انجمن آنتی‌تئیست‌های‌ ایران

انجمن آنتی‌تئیست‌های ایران

✫ نقد دین از دیدگاه #لودویک‌فویرباخ (۴)


★ خدا محصول #فرافکنی آدمی‌

#فویرباخ در آثار خود خیلی بیشتر از خاستگاه و تاریخ دین، به سرشت و مصداق واقعی آن می‌پردازد. همان‌گونه که گفتیم، از دیدگاه او دین و باور به خدا یکی هستند. تز کانونی او در کتاب اصلی‌اش #سرشت‌مسیحیت تصریح می‌کند که دین رابطه‌ آدمی با خویشتن یا درست‌تر بگوییم با سرشت خویشتن است، ولی رابطه با خویشتنی که بیگانه شده است

به گفته #فویرباخ، طبیعت سرد است و شیون آدمی را نمی‌شنود. طبیعت بی‌احساس است و درد و رنج آدمی را نمی‌بیند٫ بنابراین آدمی از طبیعت سرخورده و رویگردان می‌شود و به درون روی می‌آورد، جایی که از قهر قدرت‌های بی‌رحم در امان باشد و گوش شنوایی برای ناله‌های خود بیابد. در اینجاست که اسرار درونی خود را فاش می‌گوید و مکنونات قلبی خود را بیرون می‌ریزد. این فرافکنی التهابات روانی آدمی، به صورت #خدا تظاهر می‌کند

پس سرشت‌خدا چیزی جز سرشت‌آدمی نیست یا بهتر بگوییم، سرشت آدمی جداشده از چارچوب فردی؛ یعنی کس دیگری متفاوت از ذات خود او. بنابراین همه‌ی تعینات ذات خدایی، تعینات ذات انسانی هستند
بخش بزرگی از توضیحات #فویرباخ در جهت روشن ساختن همین تز با استناد به عناصر ایمانی در دین بطور اعم و مسیحیت بطور اخص صورت می‌گیرد

از دیدگاه #فویرباخ، خرد، اراده و قلب (احساس)، سه شاخص ذاتی آدمی هستند. خدا در تصورات‌مسیحی از جمله ذاتی دارای شعور است؛ البته باید در نظر داشت که در واقع تمامی ویژگی‌های واقعی و انگاره‌های شعور آدمی به تصور خدا منتقل می‌گردد. خدا در تصورات مسیحی همچنین موجودی دارای احساس و عاطفه است و #عشق‌خدا پیش از هر چیز در #انسان‌شدن او تبلور می‌یابد. خدا از جنبه‌‌ای دیگر ذاتی با اراده است و این اراده را در آفرینش از نیستی متجلی می‌سازد که محصول اراده‌ نیروی انگارش و اراده‌‌ای مطلقا ذهنی است

ایمان به #تثلیث در مسیحیت نیز بر پایه همین سه ویژگی انسانی توضیح داده می‌شود. برای #فویرباخ، #تثلیث بیان کشش‌های معینی از طبیعت آدمی است
خدا به مثابه پدر، فاعل اندیشه است

خدا به مثابه پسر، نیازهای‌احساسی و عاطفی آدمی‌ست

و سرانجام عشق میان این پدر و پسر، خود را در روح‌القدس متبلور می‌کند

به گفته‌ی #فویرباخ ولی از آنجا که اندیشه‌ اجتماع این پدر و پسر، هنوز چیزی کم دارد و باید تکمیل شود، عنصر زنانه‌ای به آن افزوده می‌گردد که خود را در شخصیت مریم‌مقدس بازمی‌یابد

#فویرباخ در ایده‌ #انسان‌شدن‌خدا نیز آرزوی #خداشدن‌انسان را می‌بیند و نتیجه می‌گیرد که #تثلیث آگاهی آدمی از خویشتن در تمامیت خود است
به گفته‌ او همه‌ این موارد نشان می‌دهند که آگاهی دینی ـ هر آینه آن را به مثابه واقعیتی مستقل بنگریم ـ صرفا بر یک توهم استوار است و فقط فرافکنی کشش‌هایی از طبیعت آدمی است

#ادامه‌دارد



Join Us ☞ @iranian_antitheists