvandpars

.
ا═.🍃 .══════╔
میان‌بُرهای ناخودآگاه در نقد ادبی
ا══════.🍃 .═╚

وقتی خیلی سریع و ناخودآگاه نسبت به یک اثر هنری، یا یک هنرمند موضع می‌گیرم؛ بی‌درنگ، تحسین یا تقبیحش می‌کنم دچار یک «سوگیری ناخودآگاه» هستم. یک میان‌بُر ذهنی دارم برای کشاندن موضوع زیر چتر آگاهی و حتی میل خود. تقریباً همۀ ما خوانندگان ادبیات، منتقدان یا پژوهشگران هنر از این میان‌برها در جیبِ ذهن داریم و در کنشگری هنری، میان‌برهای خود را نیرو می‌بخشیم و گسترش می‌دهیم.

سوگیری ناخودآگاه و پیش‌آموخته، مغز را قادر می‌کند تا حجم زیادی از اطلاعات را در یک لحظه، پردازش کند. معمولاً مغز می‌تواند آگاهانه 40 پاره اطلاعات را در ثانیه بازپردازی کند و ناخودآگاه چند میلیون تکه اطلاعات را . این ترفندِ میان‌بُر به سرعت عمل و صرفه‌جویی زمان کمک می‌دهد. معمولاً بسیار دوست می‌داریم که راه میان‌بُر و سریع را انتخاب کنیم.
پردازش خودکار اطلاعات که ناشی از سوگیری ناخودآگاه است بر تصمیم‌ها و رفتار روزمرۀ ما تأثیر می‌گذارد. بسا که دچار خطا هم بشویم و از تصمیم‌گیری منصفانه و سنجش بی‌طرفانه دور بیافتیم.
سوگیری ما غالباً ناشی از آموخته‌های گذشته، ارزشهای فرهنگی، تربیت خانوادگی، کلیشه‌های آموزشی و عقیده و ایدئولوژی مسلط بر محیط زندگی ماست.

نمونه‌ای از میان‌بُرهای فهم و نقد ادبی در میان ما:
• شاعری، شکلی از زبان‌پریشی و جنون‌ است.
• از شاعر نباید حرف حکیمانه و فلسفی شنید.
• شاعر در فلان رشته مدرک دکتری دارد!
• نویسنده، روزنامه‌نگار اصول‌گراست.
• نویسنده، مترجم عربی است.
• شاعر نابیناست.
• شاعر حافظ قرآن است.
• نویسنده، بازیگر مشهوری است.
• شاعر معتاد به مواد مخدر است

راه مهار سوگیری ناخودآگاه این است که از خود بازپرسی کنیم و به دقت از ناخودآگاهمان آگاه شویم.
وقتی با اثر ادبی روبرو شدید پرسشهایی از این دست را از خود بپرسید:
• نسبت به وزن شعر چه ذهنیتی دارم؟
• نسبت به سبک، ژانر و موضوع اثر چه؟
• چقدر به سن مؤلف، قومیت، جنسیت یا معلولیت و دیگر مسائل شخصی او حساس هستم؟
• رویکرد فکری، سیاسی، فرهنگی خود من چیست؟

سوگیری احتمالی خود در هریک از موضوعات را صادقانه بنویسید و پیش رو داشته باشید. پس از صدور هر حکمی، به فهرست میان‌بُرهای خود نگاه کنید. آیا در آن حکم میان‌بُر نقشی داشته است یا نه؟
هنگامی که به تعصبات ناخودآگاه خود پی بردیم به احتمال زیاد به محض سوگیری در برابر اثر هنری، و افتادن در دام پیشداوری متعصبانه و گاه مغرضانه، اندیشۀ خود را به مسیر تعادل و انصاف بر می‌گردانیم. شاید در چنین شرایطی کمتر به دام پیش‌داوری و تعصب در‌افتیم.


