◼️ ذائقهتان را به ما بسپارید!
✍️دیانا اوون
▪️نظام رسانهای در جهان از زمان ظهور رسانههای جدید در اواخر دهۀ 1980 دستخوش تحولات چشمگیری شده است. در طول یک دهۀ گذشته، رسانههای اجتماعی به ابزارهای قدرتمند سیاسی در مبارزات انتخاباتی و حکمرانی بدل شدهاند.
▪️نخست اینکه تغییری شگرف در نحوه و محل به دست آوردن اطلاعات سیاسی افراد به وقوع پیوسته است، چراکه اکثر مردم به منابع دیجیتال روی آوردهاند و اخبار تلویزیون و سایر منابع سنتی انتشار اخبار را رها کردهاند.
▪️مرحلۀ دوم، ظهور «فضای توییتر» است که به محلی برای تعامل و ارتباط سیاستمداران، شهروندان و رسانهها بدل شده است؛ محیطی که گفتمانهای سیاسی را بیپردهتر ساخته، «زمامداری از طریق توییتر» را گسترش داده و در نهایت به انتشار و اشاعۀ اطلاعات غلط پروبال داده است.
▪️سوم، ناپدید شدن رسانههای محلی و در نتیجه به وجود آمدن «برهوت خبری» است؛ پدیدهای که باعث شده پیام رسانههای اجتماعی به منبع اصلی اطلاعات در جاهایی بدل شود که افرادی چون دونالد ترامپ در آنها میدانداری میکنند.
▪️بنابراین تعداد گزینههای در دسترس برای مصرفکنندگان اخبار بهطرز چشمگیری افزایش یافته است، چراکه منابع تولید و توزیع محتوا شدیداً گسترش یافتهاند: از مطبوعات چاپی و تلویزیون و رادیو تا رایانه و تبلت و تلفن همراه.
▪️کمتر از یک دهه پیش، مطبوعات محلی تقریباً 85 درصد اخبار را تولید میکردند. آنها اهمیت زیادی در زمینۀ اطلاعرسانی و نیز شکل دادن به باورها و عقاید مردم در شهرهای کوچک و مناطق حاشیهای داشتند. مردم هم در آن زمان تمایل داشتند به رسانههای محلی خود اعتماد کنند.
▪️باور آنها این بود که روزنامهنگاران روزنامههای محلی - که در همسایگیشان زندگی میکردند - دقیق و درست اخبار را روایت میکنند. اما در حال حاضر، بیشتر این روزنامهها ناپدید شدهاند و منبعی برای سنجیدن صدق و کذب بسیاری از اخبار باقی نمانده است.
▪️اگرچه بیشتر نوشتههایی که به آیندۀ شبکههای اجتماعی میپردازند، بدبینانه و تا اندازهای تلخاند، واقعیت این است که همهچیز به این بدی نیست.
▪️رسانههای اجتماعی باعث افزایش اطلاعات و آگاهیهای سیاسی بسیاری از مردمی شدهاند که پیش از این چندان میانهای با اخبار رسانههای رسمی نداشتند.
▪️رسانههای اجتماعی کارزارهای موفقی را شکل دادهاند و توانستهاند بهویژه به زنان و اقلیتهای قومی، مذهبی و نژادی برای دستیابی به حقوق خود کمک کنند.
▪️رسانههای اجتماعی کلانروایتها را از میان برداشتهاند و روایتهای خرد بسیاری حولوحوش هر مسئله به وجود آمده است، بهگونهای که بهواسطۀ توییتر یا فیسبوک هرکسی به بخشی از یک روایت یا داستان توجه میکند و آن را برجسته میسازد.
▪️با اینهمه، کماکان بیمها و یأسهای بسیاری درمورد شبکههای اجتماعی وجود دارد. زمانی در دهۀ شصت، شعار «کوکاکولا» این بود که «ذائقۀ خود را به ما بسپارید، ما آن را برای شما تربیت میکنیم.» اکنون بسیاری از کشورها نیز در حال تربیت کردن ذائقۀ شهروندان خود هستند تا اطلاعات را کنترلشده، حسابشده و به نفع خود در اختیار آنها قرار دهند.
▪️دادههای شبکههای اجتماعی منبعی برای یک هراس عظیماند، هراسی که هر روز بیشتر و بیشتر میشود. چراکه دولتها یا حتی برخی افراد و سازمانها میتوانند از این دادهها برای انتشار اخبار غلط، نفوذ در تبلیغات انتخاباتی و مسائل عدیدۀ دیگر استفاده کنند.
🗞منبع: از مقالهای به نام «سلطه بلامنازع شبکههای اجتماعی»، ترجمه محسن محمودی منتشر شده در شماره 123
#ماهنامه_مدیریت_ارتباطات، مرداد 1399
#آرشیو_مدیریت_ارتباطات#رسانه#شبکههای_اجتماعی@HOD8HOD