#کوهها #ابوالفضل_عباسی_بانی- 25اسفند98
*این بخش از
#کتاب_تاریخ_اراک خلاصه برداشتی است از ، دست نوشته های زنده یاد
#عبداله_توجه طبیعت گردو معاون وقت دبیرستان شاپور(شهیدبهشتی) باهتمام فرزند ارجمندش جناب آقای
#بهمن_توجه از دوستان ارجمندم.
استان مرکزی در زاویه برخورد دو رشته کوه البرز و زاگرس واقع و ناهمواریهای این استان را قسمت هایی از کوههای مرکزی و پیشکوه های داخلی زاگرس تشکیل می دهد که پست ترین نقطه استان دشتی در جنوب ساوه(مسیله قم با 950 متر ارتفاع)- که تا ۵۰ سال پیش یکی از بهترین مراتع کشت بوده- و بلندترین نقطه استان هم قله شهباز(با 3388 متر ارتفاع) در رشته کوههای راسوند قرار دارد و حدود 25% مساحت استان را دشت و 75% آنرا هم کوهستان و کوهپایه تشکیل می دهد و مهمترین ارتفاعات شمال استان از کوههای زرند به سمت غرب تا کوههای
#اینچه قاره که بلندترین قله این قسمت است در بخش خرقان زرندیه امتداد و بلندترین قله این ارتفاعات هم کوهی بنام
#قلیچ است.
در قسمت غرب استان هم دو رشته کوه در دو سوی رودخانه قره چای از جنوب به شمال امتداد و به رشته غربی قره چای به ارتفاعات الوند در همدان پیوند و رشته شرقی آن بتدریج ارتفاع خود را کم و به کوههای
#وفس متصل می شود.
از ارتفاعات مهم قسمت شرقی ، قله
#مودر در غرب شهر اراک و در جنوب استان نیز ، کوههای مرتفعی بچشم می خورد که مهمترین آنها در جنوب غربی رشته کوههای
#راسوند و
#سفیدخانی و بلندترین قله در کوههای راسوند هم
#شهباز است که امتداد این رشته کوه به جنوب شرقی و کوههای
#الوندلکان(لای کان یا کنار معدن) در غرب
#خمین می رسد سپس این رشته کوهها به ارتفاعاتی در جنوب خمین متصل و با ارتفاعات تخته کوه یکی شده و پس از قطع شدن بوسیله
#دره_قمرود به ارتفاعات
#اردل ،
#جاسب و
#کهک قم وصل و بلندترین قله بین دلیجان و کهک ، هم
#غلیق است .
کوهستان این سرزمین نیز از دو رشته زیر تشکیل و رشته اصلی از شمال غربی به جنوب و سپس به شمال شرقی کشیده و رشته دوم هم بصورت دو رشته موازی از جنوب به سوی شمال امتداد و در بعضی نقاط به حدی گسترده میشود که تعدادی از ارتفاعات آن از شمال غربی شهر عبور و تحت تاثیر نیروی کوه زاییِ دوره ترشیاری ایجاد و در جهت شمال غربی- جنوبی شرقی امتداد و 75 درصد مساحت استان را تشکیل می دهند:
الف.پیش کوههای زاگرس واقع در شهرستانهای
#شازند و
#خمین .
ب.کوههای مرکزی واقع در شهرستانهای
#کمیجان،
#تفرش و بخش هایی از
#ساوه.
علاوه بر
#شهباز ، قله
#ولیجه با 3151 متر ارتفاع در
#دلیجان ،
#گوچه در تفرش،
#سفیدخانی در اراک،
#لجور در شازند و همچنین
#نوبران در ساوه بترتیب بلندترین قلههای استان هستند.
همچنین شهر اراک از سمت جنوب با رشته کوههای
#سفیدخانی، "
#تخت ،
#نظم آباد ،
#سرخ و از سمت غرب با
#مودر احاطه و کوههای اطراف شهر از جمله کوههای مرکزی و پیشکوههای داخلی رشته کوه زاگرس محسوب میشوند.
6-1.سلسله
#جبال_الوند (لکان):
#الوند رشته کوهی است بین منطقه
#کزاز و
#قره_کهریز_اراک و
#جاپلق و
#خمین که از شمال به روستاهای
#علیم_آباد -
#خُرم_آباد-
#رباط_علیا –
#رباط_سفلی و
#اِسِلَک و از سمت شرق به
#طیب_آباد و
#خان_آباد خمین ، از طرف جنوب به
#کجارستان جاپلق و روستای لکان(لای کان)- بواسطه معدن سربی که در کنار خود دارد یعنی کنار معدن - در دهستان
#دالایی (خرمدشت کنونی) و از سمت غرب به
#موچان و
#آب باریک و
#تُخمار محدود است و بلندترین قله این رشته کوه 3065 متر ارتفاع و21 کیلومتر پهنه ، طولانی ترین رشته کوه استان مرکزی را تشکیل می دهد با مساحت ۷۲۰۰ هکتار و متمایل از شمال غرب به جنوب شرق ، حد واسط 20کیلومتری غرب شهرستان خمین ،30 کیلومتری شرق شهرستان شازند و50کیلومتری جنوب شرقی شهرستان اراک که مسیر اصلی اش از راه منطقه سرسبز قره کهریز و معدن شمس آباد و موچان و
آب باریک است.
الف.کوههای مهم:
ارته چمن- اینه وری- پَرگَز- بیشه- سرخ خمین-گوَن کوه-گذردر-شمس آباد دورو-رازان
ب.سرچشمه های مهم :
-
آب دره درخت (روبرو جاده تُخمار) که امروزه درختی در آن دیده نمی شود-
آب اُو بعدِه -
آب چشمه کل گورا – چشمه دره محمد قره (محمدسیاه چهره)- چشمه یال دراز-چشمه پیرمحمود- چشمه کُراُو-چشمه گردنگاه اِسِلَک-چشمه یال اُو و آبهای دوردست آن که در پاسارِ کوه واقع است.
ج.در این کوهستان همچنین چاه های عمیق و مخوف بسیاری است که از آن جمله اند چاه کبوترلان – دال خانی بزرگ-چاه چم گَلّه. (
#ادامه_دارد).
#سربلندایران_وایرانی@arakology#آگاهی ، آغاز
#خردمندی است.
https://www.instagram.com/p/B41oFh_AILv/?igshid=58exuc42nnzi