#کاروندپارسی
#محمودفتوحی
#سوگیری_ناخودآگاه_ادبی

#Cognitive_Bias

@karvandparsi

.
اا═.🍃 .════════╔
رویارویی پارسی و عربی
اا════════.🍃.═╚
پوشۀ شنیداری
درس‌گفتار «ایرانیان و رویای قرآن پارسی»‌| جلسه دوم

ارائه: محمود فتوحی

دوشنبه ۲۳ مهرماه، ساعت ۲۱:۳۰
حلقۀ دیدگاه نو

سخنرانی: 00:05:26
پرسش و پاسخ: 01:03:33


سخنرانیهای محمود فتوحی

#محمودفتوحی
#کاروندپارسی
#سخنرانی_فتوحی
@karvandparsi

.

ا═. 🍃 .════════╔
سخنرانیهای محمود فتوحی
ا═════════.🍃 .═╚



پیوندهای دسترسی در کاروند پارسی (تلگرام)👇👇


🎙 حرکت جوهری ملاصدرا در شعر صائب تبریزی؛
(حلقۀ دیدگاه نو، ۱۴۰۰)

🎙 نقش معنای نحوی در خوانش و آموزش شعر فارسی
(برای دبیران شیراز، ۱۳۹۹)

🎙 بلاغت نحو سعدی: التفات
(کلاس بلاغت، ۱۳۹۹)

🎙 ذهن ادبی، زادگاه زبان
(همایش آموزش زبان، مشهد)

🎙 قدما و نظریۀ ادبی: از عَمُود الشعر عرب تا فصاحت متقدمان در زبان فارسی
(هشتمین همایش نقد ادبی، نیشابور)

🎙 دانشگاه، آموزش مجازی، پساکرونا
(دانشگاه فردوسی)

🎙 نفس و بدن در شعر صائب تبریزی و حکمت متعالیه"
(دانشگاه مک‌گیل کانادا)

🎙شعر تر سعدی
(مرکز سعدی شناسی شیراز)

🎙ایرانیان و آرمان قرآن پارسی
(حلقۀ دیدگاه نو)

جادوی نحو سعدی
(دانشگاه اهواز)

🎙 آموزش ادبیات و رویکردهای آن
(دانشگاه اهواز، ۱۴۰۰)

🎙ایران در نگاه صائب تبریزی
(تهران، خانه اندیشمندان ۱۴۰۳)

🎙تخیل سیاسی در ادبیات فارسی
خرداد ۱ - کلاس مجازی دانشگاه فردوسی مشهد

🎙اندر شناخت شاملو: بام بلند هم‌چراغی.
نویسنده: سعید پورعظیمی. تهران: فرهنگ نشر نو ۱۳۹۹ چاپ ۵. صص ۴۵۰
مژده کتاب (۴۲)حلقه دیدگاه نو -کلاب هاوس

🎙دفتر دگرسانی‌ها در غزل‌های حافظ
مؤلف: سلیم نیساری. تهران: انتشارات فرهنگستان
مژده کتاب (۴۰) حلقه دیدگاه نو -کلاب هاوس
۲۷ ژانویه ۲۰۲۴ / ۷ بهمن ۱۴۰۲

🎙مناسبات خانوادگی در رمان فارسیِ پس از انقلاب
نویسنده: سیده مریم عاملی رضایی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی
مژده کتاب (۴۷) حلقه دیدگاه نو -کلاب هاوس
۳۱ آگوست ۲۰۲۴

🎙متن‌گشایی یا متن‌بندی: دو روش آموزش شعر در کلاس
برای دبیران ادبیات فارسی سراسر کشور
هفتم بهمن ۱۴۰۲

🎙سبک‌شناسی تجربهٔ عرفانی
ششمین نشست درخت معرفت،
در باشگاه مفاخر و پیشکسوتان دانشگاه فردوسی مشهد
آذر ۱۴۰۲

