🔶#شب_چله 🔹#دکتر_بتول_فخراسلام؛ کارگروه دانش و پژوهش بنیاد فردوسی مشهد
و کانون شاهنامه فردوسی توس
🔻شب
#چله -
#یلدا - جشن آغاز چلهی بزرگ ست .چله ی بزرگ چهل روز پیش از جشن
#سده -۱۰ بهمن - ست ،یعنی از ۱دی ماه تا ۱۰بهمن ماه و چله ی کوچک از ۱۰ بهمن تا ۲۰اسفند ماه خورشیدی ست. با آمدن چلهی بزرگ سرمای واقعی زمستان فرا می رسید و تا جشن سده ادامه می یافت ،و با آمدن چله ی کوچک سرمای زمستان اندک اندک کاهش می یافت و شکفتن شکوفه ها آغاز می شد و نوید بهار را می داد.
🔻مردم ایران باستان که در روزگاران دور زندگی خود را با کشاورزی و دامداری می گذراندند،روز و روشنایی را بیشتر دوست می داشتند .چون هنگام کار و کوشش بوده ست.در شب های بلند زمستانی دور هم جمع می شدند و آتش می افروختند تا روشنایی را افزون کنند.هنگامی که بلندترین شب سال فرا می رسید ،یعنی آخرین شب آذرماه ، به انگیزه ی این که فردا ی آن روز روشنایی بیشتری و روز بلندتری ست، گرد هم می آمدند و جشن می گرفتند.
🔻جشن
#دیگان چهار بار در سال برگزار می گردید. آغازین روز ،هشتم،پانزدهم و بیست وسوم هر ماه دی نام داشته که برای تفاوت قائل شدن به واژه ی دی ،پسوند اضافه شده ست.
#دی به معنای
#دادار و آفریدگار ست . آغازین روز دی ماه ،نخستین جشن دیگان برگزار می گردیده ست.نام این جشن "خرم روز" بوده که فرمانروایان به دیدار مردبا مردم دیدار عمومی داشتند و با آیینی شبیه شب چله تا نیمه های شب به شادی و جشن می پرداختند.
🔻به روایتی
#شب_چله یادآور زادروز پیامبر باستانی ایران "میترا " ست.میترا به معنای پیمان و آشتی ست که نشانگر روحیه ی آشتی جویانه ی ایرانیان بوده ست.میترا فرزند دوشیزه
#آناهیتا بوده که در محیطی و در فضایی که بعدها در تولد
#مسیح از دوشیزه مریم پدیدار می گردد، به دنیا می آید.رنگ جامه و رنگ محبوب میترا سرخ بوده ست و بعضی خوردن میوه های قرمز رنگ در شب چله را به دلیل رنگ اصلی نور که سرخ ست و با میترا یا مهر هماهنگی دارد ، دانسته اند.
🔻طبق کتاب "جستاری درباره ی مهر وناهید " از زنده یاد دکتر محمد مقدم یک هزاره و نیم پس از زردشت بزرگ نیمه شب میان ۲۴ و ۲۵ دسامبر ۲۷۲ پیش از میلاد
مسیح، مهر یا میترا در میان یک تیره ی
#سکائی ایرانی در شرق ایران زاده شد.مهر ۶۴سال عمر کرد و در نوشته ای به زبان پهلوی که در
#تورفان چین به دست آمده مرگ مهر چهارم شهریور آمده ست. این مهر یا میترا با ایزد کهن میترا که پیش از باورهای زردشتی باورهایش در ایران سایه گستر بوده، متفاوت ست.
🔻در فرهنگ باستانی دو میترا یا مهر وجود دارد : یکی ایزد ست و آن دیگری که شب چله یادآوری اوست، پیامبر.پیامبری که باورها و آیینش بعدها با آیین
مسیح در هم آمیخت و .....
💠#بنیاد_فردوسی_مشهد
💠#كانون_شاهنامه_فردوسي_توس
🆔 http://bonyadferdowsitous.ir/
🆔https://t.center/bonyadeferdowsitous
🆔https://www.instagram.com/bonyadeferdowsitous
🆔https://www.aparat.com/BonyadeFerdowsiMashad