دوزیست

🔹لطفا ورق بزنید😊

گزارش تصویری از چهارمین رویداد فیلمکتاب‌ دوزیست
با موضوع "زن قدرتمند و جامعه سنت‌زده"

با حضورکارشناسان:
محیا ساعدی
و علیرضا سمیعی

به میزبانی:
مریم شوندی
و نادر سهرابی

#چهارمین_رویداد_فیلمکتاب_دوزیست
#زن_قدرتمند_و_جامعه_سنت‌زده
#جای_خالی_سلوچ
#خاتون

https://www.instagram.com/p/CbE_rD2O-h5/?utm_medium=share_sheet

شما دعوتید به:
چهارمین رویداد جمعی فیلمکتاب دوزیست.❤️

🔸یک دورهمی فیلمکتابی؛ با موضوع:
"زن قدرتمند و جامعه سنت‌زده"

با محوریت:
رمان "جای خالی سلوچ" اثر محمود دولت‌آبادی
و سریال "خاتون" اثر تینا پاکروان

با حضور:
علیرضا سمیعی؛ کارشناس ادبی
و محیا ساعدی؛ فعال فرهنگی


🔸زمان: شنبه، ۲۱ اسفند‌ماه، ساعت ۱۷
مکان:حوزه هنری، پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی، سالن شهید آوینی.


#چهارمین_رویداد_فیلمکتاب_دوزیست #زن_قدرتمند_و_جامعه_سنت‌زده
#جای_خالی_سلوچ
#خاتون

🔹مرگان کیست؟
۵ ویژگی برجسته قهرمان رمان جای خالی سلوچ


۱-تاب‌آوری
یکی از مهم ترین ویژگی‌های مرگان در جای خالی سلوچ تاب آوردن رنجیه که به‌خاطر اداره خانواده لازم میاد. اون برای معاش خانواده مجبور می‌شه به کارهای دشواری مثل گج‌کاری تن بده و این چیزی نیست که احتمالاً با لطافت زنانه سازگار باشه.

۲-مدیریت
اداره کردن این زندگی و این خانواده در شرایط بحرانی تا اندازه زیادی مستلزم اینه که افراد وظایفی بیش از اندازه خودشون رو به‌عهده بگیرند. اما باید کسی باشه که تعیین می‌کنه اساساً چه کاری رو می‌شه انجام داد. اینکه مرگان در اون لحظه تشخیص می‌ده که جمع‌آوری و فروش هیزم می‌تونه راه‌گشا باشه به تدبیر و مدیریتش برمی‌گرده.

۳-مقاومت
وقتی سلوچ رفته و علی‌گناو خواستگار هاجر، دختر نوجوان مرگان، شده و از همه طرف دارن فشار میارن که مرگان سهم‌الارث خودش و بچه‌هاشو به بزرگای ده واگذار کنه، هنر خیلی بزرگیه مقاومت درمقابل این همه خواسته. هنر خیلی زیادیه مدارا کردن با عباس پسر بزرگ خانواده که تن به کار نمی‌ده و مدام در حال قماره. اما مرگان این وسط ایستاده و سرسختانه مقاومت می‌کنه.

۴-واقع‌گرایی
آیا این سرسختی در مقاومت باعث می‌شه که مرگان واقعیت رو در نظر نگیره؟ اصولاً مقاومت تا کجا ممکنه؟ کجاست که واقعیت می‌تونه سد مقاومت رو بشکنه؟ احتمالاً همون‌جایی که مقاومت کردن بنیاد خانواده رو از اساس مورد حمله قرار بده. دقیقاً همون‌جاست که مرگان خیلی سخت، اما به‌هرحال به ازدواج هاجر رضایت می‌ده و سهم خودش از خدا زمین رو واگذار می‌کنه.

۵-خانواده‌‌مداری
تمام این تدبیرها و مقاومت‌ها و کنار اومدن‌ها فقط به یه دلیل انجام می‌شه. مرگان مثل خیلی از زن‌های قهرمان یه چیزی رو، یه حقیقتی رو در خود خانواده می‌بینه که تلاش کردن برای حفظ اون ارزش تحمل این رنج‌ها رو داره. اگه این رو در قیاس با فرار سلوچ قرار بدیم اتفاقاً چیز بیشتری درمورد ذات زنانه که مرگان اینجا اونو نمایندگی می‌کنه می‌فهمیم. مرگان خانواده رو می‌فهمه و می‌فهمه که حفظ کردنش چه اهمیتی داره.

