دستچین

✍️ابَر پروژه های همسایگان ایران
(ایران چگونه از عرصه حذف می شود؟)


بنابر اهداف بالادسـتی #توسعه کشور، قرار بر این بود که مطابق با چشم انداز توسعه ۱۴۰۴، ایران به «جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه آسیای جنوب غربی» دسـت یابد اما نهایتا چنین چیزی محقق نشد، بلکه کشورهای همسایه ایران با حرکت به سـوی برخی پروژه ها، ایران را دچار #تهدیدات_جدی کرده اند. در گفتگویی که با هفته نامه تجارت فردا انجام شد به بررسی #پروژه_های_محرک_توسعه در کشورهای پیرامون ایران پرداخته شد و ضمن مروری بر پروژه های زیر در کشورهای اطراف، درباره اولویت پروژه های زیربنایی در #ایران امروز/فردا صحبت شد:

✅بندر گوادر پاکستان
✅فرودگاه جدید استانبول
✅بندر صحار عمان
✅فرودگاه دوحه قطر
✅سد ایلیسو و سد کاراکورت ترکیه
✅فرودگاه دوبی امارات
✅کریدور چین اروپا

خلاصه فایل PDF و محورهای پرونده:


1️⃣- توسعه تجارت بندری
✔️چین ترجیح داده از بندر گوادر پاکســتان که فاصله کمی با چابهار دارد اســتفاده کند تا همزمان با تشکیل ائتلاف سیاسی با پاکستان (اصلی ترین رقیب هند)، به لحاظ اقتصادی نیز در این کشور نفوذ خود را پایدارتر کند. از همین رو، بندر گوادر طبق قراردادی به ارزش بالغ بر ۶۰ میلیارد دلار به مدت ۴۳ سال به چین اجاره داده شد و دولت پکن تلاش می کند با استفاده از مسیر پاکستان، از طریق شهرهای غربی خود به آبهای آزاد جهانی متصل شود. این پروژه، مسیر چین به کشورهای نفتخیز حاشیه خلیج فارس را نیز هفت هزار کیلومتر نزدیکتر کرده است. در مقابل، #هند نیز برای رقابت با چین و بندر گوادر تصمیم گرفت که با سرمایه گذاری در بندر #چابهار تلاش کند تا بتواند از طریق دریای عمان به بازار آسیای میانه از جمله افغانستان دسترسی پیدا کند اما سرعت این فرآیند کندتر از آن بود که چابهار را به شکوفایی برساند.

✔️بندر «صحار» عمان که حدود یک دهه پیش، برنامه توسعه آن با بندر شهید بهشتی چابهار در یک بازه زمانی آغاز شد، با جذب ۲۷ میلیارد دلار سرمایه گذاری به یک هاب لجستیک در منطقه بدل شده در حالی که بندر چابهار در همان شرایط اولیه باقی مانده و حتی وعده سرمایه گذاری تقریبا نیم میلیارددلاری هند در آن نیز به طور کامل عملیاتی نشده است.


2️⃣- توسعه فرودگاهی
✔️امارات متحده عربی با 5/95 میلیون مسافر پرواز هوایی در سال ۲۰۱۸ رتبه نخست جذب مسافر را در حوزه خلیج فارس به خود اختصاص داد و رتبه دوازدهم دنیا را کسـب کرد. #دوبی در حوزه ترانزیت کالا نیز هفتمین فرودگاه باری پرتردد جهان به شـمار می رود.

✔️قطر دیگر کشور پیشرو در این حوزه بوده است؛ در رتبه بندی سالانه «موسســه تحقیقات هوایی اسکای تراکس» ۱۰ فرودگاه برتر جهان از نظر کیفیت و خدمات برای ســال ۲۰۲۱ رتبه بندی شــدند که فرودگاه بین المللی حمَد #قطر جایگاه بهترین فرودگاه جهان را کسب کرد. (رتبه ۲ ژاپن!)

✔️ساخت فرودگاه بین المللی #استانبول در ژوئن ۲۰۱۴ به عنوان بزرگترین فرودگاه جهان در دستور کار قرار گرفت. سـاخت این فرودگاه یکی از چشم اندازهای استراتژیک #ترکیه برای سال ۲۰۲۳ اسـت که مرحله اول آن در اواخر اکتبر در بخش اروپایی شهر استانبول در سال ۲۰۱۸ افتتاح شد. فرودگاه جدید استانبول تا سال ۲۰۲۸ به بزرگترین فرودگاه جهان تبدیل خواهد شد. به طور کلی این فرودگاه ظرفیت ۲۰۰ میلیون مسافر در سال را دارد.

✔️فقط در سال ۲۰۱۶ درآمد فرودگاه #دوبی بیش از ۲۵ میلیارد دلار و درآمد فرودگاه بین المللی استانبول ۲۲ میلیارد دلار بوده که از میزان درآمد حاصل از صادرات غیرنفتی ایران در همان سال بیشتر بوده است.