🎙تأثرات صائب تبریزی از نظریه اصالت وجود ملاصدرا
حلقۀ دیدگاه نو ۱۴۰۱

🎙ماهیت تخصص در پژوهشهای ادبی
پژوهشگاه علوم انسانی
یکشنبه ۳۰ اردیبهشت ۹۷

🎙 زبان، فرهنگ و متن مقدس
درسگفتار «ایرانیان و رویای قرآن پارسی»‌| جلسه اول
حلقۀ دیدگاه نو
دوشنبه ۱۶ مهرماه، ۱۴۰۳

🎙رویارویی پارسی و عربی
درس‌گفتار «ایرانیان و رویای قرآن پارسی»‌| جلسه دوم
حلقۀ دیدگاه نو
دوشنبه ۲۳ مهرماه، ۱۴۰۳

سخنرانیهای محمود فتوحی

#محمودفتوحی
#کاروندپارسی
#سخنرانی_فتوحی

https://t.center/karvandparsi
.

.
اا═.🍃 .════════╔
کشورداری به کوشش و بخشش
اا════════.🍃 .═╚

آموزۀ سیاسی ایرانشهری

در تدبیر مُلک و سیاست مُدُن، برای کشورداری دو زمان متناظر را بسیار یاد کرده‌اند: روز کوشش و روز بخشش. امیر معزی نیشابوری در ستایش ملکشاه سلجوقی می‌سراید که:

روز بخشش نیکخواهان پیشِ جاهت جان‌فشان
روز کوشش بدســــگالان پیش تیغت جان‌ســپار
(امیر معزی نیشابوری)

روز کوشش و روز بخشش دو روز متناظرند با دو سیاست متضاد. کوشش، زمان نبرد و برای جهانگیری و کشورستانی است؛ زمانی که فرمان‌روا بر پشت زین باید شمشیر بزند و دلاوری کند. اما روز بخشش، همان سلطان تندخویِ تیغ زن، بار عام می‌دهد و در جشن با مردم خود مهربان، بخشنده، دادرس و انباز و یاور است.
شاهان با کوشش، کشورگشایی می‌کردند و با بخشش کشورداری. گفته‌اند که کشور ستاندن آسان است اما کشورداشتن دشوار.
فرمانروا با دو چیز می‌تواند کشورداری کند: با دادگری و بخشش. به زبان فردوسی«با داد و دهش».
او اگر عدالت را پایدار نکند، نظم و امنیت فرو می‌ریزد و فتنه برمی‌خیزد. و خرابی جای آبادانی را می‌گیرد. فتور در شهر و سستی در مرز پدید می‌آید. فرمانروا با بخشش و بخشایش می‌تواند دل مردمان را با خود همراه کند که بزرگترین پشتوانه برای نظام و خود اوست. و خوش گفت نظامی گنجوی که «دادگری شرط جهانداری است».
اینها ابتدائی‌ترین آموزهای کشورداری در اندیشۀ سیاسی ایرانشهری بوده و سیاستنامه‌نویس و قصیده‌سُرای و حکیم، همواره در گوش پادشاه نجوا می‌کردند.
شاعران نامبردار درباری - که اغلب ایشان حکیم لقب داشتند - به ترغیب وزیران و دیگر نخبگان سیاسی برای جشنهای ششگانه (نوروز، تیرگان، مهرگان، سده، فطر، قربان) و دیگر مناسبت‌های درباری، مدایح خسروانی می‌سرودند و آموزه‌های سیاسی را با زبان زیبا و اسلوب فاخر به پادشاه گوشزد می‌کردند.
آنگاه که شاه را به دادگری، آبادانی ایران، ایجاد امنیت و آسایش و بخشش مال و بخشایش جان مردم می‌ستودند در واقع یک مطالبۀ جمهور را از نظام سیاسی یادآور می‌شدند.

دو اصطلاح روز کوشیدن و روز بخشیدن از قصاید مدحی رودکی تا ایرج میرزا در روزگار نزدیک به ما دیده می‌شود.