#زن_قدرتمند_و_جامعه_سنت‌زده
#جای_خالی_سلوچ
#محمود_دولت_آبادی

"یکی فدای همه"

🔹امکان نداره یکی از مدافعان دو آتیشه حقوق زنان باشید و به این سوال فکر نکرده باشید: اینکه زن موفق، زن قهرمان یا زن قدرتمند کدومه؟ اونی که دیگران رو نجات می‌ده یا اونی که خودشو نجات می‌ده؟ احتمالاً دربرابر جواب اول میگید که نه. پس زن چی؟ ‌پس خودش چی؟ تا کی باید زنان فدای دیگران بشن؟ اما به‌راستی این تعریف اساسی قهرمان، فارغ از زن یا مرد بودنش نیست؟ آیا قهرمان اون کسی نیست که فدای دیگران می‌شه؟

🔹خب، بیاید یه کم به مرگان قصه محمود دولت‌آبادی فکر کنیم. اون کیه؟ یه مادر که شوهرش از تأمین مخارج زندگی ناامید شده و رفته. یه مادر با سه فرزند. اگه بین همه آدمای قصه یه‌نفر باشه که از همه بیشتر حق داره ناامید بشه اون مرگانه. یه نفر که فریاد بزنه پس من چی؟ من چرا نباید آزاد و رها باشم؟ مسئولیت این خونه‌ها و این بچه‌ها چرا باید روی دوش من باشه؟

🔹اما اون این کارو نمی‌کنه. مرگان قصه دولت‌آبادی کمال خودش رو در نجات خانواده و نگه داشتن اون می‌بینه. اما این کار به این سادگی‌ها هم نیست. در جامعه مردسالار رمان، ما مردمی رو می‌بینیم که تنهایی مرگان براشون قابل هضم نیست. در باور عمومی این مردم یک زن نمی‌تونه بدون مرد از پس خانواده بر بیاد. علاوه‌براین زن بی‌شوهر نه صرفاً یه زن بی‌شوهر بلکه یک ابژه جنسیه. از نظر این مردم مرگان حق نداره که قهرمان باشه.

🔹به توجه به این نکته از اینجا به بعد قصه هدف مرگان نه‌صرفاً نگه داشتن خانواده بلکه لاجرم یه هدف بسیار پیچیده‌تر و دشوارتره: تغییر باور عمومی مردم. اون باید مدام به انسان‌های جزم‌اندیش اطرافش توضیح بده که: «احمق‌ها من یه آدمم؛ من می‌تونم از پس خودم و بچه‌هام بر بیام» و از همه دشوارتر اینکه: «این منم که تصمیم می‌گیره باور کنه که شوهر متواری‌شدش مرده یا نه» «این منم که تصمیم می‌گیره هنوز منتظر بمونه یا از انتظار خسته بشه، نه باور مسخره شما»

🔹یادتونه گفتیم مرگان نجات دیگران رو انتخاب می‌کنه؟ نکته اینجاست در قصه‌هایی که زنان قهرمانشون سعی می‌کنند باور عمومی درباره خودشون رو تغییر بدن، دیگران نه چند نفر بلکه یک تاریخه. اونا نجات‌دهنده تمام آدم‌های بعد از خودشون هستند. تمام آدم‌هایی که به‌خاطر باورهای جامعه مردسالار، خودشون رو از کار و تدبیر زن‌ها محروم می‌کنند.

🔹به نظرتون چی می‌شد اگه مرگان، این جامعه و این ساختار رو ترک می‌کرد؛ فرار می‌کرد؛ می‌برید؛ خسته می‌شد؟!


#زن_قدرتمند_و_جامعه_سنت‌زده
#جای_خالی_سلوچ

🔹رمانی پر از جای خالی...

"معرفی کتاب جای خالی سلوچ"



🔹زنی تنها در کویر
«جای خالی سلوچ» بیشتر از اینکه جای خالی سلوچ باشه جای پر مرگانه. جای زنی که شوهرش در یک صبح زمستانی، بی‌هیچ مقدمه و توضیحی زن و بچشو رها می‌کنه و می‌ره. اون میره و مرگان می‌مونه، با انبوهی از حرف‌ها و حدیث‌های مردم طمّاع و نامهربون یک دهکده کویری.


