✨ عنقاء: جُستارهایی نقّادانه در دینپژوهی
🖋 ارتباط با مسؤول (زهیر میرکریمی)
https://t.center/zoheir_mirkarimi
💡 بازتابدادن پژوهشهای حوزهی مطالعات ادیان به معنای تأیید یا رد آنها نیست.
🔍 در باب نسبت موعظهنامهها و سرودههای مذهبی سریانیزبان با متن قرآن
✨ معرفی مجموعه سخنرانیهایی به مناسبت هزاروپانصدمین سال درگذشت یعقوب سروجی
🔻 سال میلادی گذشته، یعنی ۲۰۲۱ میلادی، هزاروپانصدمین سال درگذشت یعقوب سِروجی بود. یعقوب سِروجی، زادهی حدوداً ۴۵۱ میلادی و درگذشته در ۲۹ نوامبر سال ۵۲۱ میلادی، از برترین اسقفها، شاعران، و الهیدانانِ مسیحیِ سُریانیزبان در دوران باستان متأخر بوده است.
🔻 یعقوب سروجی ۵۰ سال پیش از ولادت پیامبر اسلام (اگر روایتهای سنّتی اسلامی در این زمینه را بپذیریم) از دنیا رفته است. به نظر میآید که این قرابت زمانی و مکانی میان یعقوب و محمد، و شام و عربستان، چندان بیتأثیر نبوده است، بهویژه اگر نظر بعضی از پژوهشگران را بپذیریم که ادعا میکنند سبک سرودههای مذهبی و مسجع یعقوب سروجی، و محتوای بعضی از نوشتههای او، در سبک و قالببندی و محتوای بعضی از آیههای قرآن بازتاب یافتهاند. از همین رو، بررسی آثار یعقوب سروجی، و دیگر نویسندگان سُریانیزبان همچون اِفرِم سوری و نَرسای، برای شناخت زیرمتنهای قرآن و نقادی منابع و مصادرِ احتمالیِ این متن اهمیت دارند.
🔻 سیدنی گریفیث، قرآنپژوه برجسته، در آغازِ فصل پنجم از کتاب «قرآن در بافتار تاریخیِ آن» با عنوان «معارف مسیحی و قرآن عربی: اصحاب کهف در سورهی کهف و در سنت مسیحی سریانی»، دربارهی اهمیتِ توجه به آثار نویسندگان مسیحیِ سُریانیزبان برای شناخت بهتر متن قرآن چنین مینویسد (ترجمه از نگارندهی این خطوط است):
📖تَفَوُّه به این مطلب در میان محقّقانِ زبانِ سُریانی توضیحِ واضحات است که هرچه فرد عمیقتر با آثار نویسندگانِ بزرگِ دورهی کلاسیکِ زبانِ سُریانی آشنا باشد —بهویژه با مؤلفانِ متونِ واعظانهای که از لحاظِ نیایشی قابلِ توجه بودهاند، همچون متونِ اِفرِمِ سوری (حدود ۳۰۶−۳۷۳م)، نَرسایْ اهلِ اِدِسا و نُصَیْبین (حدود ۳۹۹−۵۰۲م)، یا یعقوب سِروجی (حدود ۴۵۱−۵۲۱م)— آنگاه آن فرد طنینهایِ بیشتری را از بسیاری از درونمایههای رایج و عبارتپردازیهای خاص آن متون در نقاط گوناگون از مقالِ قرآنِ عربی خواهد شنید.
🔻«عبداله الیاس زیدان»، اسقف کاتولیکِ لسآنجلس، به مناسبت هزاروپانصدمین سال درگذشت یعقوب سروجی، در سال ۲۰۲۱ میلادی هر ماه یک سخنرانی (در مجموع ۱۲ سخنرانی) دربارهی آثار و اندیشههای یعقوب سروجی برگزار کرده است. فهرست عنوان سخنرانیها و سخنرانان را در ادامه میآورم، و البته پیوندهایی به سخنرانیهای ضبطشده ارائه کردهام. همچنین، فهرستهای ارزشمندی از منابع مرتبط با آثار یعقوب سروجی نیز در این پیوندها در دسترساند.