حضور رونالدو در ایران و بازی تیم النصر با پرسپولیس، سوژه جماعتی شد برای حسرت عربستان و ستایش سیاستهای توسعه بنسلمان و هزینههای سنگین آنها در پروژههای عظیم گردشگری و عمرانی و…
النصر در تهران پرسپولیس را برد اما این همه واقعیت نیست. پرسپولیس با همه کم و کاستیهایش نمایانگر واقعیت فوتبال ایران است اما النصر واقعیت فوتبال عربستان نیست؛ همانطور که آن پروژههای عظیم در حال ساخت و… هم نمایانگر واقعیت اقتصاد و صنعت و فرهنگ عربستان نیستند.
هیچکدام از اینها سرمایه واقعی نیستند بلکه صرفا توهم کامیابی هستند توهمی از جنس پول و
«اقتصاد پولداری» که دیر یا زود سرانجام به کابوس تبدیل خواهند شد.
مهمترین یافته ذهنی من در طی این چند دهه عمر و حدود یک دهه تولید و تحلیل محتوا این بوده است که هرگز با پول نمیتوان سرمایه واقعی ساخت.
سرمایههای اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و ورزشی و… به مرور و در بطن یک فرایند طبیعی ساخته میشوند و شما هرگز نمیتوانید با پول آنها را بطور خلقالساعه خلق کنید؛ [هیچ میانبری وجود ندارد.]
آنچه با پول خلق میشود صرفا توهم است و لاغیر.
این خیلی خیلی مهم است که تفاوت پول و سرمایه را درک کنید. هم در زندگی شخصیتان و هم در تحلیل مناسبات کلان اقتصادی و سیاسی و فرهنگی.
مسلما بنسلمان جوان و مست از دلارهای نفتی، این تفاوت را درک نکرده همانطور که اقتصاددانها و سیاستمداران ما هم عموما درک نکردهاند و تنها تفاوت این است که اینها به اندازه آنها پول ندارند وگرنه دقیقا همان کاری را میکردند که بنسلمان میکند.
پس همین استقلال و پرسپولیس واقعیت تلخ و شیرین مایند. همانقدر تلخ از ندانمکاریها و همانقدر شیرین از رنج تک تک طرفداران و بازیکنان و مربیانی که ذره ذره عمر و جان و آبرویشان را سرمایهگذاری کردند.
شاید این جای خوشبختی است که آنقد پول نداریم که روکشی از توهم بر این حقایق تلخ و شیرین بکشیم.
شاید بهتر باشد بجای اینکه حسرت عربستان 2023 را بخوریم به آمریکا و آلمان و انگلیس قرن 18 و 19 نگاه کنیم؛ سرمایه آنطور شکل میگیرد نه اینطور.