روز کوشیدن چو تیغت شیر جان اَوبار نیست
روز بخشیدن چو کفَّ‌ات ابر گوهر بار نیست
(قطران تبریزی)

سایه او روز کوشش خاره گرداند چو موم
همت او روز بخشش صبح بخشد شام را
(حکیم سنایی غزنوی)

روز بخشش آفتابی جام زرین بر یسار
وقت کوشش آسمانی تیغ هندی بر یمین
(حکیم انوری)

روز کوشش هست پیل عرصه ی جنگ و جدل
گاه بخشش هست شیر بیشه جود و کرم
(خواجوی کرمانی)

روز بخشش راستگوی و روز کوشش راستکار
(قطران)
به روز بخشش گویی من و توایم انباز
(کمال اسماعیل)

کفِ رادش تو گویی روز بخشش
زبان پنــــــــــج دارد پنــج ناخن

(ایرج میرزا در مدح ناصر الدین شاه)




#کاروندپارسی
#محمودفتوحی
#اندیشه_سیاسی

@karvandparsi

اا═.🍃 .════════╔
زبان، فرهنگ و متن مقدس
اا════════.🍃.═╚
پوشۀ شنیداری
درس‌گفتار «ایرانیان و رویای قرآن پارسی»‌| جلسه اول

ارائه: محمود فتوحی رودمعجنی
دوشنبه ۱۶ مهرماه، ساعت ۲۱:۳۰
حلقۀ دیدگاه نو


سخنرانی: 00:05:26
پرسش و پاسخ: 01:02:16



سخنرانیهای محمود فتوحی

#محمودفتوحی
#کاروندپارسی
#سخنرانی_فتوحی
@karvandparsi
.
@didgahenochannel

.

اا═.🍃 .════════╔
یازده خوانش از حافظ در شش قرن
اا════════.🍃.═╚

خوانش‌های ناهمساز و گاه رویاروی از شعر حافظ در تاریخ حیات ششصد‌سالۀ این متن را در دو دسته می‌توان رده‌بندی کرد: یکی خوانش‌های همدلانه و دیگری خوانش‌های منکرانه.

الف) خوانش‌های همدلانه و مؤمنانه از حافظ:

۱. دیوان حافظ، شاهکار ادبی (دیدگاه هنری، ادبی)
۲. دیوان حافظ، لسان‌الغیب (دیدگاه عرفان‌گرایان - مطهری)
۳. دیوان حافظ، حافظۀ فرهنگی ایرانیان (دیدگاه روشنفکری ملی‌گرا)
۴. دیوان حافظ، کتاب لذت و اغتنام فرصت (دم‌غنیمتیان- شاملو)
۵. دیوان حافظ، کتاب رندی و آزادی (دیدگاه سکولار لیبرال)
۶. دیوان حافظ، کتاب فال و استخاره (در فرهنگ عمومی)
۷. دیوان حافظ، شعر شاعر شیعی (دیدگاه شیعیان ایرانی)

ب) دستۀ دیگر خوانش‌های مخالفان است که به رد و انکار حافظ پرداخته‌اند مانند:

۸. دیوان حافظ، عامل واپسگرایی ایران (تجددگرایان، کسروی)
۹. دیوان حافظ، کتاب بدعت و ضد شریعت (فقیهان)
۱۰. دیوان حافظ، کتاب اشعریگری (متکلمان شیعی)

با آنکه در هفت قرن گذشته، کسانی حافظ را مُلحد و بی‌دین نامیده‌اند، کسانی سویۀ سکولار شعرش را ستوده‌ا‌ند و کسانی او را عامل عقب‌ماندگی ایران دانسته و جشن حافظ‌سوزان راه انداخته‌اند؛ اما تاریخ هفت قرن خوانش‌های شعر حافظ نشان می‌دهد که او را در بیشتر مکان‌ها و زمان‌ها، لسان‌الغیب نامیده‌اند و دیوانش را کتابی ورجاوند، سپنتا و نیروفزا می‌شمرده‌اند.