✔️سهم فرودگاه جدید #اسـتانبول از تولید ناخالص داخلی ترکیه تا سال ۲۰۲۵ به 9/4 درصد می رسد که ۷۹ میلیارد دلار دیگر به تولید ناخالص داخلی ترکیه کمک کرده و بیش از ۲۲۵هزار شــغل ایجاد خواهد کرد. این فرودگاه جدید، ترکیه را در مسیر تبدیل شدن به مهمترین مرکز حمل ونقل بین شمال، جنوب، شرق و غرب قرار خواهد داد و نقش اصلی خود را در ادغام اقتصاد جهانی بهبود خواهد بخشید.


3️⃣- توسعه انرژیهای جدید
عربستان که بزرگترین صادرکننده نفت جهان است قصد دارد با همکاری با شرکت #ژاپنی «سافت بانک گروپ» بر روی بزرگترین نیروگاه انرژی خورشیدی جهان به مبلغ ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری کند که این بزرگترین پروژه انرژی خورشیدی جهان به شمار می رود. لازم به یادآوری است که «در حال حاضر» عربستان روزانه حدود ۱۱ میلیون بشکه نفت به دنیا می فروشد در حالی که جمعیت این کشور کمتر از نصف جمعیت کشور ما است (و #ایران با دو برابر جمعیت آنها حتی یک یازدهم آنها نیز نفت نمی فروشد). در واقع تفاوت درآمد فعلی این دو کشور ضریب 1 به 22 از درآمد در این حوزه است ولی با این وجود عربستان این حجم سرمایه گذاری برروی #انرژی_های_جدید انجام داده است.

با این اوصاف، و چنین زنگ خطرهای جدی، چه باید کرد؟

ادامه این بحث🔻
t.center/solesghalam

‍ «دوبی ـــ ۱۳۵۴»


یکی از پرسش‌هایی که باید حتماً به آن بپردازیم این است که دولت‌های حاشیۀ جنوبی خلیج فارس به چه روشی و با طی چه مراحلی توسعه یافتند. کیست که عکس‌های ابوظبی و دوبی از اوایل دهۀ ۱۹۶۰ را با وضع امروز آن‌ها مقایسه کند و شگفت‌زده نشود. نمی‌توان منکر این توسعه شد و هیچ پسندیده نیست که با پیشداوری و غرض‌ورزی این پیشرفت و توسعه را ناچیز انگاریم... از دهنکجی به آن‌ چیزی نمی‌گویم که زیبندۀ هیچ انسانی نیست.

توسعه به هر شکل و شمایلی فضیلت حکمرانی است. حکمران موظف به توسعه است و همین اولویت باعث شده است که برخی حتی داغ و درفش دیکتاتوری‌ها را بَهر این امید از رهگذر آن توسعه‌ای هم فراهم شود، تحمل می‌کنند. ما سرِ خود را با این بحث که توسعه چگونه باید باشد و توسعۀ آمرانه خوب است یا بد، به راستی به درد آورده‌ایم. و البته سال‌هاست دعوا داریم که توسعه سیاسی بر توسعه اقتصادی مقدم است یا برعکس؟ به همین دلیل بد نیست الگوهای متفاوت توسعه را مرور کنیم؛ به ویژه کشورها و دولت‌های همسایه‌مان را.

در جستجوی مستندها و ویدئوهایی که روند توسعۀ امارات را نشان دهد، به مستند رپورتاژگونه‌ای از هنرمند و مستندساز ارجمند کشورمان، جناب کامران شیردل، برخورد کردم که از قضا دربردارندۀ تصاویر و داده‌های بسیار مفیدی است. پیش‌تر در کانال مستندهای زیادی از او دیده‌ایم که یکی از دیگری بهتر است. اما این مورد بیش از همۀ مستندهای او به درد نگاه تاریخ‌اندیشانۀ ما می‌خورد.

دعوت می‌کنم این مستند را که در سال ۱۳۵۴ ساخته شده است ببینید. چیزی که بیش از هر چیز در این مستند مرا جذب کرد، لحن بسیار بی‌غرض، صمیمانه و محترمانۀ آن است. درست مانند این است که همسایه‌ای بی‌غرض بخواهد در کمال دوستی و صداقت از حال و روز خوش و موفقیت‌های همسایه‌اش بگوید. این لحن صمیمانه انگار امروز گم شده است که البته این خود نکتۀ بسیار مهم و معناداری است.

این مستند به طور مختصر و مفید ما را با تاریخ، جغرافیا، حکمرانی و به ویژه پروژه‌های توسعه و تجارت در دوبی آشنا می‌کند. چهار نسل از حکمرانان دوبی را در مستند می‌بینیم. از بزرگ‌خاندان آل‌مکتوم، یعنی شیخ سعید تا شیخ محمد بن راشد آل‌مکتوم که امروز امیر دوبی است و وقتی این فیلم ساخته می‌شد وزیر دفاع این امیرنشین بود و با هلیکوپتر به صحرا و گوشه‌وکنار امارت سرکشی می‌کرد.

این مستند یکی از دلچسب‌ترین مستندهایی است که دیده‌ام. دعوت می‌کنم نسخۀ کامل آن را در پیوست همین پست ببینید.

مهدی تدینی

#مستند، #دوبی #امارات #توسعه #کامران_شیردل