↩️ چکیده‌ی آنچه از زرتشت آموخته ام!

💠 اگر از من بخواهند چکیده‌ی دین زرتشتی، این میراث اهورایی اَشو زرتشت را در یک گزاره بگویم، پاسخم چنین خواهد بود: «یاری‌رسانی خویشکاری‌شناسانه به اهورامزدا در نبرد با اهریمن.» اما برای روشن شدن معنای دقیق این گزاره، نخست باید با مفهوم "خویشکاری" آشنا شویم. این واژه را معمولا به معنی "وظیفه" می‌دانند. ولی خویشکاری در دین زرتشتی دامنه‌ی گسترده‌تری دارد.

💠 در جهانبینی زرتشتی، باور به دو بُن (اصل) ازلی وجود دارد؛ یکی، اهورامزدا که یگانه بن آفرینشگر گیتی و تنها سرچشمه‌ی مینویی همه‌ی نیکی‌هاست و دیگری، اهریمن که یگانه بن ویرانگر گیتی و تنها سرچشمه‌ی مینویی همه‌ی بدی‌هاست. ما مردم نیز آفریده‌ی آزادکام (مختار) و خردمند اهورامزدا ایم تا بتوانیم با خرد خود نیک را از بد بشناسیم و با آزادکامی خود یکی را برگزینیم.

💠 با این همه، ما مردم، از آغاز آفرینش خود، پیمانی مقدس با اهورامزدا داریم و در آن پیمان، متعهد شده ایم که یاری‌گر او در نبرد با اهریمن باشیم تا با رزم‌افزار اندیشه، گفتار و کردار نیک، تازش اهریمن را از آفرینش اهورامزدا -از آب و آتش و خاک گرفته تا گیاهان و جانوران و مردمان- پس زنیم و از جهان، بهترین جایگاه ممکن برای زندگی جهانیان بسازیم.

💠 درست در بستر همین جهانبینی‌ست که "خویشکاری" معنا می‌یابد. زیرا هر کس در جامعه‌ی انسانی باید به فراخور فَره‌اش، یعنی برآیندی از شایستگی‌ها و توانایی‌هایش، گوشه‌ای از کار را برای خویشتن بپذیرد و این چنین در راستای گسترش نیکی و نبرد با بدی بکوشد. به این گوشه‌ای از کار که هر کس برای خویشتن بر دوش می‌گیرد، "خویشکاری" گفته می‌شود.

💠 پس، زندگی یک زرتشتی، چیزی مگر یک نبرد نیست. هم از این روست که بر پایه‌ی آیین‌های زرتشتی، او باید سه بار در روز از خود بپرسد که در روزی که پشت سر نهاده است، یار اهورامزدا و ایزدان بوده است یا اهریمن و دیوان؟ هرآینه، نیایش‌ها و آیین‌های دیگری نیز در دین زرتشتی هستند که با هدف یادآوری همین پرسش و همین نبرد پدید آمدند تا کمک کنند نخست هر فرد در شادی زندگی کند و سپس در اندیشه‌ی شادی جمع باشد.

💠 اما این نبرد لزوما به معنی شمشیر کشیدن و جنگیدن نیست. زیرا برای نمونه، یک پزشک از راه درمان بیماری‌ها به نبرد اهریمن می‌رود یا یک کشاورز با آبادسازی زمین به اهورامزدا یاری می‌رساند و یک موبد با آموزش دین. همچنین، یک ارتشی با برقراری امنیت و جنگ با دشمنان است که یاری‌رسان اهورامزدا در نبرد با اهریمن می‌شود. نهاد شهریاری نیز در هر کشور، همه‌ی پیشه‌ها را متناسب با شرایط آن کشور سامان می‌دهد. چه، در یک چنین سامانی‌ست که یک هَمازوری (اتحاد) فراگیر میان همه‌ی مردمان پدید می‌آید و پیروزی نیکی بر بدی ممکن می‌شود.

💠 اکنون، با دانستن همه‌ی این نکته‌هاست که می‌توان گفت معنای یاری‌رسانی خویشکاری‌شناسانه به اهورامزدا در نبرد با اهریمن را به‌راستی دریافته ایم. چه، یاری‌رسانی خویشکاری‌شناسانه یعنی هر یک در جایگاه خود بکوشیم تا آزادکامانه، خردگرایانه و همازورانه نیکی‌ها را بگسترانیم و بدی‌ها را از میان برداریم.

💠 در پایان، چند نکته‌ی دیگر را باید افزود:

💠 نخستین نکته اینکه نیک در دین زرتشتی هر آنی‌ست که به خودی خود -یعنی بدون دخالت هر گونه عامل بیرونی- برای همگان سودمند باشد و بد نیز هر آنی‌ست که به خودی خود برای همگان زیان‌آور باشد. با این همه، جهان امروز ما، جهانی‌ست به‌شدت آمیخته به هر دو قوای اهورایی و اهریمنی. پس، در این جهان، پیچیدگی‌های اخلاقی بسیاری هست به گونه‌ای که گاه حتی متاثر از عوامل بیرونی و در شرایطی ویژه، دو ارزش نیک باهم در تناقض می‌افتند. اکنون آنکه بزرگ‌ترین هنر آنست که در چنین وضعیتی، بتوانیم متناسب با شرایط گوناگون و با نگرش به دانایی و توانایی خود، ضمن کمک‌گیری از دانایی و توانایی دیگر نیکان جهان، به‌ویژه نیکان خانواده، شهر، سرزمین و میهن خود، اولویت‌های درست و دقیقی برای زندگی گزینش کنیم.

💠 نکته‌ی دیگر هم آنست که درستی یا نادرستی گزینش‌های هر انسان در درازای زندگی، سرانجام بخشی از هستی او را خواهند ساخت و نتیجتا او را گرفتار پیامدهای طبیعی رفتارهایش خواهند کرد؛ که به این پیامدها پاداش و پادافَره (مجازات) می‌گوییم. مزه‌ی این پیامدها را هم تن مردمان تا اندازه‌ای در گیتی (جهان مادی) می‌چشد و هم روان مردمان در مینو (جهان غیرمادی از جنس اندیشه).

💠 واپسین نکته نیز آنست که از آنجایی که ایزدان (اندامان مینویی اهورامزدا)، بنا بر تعریف نیکی، به یکدیگر تنها سود می‌رسانند اما دیوان (اندامان مینویی اهریمن)، بنا بر تعریف بدی، تنها به هم زیان می‌رسانند، پس بیگمان پیروزی راستین از آن اهورامزدا و شکست فرجامین از آن اهریمن خواهد بود و در پایان، همگان با شادمانی در یک جهان آرمانی جاودانه خواهند زیست.

✍ بهدین تیرداد نیک اندیش

🔥 @AshemVohu2581 🔥