🔹سه سال حبس
این رمان یک سال پس از انقلاب منتشر می‌شه و نویسندش یعنی محمود دولت‌آبادی گفته اون رو در ۷۰ روز نوشته. کتاب بین جلد دوم و سوم رمان ده‌جلدی کلیدر نوشته می‌شه. معمولاً دولت‌آبادی رو با این رمان می‌شناسند. مشهوره که طرح این رمان در سه سال حبس دولت‌آبادی توی زندان ساواک، در ذهنش شکل گرفته و بعد از آزادی نوشته شده.


🔹طاقت بیار مرگان
خب. حالا مرگان مونده با دو تا پسر تخس و یه دختر معصوم به اسم هاجر. مرگان قهرمان این قصه‌ست و تمام تلاشش رو می‌کنه تا این خونه رو سرپا نگه داره. مبادا سلوچ برگرده و دیگه چیزی نمونده باشه. علاوه بر این یک شخصیت سیاسی از مرگان رو می‌بینیم که در مقابل بزرگان روستا ایستادگی می‌کنه و دم به تله‌ای که براش گذاشتن نمی‌ده. یا لااقل سخت کوتاه میاد.


🔹یک رمان جامعه‌شناسانه
بین رمان‌های ایرانی کمتر رمانی رو می‌شه مثل جای خالی سلوچ پیدا کرد که بشه از رهگذر داستانش، جامعه اون روز ایران رو هم دید. اصولاُ اگه یه نگاهی به رمان‌های ایرانی که خوندید بکنید می‌بینید که چقدر نسبت به رمان‌های خارجی درون‌گرایانه‌ترند و چقدر برای نویسندگان ایرانی سخته نوشتن رمانی که حقیقتاً بتونه آینه جامعه زمان خودش باشه.


🔹خانواده، به‌مثابه تنها دارایی
ویژگی دیگه این رمان اصالت و قدر و اهمیتیه که در حاق خودش به خانواده می‌ده. یکی از سؤال‌هایی که در طرح مسئله زنان مطرح می‌شه اینه که خانواده چه جایگاهی داره و یک زن قدرتمند چقدر از خودش رو صرف خانواده می‌کنه و چقدر صرف خودش. چیزی که ما در رمان جای خالی سلوچ می‌بینیم قدری فراتر از این پرسش ساده می‌ره و خانواده رو در ابعادی وسیع‌تر طرح می‌کنه. مطلبی که در نوشته‌های آتی این پرونده بهش خواهیم پرداخت.



#زن_قدرتمند_و_جامعه_سنت‌زده
#جای_خالی_سلوچ
#محمود_دولت_آبادی

🔹معرفی پرونده اسفند ماه: زن قدرتمند و جامعه سنت‌زده

مسله زنان، همیشه در همه جای جهان یک موضوع پرچالش و حساس بوده. در ایران هم این مساله در مقاطع تاریخی مختلف مورد توجه قرار گرفته و هنوز هم بسیاری بر اون نظرات مختلف دارند.
یکی از ابعاد مساله زنان، مطالعه اون در بستر سنت و مدرنیته است. چیزی که باعث شده وضعیت زنان در ایران اونقدر تغییر قابل توجهی داشته باشه که نشه نادیده‌ش گرفت. در فیلمها و کتابهایی که شخصیت زنان، شخصیت محوری قرار گرفته، و مولف به نوعی تلاش کرده تا زنی قدرتمند خلق کنه هم شرایط پیرامونی جامعه بسیار مهم و اثرگذاره.
زنان قدرتمند چه ویژگی‌هایی دارند؟ چه نسبتی با جامعه سنت‌زده ایرانی دارند؟ آیا مدرنیته زنان را قدرتمند ساخته و به آنها هویت بخشیده؟ کنشگری و تاثیرگذاری زنان در کدام نقطه از تاریخ زندگی سیاسی و اجتماعی آنها اتفاق افتاده؟
اینها بخشی از سوال‌هایی است که قصد داریم در پرونده اسفندماه بهشون پاسخ بدیم. با مطالعه کتاب "جای خالی سلوچ" و دیدن سریال "خاتون".
همراه ما باشید!


#زن_قدرتمند_و_جامعه_سنت‌زده
#جای_خالی_سلوچ
#محمود_دولت_آبادی
#خاتون