دستچین

کی انقلاب می شود؟

انقلاب سیاسی به معنای دگرگونی و زیر و رو شدن رژیم و ساختار دولت ، پدیده ای کمیاب و بلکه نادر در جریان تحولات سیاسی جهان بوده است. نادر است، چون‌ تجمیع همه زمینه های شکل گیری و موفقیتش سخت است.
در واقع چنان‌ چه انقلاب به مفهوم تکوین دگرگونی های بنیادین و زیربنایی در حکومت و ساختار اجتماعی کشور پنداشته شود، شمار وقوع آن در تاریخ ، نسبت به دیگر شیوه های تغییر یافتگی یا تحول سیاسی ، بس اندک است. چرا؟
برای شکل گیری هر انقلاب سیاسی ، تجمیع و پیوستگی همزمان پنج پدیده(شرط) گریز ناپذیر است:

۱- نا امیدی گسترده
نارضایتی گسترده و ژرف مردم، به ویژه طبقه متوسط از حکومت، در حد نا امیدی از اصلاح امور و تبدیل آن به خشم، نخستین عنصر و زمینه شکل گیری و نطفه بندی هر انقلاب سیاسی است؛

۲- ایدئولوژی

هیچ انقلابی بدون ظهور ایدئولوژی جدید شکل نمی‌گیرد. ایدئولوژی نقش ملات فرهنگی و اعتقادی بین معترضین را ایفا می کند.
نقش های چهار گانه ایدئولوژی در تکوین انقلاب عبارت است از:

- نمایاندن و عملی نشان‌دادن‌ اهدافی که حکومت مستقر توانایی محقق کردن آن‌ها را ندارد؛
- جلب رضایت آحاد مردم و معترضین با ارائه چشم اندازی آرمانشهری(اتوپیایی) به منظور جذب عامه شهروندان؛
- جهت دهی به مردم و انقلابیون‌ به منظور متمرکزسازی افکار بر نفی حکومت مستقر؛
- هم چنین مسئولیت ایدئولوژی در انقلاب سازی، روشن ساختن و ساده سازی چگونگی پیروزی، شکل حکومت جایگزین، نقش‌های رهبری آتی و ... است؛

۳- فداکاری

تکوین انقلاب و امید برای به بار نشستن آن، بی فداکاری ، از خود گذشتگی و شهادت خواهی به دست نمی آید. تخمین زده شده که تحقق پیروزی در انقلاب منوط به ورود بی توقف ۵- ۶ هفتگی دستکم ۱۵٪ شهروندان هر کشور به خیابان ها و آمادگی همگی برای جانفشانی بی دریغ است. مثلا برای انقلاب علیه پوتین و حذف ساختارکنونی روسیه ، نیازمند اعتراض مداوم ۵ هفته ای ۳۰ میلیون‌ شهروند است؛

۴- رهبری

نقش رهبر در انقلاب ، مکمل نقش ایدئولوژی است. وظیفه رهبری در شکل فردی(کاسترو در کوبا) یا حزبی(بالشویک ها در انقلاب ۱۹۱۹ روسیه) هماوا و نزدیک کردن همه ایدئولوژی ها به یکدیگر از راه تکیه تفسیری و فرصت طلبانه به ایذیولوژی مورد پذیرش اکثریت معترضین تا دستیابی به پیروزی است؛

۵-فضای جهانی

تکوین‌انقلاب در هر کشوری از جمله منوط به فضا و روح زمانه دارد.‌ مثلا چهار دهه بین ۱۹۵۰- ۱۹۹۰، با توجه به وجود فضای دو قطبی ، گاه اوجگیری انقلاب ها در آسیا و آفریقا بود.
به هر روی احتمال به ثمر نشستن انقلاب ها بدون داشتن پشتیبان توانمند بیرونی زیاد نیست.

بنابراین تجمیع همزمان همه شروط پنجگانه، برای شکل گیری و پیروزی انقلاب ، چندان آسان و در دسترس نیست.
#یدالله_کریمی_پور
#عناصر_تکوین_انقلاب
#نارضایتی_فراگیر
#رهبری_واحد
#ایدئولوژی_مشترک
#شهادت_خواهی
#روح_زمانه
@karimipour_k