کانون فرهنگی بصائر

۱۲ مشکل رایج در کلاس‌های مذهبی و راه‌حل‌های آن‌ها
(بخش دوم)

7️⃣ مشکلات عاطفی، روانی و شخصیتی شاگردان
دوره‌ی نوجوانی و جوانی دوره‌ای پرالتهاب است. ممکن است این دوران همراه با رخدادهای تلخی همچون فوت والدین و ... نیز باشد؛ یا گاه نوجوانان به جهت برخی حساسیت‌ها، دچار وسواس، افسردگی، یا تنبلی ‌شوند.
✅ راه‌حل‌ها:
الف) معلم باید نسبت به تیپ شخصیتی و سنی شاگردان اشراف داشته باشد.
ب) همچنین از دیگر شرایط شاگرد مطلع شود تا بتواند متناسب با آن برنامه تربیتی خود را تنظیم کند.
ج) با روش شاگردنگری برای هر شاگرد باید برنامه‌ای ویژه داشته باشد.
د) غیرمستقیم و خصوصی به افراد تذکر بدهد.

8️⃣ مشکل پرمشغله بودن شاگردان
به طور کلی یا در دوره‌ی تعطیلی مدارس (تابستان) نوجوانان و جوانان با ثبت‌نام در کلاس‌های زبان یا رشته‌های ورزشی یا مشغولیت کاری و شغلی، حضورشان در کلاس کم‌رنگ می‌شود.
✅ راه‌حل‌ها:
الف) معلم باید با خانواده‌ها صحبت کند تا حضور در کلاس، اولویت اصلی شاگردان شود.
ب) باید هم معلم و هم شاگردان مدیریت زمان را یاد بگیرند و به کار ببندند.
ج) زمان برگزاری کلاس را نباید تغییر داد تا شاگردان، این زمان را در طول هفته برای کلاس خالی نگه ‌دارند.

9️⃣ اختلاف و کدورت شاگردان با یکدیگر
اختلاف و کدورت میان شاگردان زمانی چالشی می‌شود که قرار است کلاس را گروهی اداره کنند.
✅ راه‌حل‌ها:
الف) باید کار و فعالیت‌های گروهی در دستور کار قرار گیرد.
ب) تفریح و اردو نیز فضایی جهت رفع کدورت‌های رخ داده میان شاگردان است.

🔟 عدم تقیّد مذهبی و اعتقادی شاگرد
برخی از شاگردان، تقیّدی نسبت به پوشش موجّه یا احکام دینی ندارند. حتی ممکن است میان آن‌ها کسانی با مشکلات اعتقادی نیز حضور داشته باشند.
✅ راه‌حل‌ها:
الف) ابتدا خود معلم باید تقیّد مذهبی مناسبی داشته باشد.
ب) باید بین جلف‌پوشی با زیبایی تفاوت قائل شد.
ج) تذکر بابت پوشش باید به صورت غیرمستقیم آن هم زمانی که مدت زیادی از حضور فرد در کلاس گذشته است، داده شود.
د) معلم باید محیط اجتماعی شاگردان را بشناسد.
ه) باید ریشه‌یابی کرد؛ مثلا گاهی فردی تقیّد ندارد زیرا پدر سختگیری دارد.
و) در موارد مشکل اعتقادی، فراهم کردن بستر گفت‌وگو نیز موثر است و کلاس نباید یک‌طرفه باشد.
ز) استغاثه به امام زمان علیه‌السلام و استغفار به جای شاگرد.

1️⃣1️⃣ مشکلات سیاسی و اجتماعی
شاگردان با سلایق متفاوت در رخدادهای اجتماعی یا سیاسی به ویژه انتخابات اظهارنظر می‌کنند. درک این تفاوت تربیتی شرط مهم برقراری ارتباط مطلوب است.
✅ راه‌حل‌ها:
الف) مربی باید از وضعیت شاگرد اطلاعات جامعی داشته باشد.
ب) باید روحیه ملی و مذهبی شاگردان را تقویت کرد.
ج) در نقد‌های دلسوزانه و نه مخرب، همراهی کردن با دانش‌آموز مفید است.
د) گاهی صرفا گوش دادن فعالانه بسیار موثر است.
ه) معلم نباید متعصبانه برخورد کرده یا از کوره در برود.

2️⃣1️⃣ غرور علمی شاگرد
نوجوان‌هایی که اطلاعاتی نسبت به مباحث دینی دارند، گاه جهت ابراز وجود و یا مچ‌گیری، سوالات و نظراتی را مطرح می‌کنند. و بعضاً از سر غرور، خود را برتر از سایرین دانسته و سطح علمی کلاس را پایین قلمداد می‌کنند. اگر شاگردی حقیقتاً سطح علمی بالاتری نسبت به دیگران دارد، باید او را همان گونه که در مشکل پنجم مطرح شد مدیریت کرد.
✅ راه‌حل‌ها:
الف) استاد باید همواره متواضع باشد.
ب) تذکر غیرمستقیم نسبت به تواضع داشته باشد.
ج) مطالعه‌ی گروهی یا انفرادی کتاب‌هایی مانند «منیة‌المرید» را در برنامه بگنجاند.
د) برای این که شاگردان، خود به ضعف علمیشان پی‌ببرند، باید برنامه داشت؛مثلا ابتدا پرسش کتبی یا شفاهی صورت گرفته و سپس تدریس را انجام بدهد.