از کتابِ ایرانیان و رؤیای قرآن پارسی. تهران: سخن ۱۴۰۳ ش. ص ۱۹۷-۱۹۸.


#کاروندپارسی
#محمودفتوحی
#خوانشهای_حافظ

@karvandparsi

درسگفتار کتاب «ایران و رویای قرآن پارسی»‌| جلسه اول

با حضور:
دکتر محمود فتوحی

Oct 7, 02:00  PM EST
دوشنبه ۱۶ مهرماه، ساعت ۲۱:۳۰

برای ورود به جلسه لطفا از لینک زیر استفاده کنید:

https://www.clubhouse.com/invite/AR7uzlDzQd8Dj3bLJRKNkXownRoqcGdeBXo:ffsfT05xPd5eNG-oy8OOG_iirinqoOv6yzAD9jTV7JY

@didgahenochannel

.

حسین علیزاده و عمومی کردن فرهنگ فاخر ایرانی

محمد فاضلی

این سخنرانی، ارزش شنیدن دارد.


#کاروندپارسی
#محمودفتوحی
#موسیقی_ایرانی

@karvandparsi

.


اا═.🍃.════════╔
  فرشتگان بی‌مرز
اا════════.🍃.═╚


مردان ارض مقدس
از دور دست‌ها سوگند خورده‌اند
به دست راست و بازوی نیرومند یهوه
به اسبانِ دونده
به آهوان بیابان
و به نفَسِ سحرگاه

سوگند خورده‌اند
برای دریدن و شکستن

تن‌پوشهای سفید اما
سوگند می‌خورند به بستن
بستنِ زخمی که کتاب‌ها می‌زنند

نوارهای سفید
برای زندگی به جنگ می‌روند
برای بستن رگ‌های بریده
میان آهن و باروت و گوشت
برای این که ادامه‌ی آدمی را
تـن‌ِ زنده‌ لازم است

ناموسِ تن‌پوش سپید
بدنِ زنده است
چه بیت لَحم چه کریمه
وطنِ او تنِ زنده است
سوگند به زندگی خورده است.



#کاروندپارسی
#محمودفتوحی_اشعار
#فرشتگان_بیمرز

@karvandparsi

بزرگش نخوانند اهـل خرد
که نام بزرگان به زشتي برد

امروز دیدم که شبکۀ دانشگاه تهران، فیلم جلسۀ دفاع با حضور استاد زرین کوب را چونان سند افتخار دانشگاه منتشر کرده است. روز دفاع وقتی دوستم پشت گلهای روی میز، دوربین کوچکش را با ترس و لرز، از کیف درمی‌آورد؛ از گوشه و کنار پچ پچ درآمد که اجازۀ فیلمبرداری می‌دهند؟!. آن فیلم بدون اجازۀ رسمی و با ترس و لرز و کیفیت پایین ضبط شد و حالا شده سند افتخار دانشگاه است.
زمانی که این جلسه برگزار شد دکتر زرین‌کوب از تحقیر و تخفیف‌هایی که انقلابیون دانشگاهی و بیرونی بر او روا داشته بودند آزرده بود؛ چه جفاها که خالص‌سازان آن روزگار با استادان بزرگ نکردند. استاد را بازنشانده بودند؛ از معشوقش دانشگاه دلی دردمند داشت اما به خواهش دیگر استادان و دانشجویان دو سه کلاس در منزلشان برگزار می‌کرد.
چند ماه پس از این جلسه بود در تابستان 1375 که «ستون نیمۀ پنهان» در کیهان شریعتمداری، و برنامۀ «هویت» در صدا و سیما به ریاست آقای علی لاریجانی به جان استادان برجسته و از جمله زرین‌کوب افتادند. پیرمرد را به تهمت‌هایی که هرگز اثبات نشد، زجرها دادند و تا پایان عمر خون دل خورد و دم بر نیاورد.
نام دانشگاه تهران اگر ارجمند مانده به برکت نام دانشمندان بزرگ آن است اما در این چهل سال متأسفانه همواره کم‌دانشان سیاست‌پیشه شیرۀ جان دانشگاه را مکیده‌اند. همان‌ها که یکی دو دهه بعد از صفحۀ تاریخ محو می‌شوند و اگر نام و نشانی از ایشان بماند جز مایۀ شرمساری نیست.
باری آن سالها با زرین‌کوب و شایگان، با اسلامی ندوشن، دولت‌آبادی، محجوب، ایرج افشار، سعیدی سیرجانی و سحابی آن کردند که این روزها با دانشگاهیان آزاده می‌کنند. از حاکمیت که دوام و بقای چهل ساله یافته می‌پرسیم چرا چهل سال است همچنان بی‌دانشان جاه‌طلب در دانشگاه دست بالا دارند؟


