قلم بیداری

♻️« از آبان ۹۸ تا آبان ۱۴۰۱ »


🔵 اعتراضات آبان ۹۸ در خاطره‌ی ایرانیان، فراموش‌نشدنی است. تا جایی‌که در اعتراضات جنبش ۱۴۰۱ #زن‌زندگی‌آزادی نیز یاد جان‌باختگان و وقایع آبان ۹۸، مورد توجه ویژه‌ی معترضین قرار گرفت و بسیاری از آن‌ها را به خیابان کشاند و دراین میان تعدادی نیز مجدداً در آبان ۱۴۰۱ جان باختند یا بازداشت شدند.
در زیر برخی‌از شباهت‌ها و تفاوت‌های اعتراضات آبان ۹۸ و  ۱۴۰۱ را مرور می‌کنیم:
🔺شباهت‌ها:
۱- گستره‌ی زیاد جغرافیایی در داخل کشور
۲- شعارهای اعتراضی نسبت به ارکان حاکمیت
۳- مطالبات اقتصادی و معیشتی
۴- جان‌باختن تعداد زیادی از معترضین و بازداشت تعدادی از آن‌ها
۵- خشونت شدید نیروهای انتظامی و امنیتی
۶- به رسمیت نشناختن اعتراضات ازسوی حاکمیت
۷- انتساب عنوان اغتشاش به اعتراضات و اغتشاش‌گر به معترضین
۸- استفاده از سلاح جنگی در برخورد با معترضین
۹- عدم اقناع افکار عمومی پس‌از جرقه‌ی آغازین
۱۰- تأکید بر عبور از اصول‌گرایی و اصلا‌ح‌طلبی
🔺تفاوت‌ها:
۱- آبان ۹۸ ویژگی‌های یک خیزش شبه شورش دارد، درحالی ‌که اعتراضات ۱۴۰۱ خیزشی از جنس جنبش اجتماعی است.
۲- گروه‌های معترض
در آبان ۹۸ شاهد تنوع در معترضین نبوده و بیشتر گروه‌های با درآمد پایین و مشکلات اقتصادی، درکنار جوانان و زنان در اعتراضات مشارکت داشتند.
در حالی‌که در اعتراضات ۱۴۰۱ تنوع گروه‌های مختلف با محوریت زنان مشهود است.
زنان و نوجوانان و دانشجویان در این اعتراضات، پیشگام بوده و سپس همراهی مردان، اقوام، بزرگان اهل سنت، استادان دانشگاه، معلمان، کارگران، ورزشکاران، هنرمندان و ایرانیان خارج؛ جنبش اعتراضی را تداوم بخشید.
نقش #زنان و اعلام آشکار مطالبات جامعه‌ی زنان با همراه کردن مردان طبقات مختلف چون علمای اهل سنت و برخی از اهل تشیع، و نیز زنان اقوام و دانش‌آموز و دانشجو؛ ویژگی خاص و متمایز اعتراضات ۱۴۰۱ است.
۳- اعتراضات آبان ۹۸، در بسیاری از شهرهای کشور جریان داشت، به‌ویژه در سه استان #تهران، #البرز و #خوزستان تعداد شهرهای معترض و جان‌باختگان آن‌ها، از آمار بالایی برخوردار بود.
اعتراضات سال ۱۴۰۱ در گستره‌ی فراگیرتری دیده شد و بسیاری از شهرها و استان‌هایی که در اعتراضات آبان ۹۸ حضور پررنگی نداشتند، این‌بار به شکل گسترده و مداوم در اعتراضات شرکت داشته‌اند، ازجمله:
کردستان، کرمانشاه، آذربایجان غربی، سیستان و بلوچستان، گیلان، مازندران
۴- جرقه‌ی آغازین
در آبان ۹۸، افزایش ناگهانی قیمت بنزین به‌عنوان یک شوک اقتصادی و معیشتی؛ مردم را به اعتراضات خیابانی کشاند.
در اعتراضات ۱۴۰۱، جان‌باختن #مهساامینی در بازداشتگاه گشت ارشاد و خشونت میدانی پرتکرار برعلیه زنان؛ معترضین را به حضور اعتراضی فراخواند.
۵- آبان ۹۸ یک هفته به طول انجامید، اما اعتراضات ۱۴۰۱ از ۲۵ شهریور آغاز و تاکنون به شیوه‌های مختلف و متنوع اعتراضی تداوم دارد.
۶- شعارها
آبان ۹۸، با شعارهای اقتصادی آغاز و به مطالبات سیاسی برضد ارکان نظام انجامید.
اعتراضات ۱۴۰۱ با مطالبه‌ی حقوق زنان و آزادی، آغاز و با مطالبات اقتصادی و سیاسی البته با محوریت برابری جنسیتی؛ با انتقاد از ارکان حاکمیت پیوند خورد و ادامه یافت. 
۷- بروز #خشونت
در اعتراضات آبان ۹۸، خشونت نیروهای انتظامی و امنیتی و سرکوب معترضین شدید بود و در معترضین نیز (هرچند نه در آغاز) کنش خشونت‌آمیز دیده می‌شد.
در اعتراضات ۱۴۰۱ باوجود خشونت شدید نیروهای انتظامی و امنیتی، در معترضین اما رویکرد #خشونت‌پرهیزانه و مدنی غالب بود.
۸- وقایع آبان ۹۸، به دلایل مختلفی چون: مدت زمان کوتاه، قطع و اختلال گسترده اینترنت، و پایان دادن اعتراضات با سرکوب شدید؛ چنانکه باید در زمان وقوع؛ بازتاب خبری به جز در رسانه‌های رسمی نظام، نداشت. اما اعتراضات ۱۴۰۱، گردش رسانه‌ای گسترده و عمیق‌تری داشت.
۹- در اعتراضات آبان ۹۸، #ترانه‌های_اعتراضی چندانی تولید نشد. اما در اعتراضات ۱۴۰۱، ترانه‌های اعتراضی در سطح گسترده و متنوعی به پیشبرد اعتراضات و مطالبات؛ یاری رسانده است.
۱۰- اعتراضات آبان ۹۸ به دلیل  افزایش تحریم‌ها و بحران‌های اقتصادی، ازسوی حاکمیت پیش‌بینی و برای مهار آن برنامه‌ریزی شده بود. در حالی‌که اعتراضات ۱۴۰۱، حاکمیت را غافلگیر نمود.
۱۲- همراهی مردم با #خانواده‌های_جان‌باختگان در اعتراضات ۱۴۰۱، بخشی‌از فرآیند جنبش بوده است.

💢 بزرگترین #خطای استراتژیک حاکمیت آن است که اعتراضات ۱۴۰۱ را مشابه آبان ۹۸ و مبتنی‌بر بحران‌های اقتصادی صرف فرض نمود و تلاش کرد با همان شیوه‌ی خشونت‌ورزانه آن‌را جمع کرده و پایان دهد؛ خطایی که تاکنون ادامه دارد.
💢 دستاورد مهم اعتراضات ۱۴۰۱ نیز، تثبیت #پوشش_اختیاری و #حق_انتخاب معترضین و انتشار صدای گروه‌های به حاشیه رانده‌شده چون زنان، نوجوانان، دانشجویان، اقوام و مذاهب بوده است.

✍️ فریبا نظری
۲۵ آبان ۱۴۰۲

#آبان۹۸
#زن‌زندگی‌آزادی

 https://t.center/darvishane49