میانکاله و انار ترش و صلح با جوامع محلی✍️بهزادانگورج
مرگ
بهشت پرندگان دور از ذهن نیست. زیرا وسعت خشکی میانکاله از ۵۵ هزار هکتار در سال ۱۳۷۳ به ۲۲ هزار هکتار کاهش یافت. با این وصف چرا به بهانه حفاظت از مناطق چهارگانه در جایی مانند میانکاله از ورود مردم برای چیدن انار ممانعت می شود ؟ برای ما که از منطقه دوریم این استنباط وجود دارد که مدیریت میانکاله با جوامع محلی پس از حدود شصت سال هنوز به صلح نرسیده است.؟
رب انار از دیرباز یکی از پایه های غذایی مهم در فرهنگ خوراکی خطه مازندران بوده است و در این دهه اخیر با بر شمردن بسیاری از خواص آن رونق بیشتری یافته است. نسبت به مفهوم
دیرباز طفره نروند ! برای نیل به حفاظت خودشان را فریب ندهند، جنگل ها و مراتع قبل آنکه ملی شده باشند تحت مالکیت اشخاص و تحت بهره برداری محلی بود و با رعایت حق عرف ملی شد. آیا مدیریت میانکاله به عنوان منطقه حفاظت شده که در عهده مسئولیت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد، مبری از چنان وضعیت تملیکی و بهره برداری بود. ؟
آنگاه که می گویند؛
ورود و خروج برای برداشت انار وحشی باید تحت نظارت باشد، به معنای آن است که مدیریت نتوانسته است در چهارچوب مفهوم عام زیستگاه حیات وحش، با جوامع محلی به صلح برسد. طبیعی است که اگر جوامع محلی را به عنوان یکی از زیستمندان این زیستگاه بپذیرند، آنگاه باید بپذیرند هر زیستمندی در عین صلح ورود و خروج غیر مخلی برای
امنیت زیستگاه خواهد داشت.
حفاظت
بگیر و ببند نیست یک نظم به صلح رسیده ی دارای ثبات و پایداری است که در نتیجه آموزش و ترویج و افزایش آگاهی های عمومی ی
متضمن تامین منافع متقابل بدست می آید. از این رو مردم باید بتوانند به دور از اعمال ممنوعیت در ورود و خروج ! نسبت به مبانی حفاظت پایدار و مبتنی بر اعتماد دو جانبه عمل کنند و هنجار شکن نباشند.
سازمان حفاظت محیط زیست باید طرحی را تهیه کند که
متضمن چنین شرایطی باشد و به سازمان منابع طبیعی ارائه دهد و پس از تصویب این دو سازمان، آن را از طریق سازمان منابع طبیعی به اجرا بگذارد و خود به عنوان ناظر بر زیستگاه ! همین ضوابط متداول و متعارف در مناطق چهارگانه را با تامین مالی ناشی از اجرای طرح نظارت کند.
تصور کنید در
ده هزار هکتار از عرصه میانکاله تنها از یک ظرفیت محصول فرعی انار وحشی می توان برای هزینه های جاری و عمرانی در میانکاله ! با تامین منابع مالی مندرج در تراز مالی طرح مزبور که نیمه تعهدی و متضمن حفاظت پایدار است، میانکاله را بی دغدغه حفاظت نمود.
قیمت رب انار بسته به درجه خلوص و غلظت از ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان در بازار به فروش می رسد و از هر ۱۰ کیلو انار ترش، یک کیلو رب غلیظ بدست می آید که در محیط طبیعی قابل نگهداری است. بدین ترتیب می توان قیمت انار سر درختی را به ازای هر کیلو ۵ هزار تومان تقویم نمود و برای هر هکتار حداقل ۵ تن برداشت پیش بینی نمود. با این احتساب که در سطحی معادل ده هزار هکتار از میانکاله که درخت انار وجود دارد، امکان برداشت در حدود
۵۰،۰۰۰ تن است و درآمدی ۲۵۰ میلیارد تومانی از محل برداشت محصول انار قابل پیش بینی است، که شاید برای مدیریت میانکاله رؤیا تلقی شود.
بالاخره معلوم نیست بهشت پرندگان و یکی از ۶۵۰ ذخیرگاه زیست کره جهان،
چند هزار هکتار وسعت دارد !. ۶۰ هزار یا ۴۸ هزار هکتار ! یا... هر کسی هر چه می نویسد ! اگر مساحت این زیستگاه ثباتی ندارد، به این دلیل است که
حفاظت بی ثباتی دارد ! چون سازمان متولی نتوانسته مدیریت خود و جوامع محلی را
تحت صلح توسعه دهد و در زیستگاه برای زیستمندان
امنیت را خلق کند.
این زیستگاه همانطور که ظرفیت استحصال محصول
فرعی متنوعی دارد، ظرفیت توسعه
گردشگری و
پرنده نگری نیز دارد و آنچه را که ندارد یک
مدیریت مقبول در بین حامیان حفظ محیط زیست و یک مدیریت
بدون دغدغه های
مالی اعتباری پایدار برای اجرای برنامه های حفاظتی است.
