📃 قرآن از چه سخن میگوید؟مروری بر کتاب
#فضلالرحمان✍ نوشتۀ
#فاطمه_علاقهبندی🔷 فضل
الرحمان با تألیف کتاب مضامین اصلی قرآن کوشید تا کاستیهای رهیافت خاورشناسان و نیز شیوهٔ سنتی مسلمانان را جبران کند و با رویکردی کلنگرانه به مضامین قرآن بنگرد. هدف او در این کتاب و پس از آن، تلاش برای ایجاد دنیایی با محوریت نظام اخلاقی قرآن است. به اعتقاد او، فقه و کلام و تصوف موجب فراموششدن اسلام اصیل شده است و راه بازگشت به آن ایجاد نظامی اخلاقی بر پایهٔ قرآن در دورهٔ جدید است. نظریهٔ «دوحرکتیِ»
فضل
الرحمان در این میان نقش مهمی ایفا میکند که آن را به تفصیل در مقدمهٔ کتاب «اسلام و مدرنیته: تحول یک سنت فکری» تشریح کرده است.
🔷 فضل
الرحمان معتقد است که حامل وحی قرآنی فرشته نیست، زیرا خود قرآن هیچگاه حامل وحی را فرشته نخوانده بلکه «روح» یا «فرستادۀ روحانی» نامیده است. فرشتگان در قرآن نمایندگان خدایند و فعالیتهای متفاوتی بر عهده دارند، اما وحی توسط «روح القدس» نازل میشود که «روح الامین» نیز خوانده شده است. او در ادامه نتیجه میگیرد که اگرچه وحی از جانب خداست، با شخصیت پیامبر نیز ارتباط تنگاتنگی دارد. بنابراین، اعتقاد متداول مبنی بر خارجی بودن واسطۀ وحی را به نقد میکشد.
🔷 در پیوند با امور اخلاقی میتوان به دیدگاه
فضل
الرحمان دربارۀ شیطان اشاره کرد. از نظر او، شیطان در قرآن طغیانگری است که از امر الهی تخطی کرد و دشمن انسان شد نه خدا. از نظر متافیزیکی شیطان همپایۀ خدا نیست زیرا خداوند بلندمرتبهتر از آن است که شیطان بر او دست یابد. هدف شیطان انسان است و انسان یا باید او را شکست دهد یا از او شکست خواهد خورد. پیروی از شیطان همان شرّی است که انسان مرتکب میشود. این انسان است که تعیین میکند شیطان چقدر قدرت دارد و چنانکه شرّ بالقوه در انسان بهواسطۀ نیروی شر بیرونی تحریک شود، فرمان شیطان حتماً انجام خواهد شد.
🌐 دریافت نسخه پیدیاف مقاله@doornamaa