#تربیت #آداب_معلمی
#بایدها_و_نبایدها #مهارت_کلاس‌داری
@basaaer

📍۱۲ مشکل رایج در کلاس‌های مذهبی و راه‌حل‌های آن‌ها
(بخش اول)

1️⃣ حضور نامنظم و یا‌ با تأخیر در کلاس
کلاسِ منظم، کلاسی است که حدوداً ۷۰ درصد از متربیان در آن به موقع حاضرشوند.
✅ راه حل‌ها:
الف) در غیبت‌ها باید با احوال‌پرسی تلفنی با شاگردان ارتباط برقرار کرد.
ب) باید با تغییر در نگرش، کلاس را به اولویت نخست شاگرد تبدیل کرد.
ج) مربی باید خود حضورِ منظمِ داشته باشد و با ثبت حضور و غیاب و تأخیر شاگردان، افراد منظم‌ را تشویق نماید و کلاس را به خاطر غایب‌ها معطل نکرده و در ساعت مقرر آغاز کند.

2️⃣ مشکلات تحصیلی
گاه برنامه‌ی تحصیلی شاگرد، با زمان حضور او در کلاس مذهبی منطبق می‌شود. معلم باید از فعالیت‌های تحصیلی دانش آموزان آگاه باشد؛ چون مدارس، هیچ حساسیتی نسبت به کلاس‌های خارج از مدرسه ندارند.
✅ راه‌حل‌ها:
الف) توجه به اهمیت دروس مدرسه برای شاگردان؛ زیرا تحصیلات، در آینده‌ی شغلی آنان از لحاظ درآمدی و منزلت اجتماعی تاثیر فراوان دارد.
ب) در ایام امتحانات، کلاس یا تعطیل شود یا سبک‌تر برگزار شود.
ج) عدم حضور موقت دانش‌آموزان کنکوری، قابل توجیه است اما باید احوال‌پرسی و ارتباط تلفنی برقرار باشد، تا در آینده حضور آنان در کلاس راحت‌تر ‌گردد.
د) باید بخشی از کلاس را به برنامه‌ای برای کنکوری‌ها اختصاص داد.

3️⃣ مفاسد اخلاقی شاگردان
ممکن است در ابتدای تشکیل کلاس، شاگردان درگیر مفاسد اخلاقی مختلفی باشند. مربی باید بدون انفعال و با ظرافت و دقت این راه‌حل‌ها را عملی سازد.
✅ راه‌حل‌ها:
الف) واقعیت مسائل زندگی شاگردان را بشناسد.
ب) برایِ یافتنِ راه‌حلِ مفاسدِ اخلاقی با خانواده‌ها ارتباط برقرار کند.
ج) برای پیشگیری باید، مستقیم و غیرمستقیم، خطرات مفاسد اخلاقی را گوشزد نماید.
د) با بصیرت افزایی نسبت به بینایی خداوند و عرضه‌ی اعمال به محضر امام زمان علیه‌السلام، نظام ارزشی شاگردان را تغییر دهد.
ه) راهکار عملی چگونگی ترک فعل بد را ارائه دهد.
و) هم خود برای او دعا کند و هم فرد را به انجام استغفار تشویق نماید.

4️⃣ ضعف مالی شاگرد
یکی از موانع حضور شاگردان در کلاس، به ویژه در مناطق محروم، ضعف اقتصادی خانواده است.
✅ راه‌حل‌ها:
الف) باید از طریق ارتباط با خانواده، وضعیت را بررسی نمود.
ب) باید تلاش کرد که هزینه‌ای بر فرد متحمّل نشود.
ج) باید با دادن وام، مشکلات ابتدایی او را برطرف کرد.

5️⃣ معضل بی‌انگیزگی شاگردان
ممکن است کلاس در ادامه‌ی راه، شور و شوق ابتدایی خود را از دست بدهد و شاگردان برای حضور در کلاس بی‌انگیزه شوند.
✅ راه‌حل‌ها:
الف) همواره باید معنویت کلاس را افزایش داد.
ب) از مثال‌های جذاب و داستان‌های اثرگذار بهره برد.
ج) علاوه بر مباحث کلامی، فعالیت‎های عملی و سپردن کار نیز باید در دستورکار باشد.
د) از طریق محبت و رفتار گرم. با شاگرد، رفاقت برقرار کرد.
ه) در کنار چارت درسی درباره‌ی مسائل کاربردی و مبتلابه شاگردان بحث کرد.

