📄 مفهوم شرک از جدل تا تاریخمروری بر کتاب
#جرالد_هاوتینگ✍ زهرا محققیان
🔷 رویکرد
هاوتینگ بر این مبنا استوار است که روند تکامل اسلام نیز باید مانند دیگر ادیان یکتاپرستانه باشد، بدین معنا که ابتدا به شکل فرقهای نهچندان بزرگ در پسزمینهٔ یکتاپرستی شکل گرفته و سپس به تدریج به دینی مستقل تبدیل شده است. از نظر
هاوتینگ، دو شکل اصلی یکتاپرستی (مسیحیت و یهودیت ربّانی) هر دو از دل یهودیت باستانی برآمدهاند و سپس در طی زمان در پرتو گفتگوهای درونی و بیرونی تکامل یافتهاند.
🔷 بهنوشتۀ
هاوتینگ، آنچه در زبان جدلی موحدان خدای مخالفان تلقی میشود، شاید در نگاه خود ایشان خدا به معنای واقعی نباشد. تقدیس آنها شاید فقط نوعی تکریم یا نوعی ابراز اشتیاق به شمار آید، چیزی از جنس باورهای عصر حاضر نسبت به بتهای فوتبال و الهههای سینما.
🔷 او مینویسد که از نشانههای محدودی که قرآن دربارۀ باورها و اعتقادات مخاطبانش ارائه میدهد بهسختی میتوان آنها را بتپرست بهمعنای واقعی کلمه تلقی کرد. به نظر میرسد جدال آنها چیزی از جنس جدال توحید ناب و خالص با توحید ناقص است نه با شرک محض.
🔷 از نظر
هاوتینگ، اینکه منابع اسلامی تمامی خدایان مشرکان را در مکه خلاصه و تجمیع کردهاند، امری قابلتأمل است و باید به اهداف و اغراض آنها در این زمینه پرداخت.
🔷 برای شناخت نحوهٔ مواجههٔ سنت اسلامی با مخالفانش باید با سنتهای رایج در خاورمیانهٔ آن دوران آشنا بود، زیرا از نظر او شباهت میان گزارشهای مسلمانان با گزارشهای سایر اقوام ساکن در این منطقه، بهطورخاص مسیحیان و یهودیان، جالبتوجه است.
🔷 نتیجهٔ نهایی او این است که خود پیامبر نیز همراه با جامعهاش در بطن سنت تکاملی توحیدگرایی قرار داشت و او نیز مدتی طول کشید تا به توحید محض و ناب برسد.
✅ متن مقاله ✅ پادکست مقاله@doornamaa