❇️ تصرف اراضی به مثابه تصرف کارکردهای دانشگاه ✍️ بیت الله محمودی- عضو هیأت علمی دانشگاه شهرکرد/۱۲ آبان ۱۴۰۲ 🔹ماجرای تعرض نیروهای حفاظت اداره راه و شهرسازی به اراضی جنگلی و در ادامه هتک حرمت به دانشگاهیان دانشگاه شهرکرد در تاریخ ۱۱ آبان ماه ۱۴۰۲، موجب جریحه دار شدن افکار عمومی جامعه و به خصوص جامعه دانشگاهی استان و کشور شده است. پوشش خبری و رسانه ای موضوع در ابعاد وسیع خود بیانگر دردناکی و اهمیت پرداختن به آن است. حقیر ریشه این موضوع را در دو مسئله اساسی و دو نگاه به کارکرد دانشگاه و منابع جنگلی می بینم. 🔹فرایند اجتماعی شدن دانش در جامعه ما سرعت خوبی داشته است و امروز نهاد یا وضعیتی را نمی توان در جامعه نام برد که از فواید دانش در امورات خویش بهره نگیرد. این در حالی است که دانشگاه چندان در اجتماعی سازی خود موفق نبوده است. به این معنی که نهاد دانشگاه نتوانسته است موجودیت خود را در لایه لایه نهادهای اداری، اجتماعی و مردمی نهادینه کند. 🔹در واقع اگرچه امروزه در مقیاس بین المللی با دانشگاه نسل چهارم و پنجم که جامعه محوری را ملاک اصلی کارکرد خود می داند مواجهه داریم؛ اما دانشگاههای ما هنوز در نسل های اول و دوم دست و پا می زنند. از یک طرف در اندیشه دانشگاه در چنین نسل هایی هستیم و از طرف دیگر در کلان مسائل دانشگاه نسل اول و دوم غوطه وریم. همین تضاد بین اندیشه و عمل، موجب دور شدن نهاد های اداری از الزامات کارکردی دانشگاه و در نتیجه کم اثر بودن کارکرد دانشگاه در جامعه اداری شده است و لذا این نهادها تصور می کنند ساحت های زیادی از دانشگاه از جمله منابع فیزیکی آن چون زمین بلااستفاده است و باید به دیگر نهادها واگذار شود. 🔹مسئله دوم، نگاه به منابع طبیعی و جنگل در فضای برنامه ریزی و مدیریت سرزمینی ماست. معمولا در نظام برنامه ریزی کالبدی و منطقه ای که در نهاد شهرسازی ما رخته دارد؛ جنگل ها به مثابه اراضی رها شده ای هستند که برنامه ریزان می توانند در جانمایی کاربری های مختلف از آن بهره گیرند. در این نوع نگاه، ارزش وجودی، روانی، زیست محیطی و اجتماعی درخت، فضای سبز و کارکردهای آن نادیده گرفته می شود. 🔹این نادیده انگاری زمانی اسفناکتر می شود که زمینی برای همین کارکردها در قالب فضای سبز شهری، جنگلکاری می شود؛ اما بعد از سالها نگهداری دوباره در اولویت تغییر کاربری قرار می گیرد. این ناپایداری عرصه های جنگلکاری شده به خصوص در محدوده و حریم شهرها به وفور دیده می شود و اینگونه است که سرانه ۱۲ متر مربعی فضای سبز شهری در کشور که نصف استانداردهای جهانی است؛ هر روز کاهش پیدا می کند. 🔹نقش و کارکرد زیست محیطی در دانشگاه نسل پنجم کلیدی است. در واقع دانشگاه در این موقعیت به نیازهای زیست محیطی جامعه بسیار حساس است و لذا کارکردهای آموزشی، پژوهشی، فناورانه، فرهنگی و اجتماعی خود را به گونه ای برنامه ریزی می کند تا قادر به پاسخگویی بخشی از نیاز زیست محیطی جامعه باشد. در همین راستا تصرف اراضی جنگلی دانشگاه (که در حال تبدیل شدن به یک پارک جنگلی آموزشی، پژوهشی و تفرجی است)؛ به بهانه ساخت مسکن که اتفاقا مطابق تبصره ۲ ماده ۹ قانون جهش تولید مسکن چنین عملی ممکن نیست؛ با نقش آفرینی دانشگاه در خلق کارکردهای زیست محیطی منافات دارد. ✅ همت و یکدلی مسئولان، استادان، کارکنان و دانشجویان دانشگاه شهرکرد برای جلوگیری از تصرف و تغییر کاربری ۱۷.۵ هکتار از اراضی جنگلی شرق دانشگاه که متصل به یکی از محلات شهر است، مورد ستایش و تقدیر حوزه عمومی و دانشگاهیان سراسر کشور قرار گرفته است. امیدواریم وزارت عتف و دیگر وزارت خانه های مرتبط با اتخاد تدابیری، زمینه تعرض به اراضی و املاک دانشگاه ها به هر بهانه ای و توسط هر دستگاهی را مسدود نمایند. @beytollahmahmoudi