تاریخ و فرهنگ ایران بزرگ

جشن سده خجسته باد. امروز 10 بهمن برابر است با جشن ملی #سده. این جشن در آغاز شامگاه دهم بهمن‌ماه یعنی روز آبان از ماه بهمن برگزار می‌شود. در پست های بعدی به ریشه‌های آن خواهیم پرداخت.
👇
@iranhistor

دهم بهمن برابر با #جشن #سده به روایت #شاهنامه - پیدایش آتش به‌دست #هوشنگ
http://ariapars.persianblog.ir/post/263
جشن سده که در تاریخ دهم بهمن ماه برگزار می‌گردد و جشنی ملی است با پیشینه‌‎ای چندین هزار ساله . در شاهنامه‌ی فردوسی چگونگی به وجود آمدن این جشن از دیدگاه استوره ای آمده است:

«روزی هوشنگ پادشاه پیش‌دادی به همراه گروهی به کوه اندر شده بود که ناگهان ماری سیاه با دیدگانی چون آتش و بسیار بزرگ پدیدار گشت، هوشنگ دست بر سنگ برد و با زور کیانی سنگ را به سوی مار انداخت، مار از سنگ گریخت و سنگ به جای مار بر سنگی گران فرود آمد، از برخورد سنگ خُرد و سنگ کلان، شراره‌ای جست و آتش به وجود آمد و این آتش از آن پس پیشرفت‌های فراوان انسان را در پی داشت. هوشنگ از آن پس به مناسبت این کشف بزرگ انسانی آتشی بزرگ برافروخت و "جشن سده" را برپا داشت. جشن سده به گفته‌ی فردوسی از روزگار هوشنگ برای ما به یادگار مانده است»

بهتر است از زبان خود فردوسی بخوانیم:

یکی روز شاه جهان سوی کوه
گذر کرد با چند کس هم گروه

پدید آمد از دور چیزی دراز
سیه رنگ و تیره تن و نیز تاز

دو چشم از بر سر، چو دو چشمه خون
ز دود دهانش جهان تیره گون

نگه کرد هوشنگ با هوش و سنگ
گرفتش یکی سنگ و شد تیز چنگ

به زور کیانی رهانید دست
جهان‌سوز مار از جهان‌جوی جست

بر آمد به سنگ گران سنگ خرد
همان و همین سنگ بشکست گرد

فروغی پدید آمد از هر دو سنگ
دل سنگ گشت از فروغ آذرنگ

نشد مار کشته ولیکن ز راز
ازین طبع سنگ آتش آمد فراز

جهاندار پیش جهان آفرین
نیایش همی کرد و خواند آفرین

که او را فروغی چنین هدیه داد
همین آتش آنگاه قبله نهاد

بگفتا فروغیست این ایزدی
پرستید (نگاه‌بانی و نه پرستش!)باید اگر بخردی

شب آمد برافروخت آتش چو کوه
همان شاه در گرد او با گروه

یکی جشن کرد آن شب و باده خورد
سده نام آن جشن فرخنده کرد

ز هوشنگ ماند این سده یادگار
بسی باد چون او دگر شهریا
—-
کانال تلگرامی تاریخ و فرهنگ ایران:
https://t.center/iranhistor