#کاروندپارسی
#محمودفتوحی

@karvandparsi

دو پنجره به یک نسخۀ مفقود شاهنامه از شیراز نیمۀ نخست قرن هفتم

(به دکتر محمود فتوحی رودمعجنی)

گفتیم که مجد همگر تبار خود را به ساسانیان می‌رساند و عناصر مشخّص ایرانگرایی در اندیشه‌اش داشت که از اغلب معاصران او و به‌ویژه شیخ سعدی متمایز بود. در دیوان مجد شواهدی محکم بر تشیّع او هست. ضمناً مجد به خواجه نصیر الدّین طوسی نزدیک بود و نیز به پسر شمس‌الدّین جوینی، بهاء الدّین محمّد - که دست‌کم به تشیّع متّهم بود. این حلقۀ شیعیان عملاً همان موضعی را به دین کافران دارند که به دین سنّیان؛ در یک کلمه «تحمّل»، حال چه به «آزاداندیشی و رواداری» تعبیرش کنیم چه به «تقیّه» و چه به «پیروی ناچار از سیاست مذهبی مغولان». ولی مجد ضمناً اندیشۀ بارز ایرانگرا دارد و از موضع ایرانی مخالف مغولان، این «تورانیان»، است. نمی‌توان منکر وجود چنین احساساتی در نزد حلقۀ فکری مجد شد، ولی در مواضع آشکار شخصیت‌های سیاسی دستگاه مغول طبیعتاً نمود بارزی از آن دیده نمی‌شود.

توجّه شخصی چون مجد که تبار خود را به ساسانیان می‌رساند به شاهنامه طبیعی است. اشارات مستقیم مجد به فردوسی و شاهنامه نیز نشان از این توجّه دارد که البته معیار زمانه بوده و با معاصرانش در رویکرد تفاوت ندارد. ولی برخلاف بیشتر این معاصران، مجد به طوس سفر کرد و بخت زیارت مزار فردوسی را یافت. مجد از سفر طوس دل خوشی نداشت و هوای برگشت به شیراز داشت، ولی اگرچه تصریح می‌کند «کاندر همه طوس آدمی نیست» (۱)، فراموش نمی‌کند که در شعر دیگری فردوسی را استثنا کند.

گمان می‌کنم دو بیت مجد همگر نشان می‌دهد که در شاهنامه‌ای که خوانده چه افزوده‌هایی وجود داشته‌است. در یکی از این اشارات که در مهم‌ترین قصیدۀ مجد آمده، بیتی هست که به نوعی ستایش فردوسی است، در زمینۀ عبرت گرفتن از شکوه رفتۀ شاهان شاهنامه:
سخن ز شاعر طوس آشکار گشت ار نی
نه معنی سده ماند و نه صورت مانی
اگر این مثال‌ها را فرمولی نگیریم و تصوّر کنیم مجد واقعاً دارد از محتوای شاهنامه مثال می‌زند، باید فرض کنیم که در شاهنامه‌ای که در اختیار او بوده حکایت «اندر نهادن جشن سده» - که یکی از الحاقیّات شاهنامه است - وجود داشته‌است (۲)
حکایت جشن سده در نسخه‌های فلورانس، لندن، سن‌ژوزف، قاهره و استانبول۲ نیست. متن تمام این نسخه‌ها ریشۀ شمال غربی دارد(۳). در مقابل، این حکایت در تمام شاهنامه‌های شیراز (و آن‌ها که در اصفهان ریشه دارد) هست، ازجمله در قدیم‌ترین این نسخه‌ها، کاما و استانبول. وجود این روایت الحاقی در ترجمۀ بنداری نشان از قدمت آن دارد و بنابراین طبیعی است که شاهنامۀ مجد نیز این حکایت را شامل بوده‌باشد.

