✨ سنجش جهانی عدالت ✨⏪ ۱۴ سال پیش بود که مجمع عمومی
#سازمان_ملل_متحد، ۲۰ فوریه را با عنوان «روز جهانی
#عدالت_اجتماعی» نامگذاری کرد تا در فهرست اولویتهای برجسته دولتها و نظامهای سیاسی متنوع در سرتاسر جهان قرار گیرد. چالشهای بشر در زمینه فقر و رفاه عمومی، تبعیض نژادی،
#نابرابری ملی و بینالمللی، عدم دسترسی مناسب به امکانات بهداشت و آموزش بهصورت کامل و گسترده و مسائل مرتبط با کار متناسب با شأن انسانی، ازجمله علل گرایش به مسئله
عدالت در مقیاس جهانی در سالهای ابتدایی قرن بیست و یکم بود. در سالهای اخیر نیز این روز با یک شعار کلی پیگیری شده است: در سال ۲۰۱۸ مسئله حقوق
#کارگران مهاجر در کانون توجه قرار داده شد؛ در سال ۲۰۱۹ از نسبت صلح و پیشرفت با
عدالت اجتماعی سخن گفته شد و در سال ۲۰۲۰ از پایان بخشیدن به نابرابری جهانی بهعنوان یکی از اهداف عالی تحقق
عدالت اجتماعی یاد شد. اما
امسال در ۲۰۲۱، شعار روز جهانی عدالت اجتماعی، به تحقق عدالت در «
اقتصاد دیجیتال»
اختصاصیافته است.
چالشهای مرتبط با اشتغال، ساختار کل، تعاملات اجتماعی و شکاف دیجیتال، مسئله عدالت در اقتصاد جدید را گوشزد میکند.
💢 با وجود بیش از یک دهه از نامگذاری این روز در جهان، وضعیت
عدالت اجتماعی در جهان چگونه است؟ ارزیابی شهودی و غیرنظاممند از وضعیت، حاکی از آن است که همچنان
عدالت اجتماعی در حد یک شعار باقیمانده و در بسیاری از نقاط جهان، برخی افراد حتی از اولیات امکانات مانند آب شرب سالم محروم هستند و با واژههایی چون توسعه اجتماعی نمیتوانند ارتباطی برقرار کنند و البته همزمان نابرابری میان ثروتمندان و فقرا در جهان به شکل بیسابقهای افزایشیافته است. اما سنجش جهانی
عدالت به نحو نظاممند و متکی بر شاخصهای جامع و منظم چه میگوید؟ آیا اساساً دنیای امروز، ابزارهای سنجش لازم برای ارزیابی جامع از وضعیت
عدالت در مقیاس جهانی را دارد تا هرساله، ۲۰ فوریه نقطهای برای نگاه کردن به تصویر جهانی
#عدالت باشد؟ پاسخ علیرغم تلاش سالهای اخیر در جهان، چندان رضایتبخش نیست. اگر اجمالاً از تقلیل مفهومی
عدالت به
#نابرابری چشمپوشی کنیم؛ تلاشهای علمی «
#توماس_پیکتی» و همکارانش در حوزه سنجش «نابرابری جهانی» در بُعد مصرف، درآمد و ثروت در قرن گذشته بعد از انتشار کتاب «سرمایه در قرن بیست و یکم»، قابلذکر است. آنها را با راهاندازی «پایگاه داده نابرابری جهانی» بهصورت نظاممند به برآورد وضعیت تاریخی نابرابری در جهان میپردازند. شاخصهای ترکیبی مانند «
#توسعه_انسانی»، «پیشرفت اجتماعی» یا شاخص «بهروزی» موسسه
#لگاتوم نیز گرچه از عنوان
عدالت استفاده نکردند، اما تا حد زیادی با یک شاخص جهانی برای سنجش
عدالت اجتماعی همپوشانی دارد.
🔰 اما در حال حاضر شاخصهایی که با عنوان
عدالت، به سنجش و ارزیابی وضعیت
عدالت میپردازند؛ عبارت است از:
1️⃣ شاخص ترکیبی عدالت اجتماعی: متعلق به موسسه
#برتلسمان که از سال ۲۰۱۵ به برآورد وضعیت
عدالت اجتماعی در ۲۷ کشور عضو
#اتحادیه_اروپا در شش محور بازار کار، آموزش، فقر،
عدالت بیننسلی، سلامت و انسجام اجتماعی میپردازد و آخرین گزارش منتشرشده آن، متعلق به سال ۲۰۱۹ است. این شاخص با همه اشکالاتش، بهترین شاخص ترکیبی موجود در جهان در سنجش
عدالت اجتماعی است. این شاخص ترکیبی ابتدا با هدف اندازهگیری
عدالت اجتماعی در کشورهای عضو OECD و ذیل پروژه «شاخصهای حکمرانی پایدار» طراحی شد.
2️⃣ پروژه جهانی عدالت: یک سازمان چند رشتهای مستقل است که به دنبال ارتقای وضعیت حاکمیت قانون در سرتاسر کشورهای جهان است. این نهاد، مقوله حاکمیت قانون را حول چهار اصل
#پاسخگویی دولت، اعمال یکسان قوانین شفاف، پایدار، عمومی، باثبات و عادلانه، فرآیند وضع قوانین، اجرا و اعمال آن در دسترس، منصفانه و کارآمد باشد و تحقق بهموقع
عدالت بهوسیله نمایندگان شایسته، اخلاقی ، مستقل و بیطرف سامانیافته است. حسب این چهار اصل، ۹ مؤلفه شاخص حاکمیت قانون پروژه جهانی
عدالت مورد ارزیابی قرار میگیرد که در تصاویر آمده است.
3️⃣ شاخص عدالت: این شاخص بر مبنای همکاری بین ویتنام و برنامه توسعه ملل متحد تولیدشده و برای اولین بار در سال ۲۰۱۰ منتشرشده است. عمده ساختار این شاخص صبغه حقوقی و
قضایی دارد و کوشش دارد تا سیستم
قضایی را در فراهم آوردن حداقل شرایط برای دسترسی به
#عدالت_قضایی موردسنجش قرار دهد. این شاخص مبتنی بر اصل رعایت حقوق بنیادین بشر، برابری در اعمال قانون و دسترسیهای آزاد در جریان استیفای حقوق است.
🔺️ 🔺️ 🔺️ 🔺️👤 «حسین سرآبادانی تفرشی»
#تجارب_جهانی#روز_جهانی_عدالت#شاخص_های_جهانی_عدالت#نابرابری_جهانی#پیکتی#برتلسمان#پروژه_جهانی_عدالت🆔 @gerayeedalat