6️⃣ عدم تناسب سن و سطوح شاگردان با یکدیگر، یا فاصله‌ی سنی با معلم
یک دست بودن شاگردان جهتِ انتقال مفاهیم و طرحِ درسِ مشترک، قطعاَ ضروری است؛ اما به هر حال این موضوع همیشه محقق نمی‌شود.
✅ راه‌حل‌ها:
الف) با انتقال بعضی از شاگردان به کلاسی دیگر، کلاس را هم‌سطح کند.
ب) نگاه شاگردنگر داشته باشد. یعنی، شاگرد قوی‌تر را با سپردن برخی امور وادار به مطالعه بیشتر و تغذیه علمی کند.

#تربیت #آداب_معلمی
#بایدها_و_نبایدها #مهارت_کلاس‌داری
@basaaer

امام مجتبی و یک نکته تربیتی بی‌مانند

یکی از مسائل چالش‌برانگیز برای مربیان به ویژه مربیان دینی، تعامل مناسب و صحیح با دانش‌آموزان در زمانی‌ست که از ایشان خطا و اشتباهی سر می‌زند.

در همین زمینه امام مجتبی عليه‌السلام می‌فرمایند:
«لَا تُعَاجِلِ الذَّنْبَ بِالْعُقُوبَةِ وَ اجْعَلْ بَيْنَهُمَا لِلِاعْتِذَارِ طَرِيقاً»
«در مجازات خطاكار عجله نكن و در فاصله‌ی بین خطا تا مجازات آن، راهى براى عذرخواهی قرار ده»
بحارالانوار، ج۷۵، ص۱۱۳

مشخص است که عقلاً نباید نسبت به ارتکاب خطای شاگرد، غفلت ورزید. با این حال اگر یک مربی به کلام امام مجتبی عليه‌السلام به عنوان یک اصل تربیتی توجه کند، درمی‌یابد که تربیت ِ متعادل، فرآیندی است که در آن مربی باید برای اشتباه کردن متربیانش، زمان کافی و راه جبران قرار دهد.

به عنوان مثال، از سویی باید نسبت به تأخیر یا بی‌انضباطی یا هر خطای دیگرِ شاگرد حساس باشد و از سوی دیگر، سازنده است که راه جبران و عذرخواهی برای ارتکاب خطا در نظر بگیرد. نبود هر کدام از این دو تربیت را از تعادل خارج می‌کند.

#مهارت_کلاسداری
#بایدها_و_نبایدها
#حدیث #امام_حسن_مجتبی
@basaaer

📍۱۰ نکته‌ی طلایی برای پیشگیری از شایع‌ترین مشکلات کلاس‌های مذهبی
@basaaer
معلمی که با هزار زحمت، کلاسِ مذهبی را بدون هیچ چشمداشتی تشکیل داده است، ارزش و اهمیت تداوم این کلاس را بیش از هر کسی درک می‌کند.

کلاس مانند انسانی است که ممکن است دچار کسالت و بیماری شده و نیاز به مداوا پیدا کند. اما مقدم بر درمان، پیشگیری کردن از ایجاد مشکل است.

در این مقاله به ۱۰ نکته‌ی ساده و در عین حال کابردی اشاره شده که با رعایت آن‌ها می‌توانید از بروز مشکل در کلاس جلوگیری کنید.
👇👇
https://www.basaaer.com/classroom-management


اگر درباره‌ی راه حل آسیب‌های به وجود آمده در کلاس سوالی دارید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی «۱۲ مشکل شایع در کلاس‌های مذهبی و راه حل‌های آن» را ببینید و مطالعه کنید.


❓ شما کدام مورد را مهم‌تر می‌دانید؟ با تجربیات خود چه نکته‌ای را به موارد بالا اضافه می‌کنید؟

#مهارت_کلاسداری
#آداب_معلمی #بایدها_و_نبایدها
@basaaer

🔻 ۱۲ مشکل شایع در اداره‌ی کلاس‌های مذهبی و راه‌حل‌های آن‌ها

کلاس‌های قرآنی و اعتقادی که به صورت خودجوش و مستقل در هیئات، مساجد، حسینیه‌ها و حتی مدارس و دانشگاه‌ها تشکیل می‌شود، از جمله موثرترین قالب‌های تربیتِ دینی در جامعه ما تلقی‌ می‌شوند.

با این حال، این کلاس‌ها همواره با برخی مشکلات مواجه هستند که تداوم آن‌ها را به چالش می‌کشند.

در این مقاله به شایع‌ترین مشکلات در کلاس‌های مذهبی، و ارائه‌ی راهکار جهت برطرف کردن آن‌ها پرداخته شده است.

در لینک زیر بخوانید 👇👇
https://www.basaaer.com/teaching-problems

#آداب_معلمی
#بایدها_و_نبایدها
#مهارت_کلاس‌داری
@basaaer