مجد در بیت دیگری به جوینی می‌گوید:
میان کوثر و تسنیم ملک باقی توست
نه ملک فانی ایران ز نیل تا جیحون
می‌دانیم که در اغلب منابع تاریخی و جغرافیایی و ادبی، ایران را از «فرات» تا جیحون می‌دانند و نه از نیل. یکی از معدود منابعی که اینطور نیست مقدمۀ شاهنامۀ ابومنصوری است که صراحتاً ایران را از نیل تا جیحون می‌خواند. این مقدمه یکی از سه متنی است که در کنار هم یکی از مقدمه‌های منثور شاهنامه را می‌سازند که به مقدمۀ «کهن» مشهور است. این مقدمه نیز ابتدا در نسخه‌های شیراز ظاهر می‌شود و عملاً تا پیش از سال ۸۰۰ بیرون از شیراز دیده نمی‌شود، و ظاهراً پدید آمدن شکل کنونی آن را باید مربوط به دو سه نسل کتابت پیش از نسخ استانبول (۷۳۱) و قوام (۷۴۱) و در نتیجه حدوداً ثلث دوم قرن هفتم شیراز دانست که درست بر دوران حیات مجد منطبق است.

یک نکته را نگفته نگذاریم: در دیوان مجد پادشاهان شاهنامه منشأ مشروعیّت حکمرانی نیستند و عموماً مثال‌ها و نمادهای شکوه و عظمت و نیز حکمرانی خوبند، ولی مثال‌ها نیز به شاهان ایرانی محدود نیست. درواقع اگرچه انگیزه‌های مذهبی و پایبندی به مذهب در آثار مجد هیچ برجسته (و گاه موجود) نیست، اندیشۀ ایرانی او هیچ سویۀ ضدّعربی یا ضدّاسلامی آشکاری ندارد و برعکس، مجد دست‌کم در حد پیروی از سیاست حاکمان زمانه با مشروعیّت‌بخشی اسلامی هم‌صدا می‌شود.

https://t.center//fanneadab

۱. در بسیاری منابع و به شیوه‌های گوناگون اهالی طوس به «آدم نبودن» متّصف شده‌اند که نشان می‌دهد در قرون گذشته چنین شهرتی داشته‌اند.
۲. زنده‌یاد خطیبی متوجه احتمال ارتباط این بیت با حکایت جشن سده شده‌است ولی آن را شاهدی بر اصالت حکایت گرفته که آنچه در باب ریشه شیرازی آن می‌گوییم این نتیجه‌گیری را رد می‌کند.
۳. قاهره خویشاوند نزدیک لندن است که احتمالاً شاخۀ آذربایجان است و و استانبول۲ خویشاوند نزدیک فلورانس که شاخۀ آناطولی است ولی خودش در اطراف ری ریشه داشته‌است (قضیه «کاتب ورارودی» قابل اعتنا نیست). جز لندن، هر سه نسخۀ دیگر تحت تاثیر دستکاری شیعیان بوده‌اند، ولی ظاهراً تنها کاتب قاهره شیعه بوده‌است. در هر صورت، شاهنامۀ مجد ظاهراً ارتباطی به این شاخهٔ متنی نداشته و صرفاً نسخه‌ای شیرازی بوده‌است.