مواجهۀ
فمینیسم با تکنولوژی
جودی وایسمن/ نوشین شاهنده
مجموعۀ «مطالعات علم و فناوری»
دبیر مجموعه: حسین شیخرضایی
تعداد صفحه: ۲۹۶/ قیمت: ۵۵۰۰۰ تومان
شده تا به حال به این فکر کنید که ظهور فناوریهای جدید در زندگیِ روزمره و امور منزل چه تأثیراتی بر زندگی زنان خانهدار و تلقی جامعه از وظایف آنان داشته است؟ مثلاً ساخت ماشین لباسشویی چگونه بر زندگی زنان خانهدار مؤثر بود؟ احتمالاً اغلب کسانی که به این پرسش پاسخ خواهند داد، معتقدند تغییر از تشت رختشویی به ماشین لباسشویی امر نظافت را به کار سادهتری بدل کرد. چهبسا از بعضی جهات نیز پاسخ درستی باشد، اما آیا، از سوی دیگر، تلقی جامعه را از مفهوم «نظافت» تغییر نداد و استانداردها را برای قضاوت دربارۀ تمیز بودن یا نبودن لباس بالاتر نبرد؟ آیا نیازی بیشتری برای شستوشو و نظافت ایجاد نکرد؟ شاید برایتان جالب باشد که بدانید نتایج پژوهشی که مجموع ساعات انجام کار در خانه را از دهۀ ۱۹۲۰ تا اواخر دهۀ ۱۹۶۰ در امریکا مقایسه کرد، نشان داد مجموع زمان صرفشده برای انجام کارهای خانه در این بازۀ زمانی (کم بودن حضور تکنولوژی در خانه در دهۀ ۱۹۲۰ و ظهور تکنولوژیهای جدید در دهۀ ۱۹۶۰) ثابت بوده است. درواقع، اگرچه تکنولوژیهای خانگی به افزایشِ بهرهوریِ کار در خانه منجر شد، با انتظاراتی فزاینده و استانداردهایی بالاتر از نقش زن خانهدار همراه بود که کار خانگی بیشتری برای زنان به وجود میآورد.
این تنها یکی از مثالهای متعددی است که جودی وایسمن در کتاب مواجهۀ
فمینیسم با تکنولوژی از تأثیرات ورود فناوریهای جدید به زندگی زنان بررسی کرده است. ناگفته پیداست که این تأثیرات طبیعتاً یکسویه نبوده و لزوماً هم جنبۀ منفی نداشته است. درواقع، تلاش وایسمن در این اثر این است که رویکردی منسجم برای تحلیل روابط متقابل جنسیت و تکنولوژی ارائه کند. برای این منظور، او چند آموزۀ نظری را بهعنوان چشمانداز پژوهش خود مطرح میکند. نخست اینکه، تکنولوژی را چیزی بیش از علم کاربردی در نظر میگیرد که علاوه بر وجوه معرفتی، شیوههای عمل انسان را نیز شامل میشود. از سوی دیگر، قائل شدن به زنانه یا مردانه بودن ارزشها (علم و تکنولوژی بهمثابه ارزش) را نمیپذیرد؛ چراکه باور دارد شرایط تاریخی، اجتماعی و فرهنگی به این برساخت منتهی شده است. درنهایت، او خنثی بودن تکنولوژی را نیز قبول ندارد و معتقد است تکنولوژی نه در خلأ، بلکه تحت سیطرۀ گروههایی شکل میگیرد که بر اساس منافع، علایق و ترجیحات خود به آن جهت میدهند.
- تحریریۀ نشر کرگدن -
#نشر_کرگدن#مواجهه_فمینیسم_با_تکنولوژی#جودی_وایسمن#نوشین_شاهنده#مجموعه_مطالعات_علم_و_فناوری#حسین_شیخرضایی#مطالعات_اجتماعی_علم#مطالعات_اجتماعی_تکنولوژی#فمینیسم#کتاب_فلسفه@kargadanpub 🦏