اتووود

سازمان دهی فضایی مجموعه سیگرام و انتخاب هوشمندانه معمار برای فاصله گرفتن از ولع پر کردن و رویکردی که در توزیع تراکم پیش گرفته این مجموعه را به نمونه ای مستعد از امکان تحقق فضایی امر مشترک بدل کرده است. پیشْ فضای ورودی مجموعه طراحی شده توسط میس ون دروهه که عملا به لحاظ ابعاد و عمق و جانمایی بی نهایت سخاوتمندانه با شهر متراکمی همچون نیویورک برخورد کرده است، پروژه را به امکانی برای تبلور امر مشترک بدل ساخته. در این پروژه حداکثر ارتباط، حداکثر دسترسی آزاد و حداکثر امکان برای حدوث تنوع وسیعی از پاسخ های متعارف و نامتعارف به فضای شهری درون بافت متراکم شهر فراهم امده است. نسخه ای که میس ون دروهه هوشمندانه برای مواجه معماری با شهر می پیچد و بر ظرفیت های اخلاقی معمار برای فائق امدن بر ولع پر کردن فضا تاکید دارد را می توان نمونه ای شاخص از مواجه انتقادی معماری با شهر دانست. این پروژه که خوانشی انتقادی از کتدرال های غربی است و به لحاظ نسبت میان توده پر و توده تهی ریشه در خوانش هوشمندانه میادینی همچون دل کامپو در شهر سی ینا دارد، نمونه ای است با فاصله ای واضح از برداشت هایی پسینی اش، همچون میدان گاه مرکز جورج پومپیدو.
مسجد ولیعصر (یا مجتمع فرهنگی مذهبی ولیعصر) از معدود پروژه های داخلی ایران معاصر است که تلاش می کند هوشمندانه ظرفیت های کنش مشترک حوزه عمومی را در فضای متراکم شهری افزایش دهد. طراحان مجموعه ـ کاترین اسپیریدونف و رضا دانشمیر ـ هوشمندانه با عبور از میل به پر کردن فضا، پسْ ماندی مثبت در قالب وُیدی بی مرز را به شهر پس داده اند. پروژه جدا از انکه، از منظر درونْ دیسپلینیِ موکد بر گفتمان معماریِ محض، رابطه میان کف پیاده شهر و سقف غیر قابل دسترس ابژه معمارانه را دچار تحول می کند، امکان میدان سازی حداکثری توسط معماری برای شهر را نیز فراهم می اورد و از گذر برخورد انتقادی معماری با شهر، امکان و ظرفیت بلقوه حداکثرسازی رابطه، حداکثرسازی نفوذ و حداکثرسازی پاسخ به کنش های احتمالی مشترک درون تراکم شهری را فراهم می سازد.
این پروژه و پروژه های نظیر این پروژه در جای جای جهان، در تمام سطوحشان ریشه در اشراف معمار به تاریخ معماری و خوانش درونی معماری از معبر تاریخ معماری دارند و البته به موازات برخورد انتقادی شان با شهر را نیز حفظ کرده اند و در سطوحی توانسته اند ظرفیت های معطل مانده فضایی برای حوزه عمومی شهر را نیز فراهم اورند، ظرفیت هایی که به فراخور آینده های نامعلوم به امکانی برای امر مشترک در تنوعی بی شمار بدل خواهد شد. تمامی این پروژه ها اثبات می کنند افزایش امکان های اجتماعی توسط معماری اتفاقا بایستی از درون خوانش انتقادی پروژه های معماری براید و به برخورد انتقادی معماری با شهر یا بستر شکل دهنده به معماری منتج شود.
#معماری_انتقادی
#امر_مشترک
#معماری_اجتماعی
#حوزه_عمومی
@etooodchannel