ادامه از
👆🏼 🔍 تفسیر کامل قرآن با رویکرد تاریخی–ادبی–انتقادی
✨ معرفی منابع
📌 معرفی کتاب «قرآن و دوران باستانِ متأخّر: میراثی مشترک» نوشتهی اَنگیلیکا نُیوِرت (به آلمانی) با ترجمهی ساموئل وایلْدِر (به انگلیسی) بخش ۲ از ۲
🔻 انگیلیکا نُیوِرت در این
کتاب رهیافتی نو به فهم متنِ بنیادینِ اسلام ارائه میکند. تفسیرهای متداول از قرآن، متنِ آن را فرجامیافته یا متنی که «بیچونوچرا» کاملشده تلقّی میکنند؛ یا آن را رونوشت یا چکیدهای از بایبل به زبان عربی میدانند. در عوض، رهیافت نُیوِرت به قرآن به مثابهی فرآوردهای از جامعهای خاص در دوران باستان متأخّر در شبهجزیرهی عربستان است؛ جامعهای که هم در معرض جهانِ وسیعِ امپراتوریهای بیزانس و ساسانی، و هم در معرض سنّتهای غنیِ فکری یهودیّت رَبّانی، مسیحیت آغازین، و گرایشهای غنوصی (یا گنوسی) و عرفانی قرار داشته است.
🔻 هدف اصلی کتابِ نُیوِرت این است که آن تصوّری که قرآن را فراتاریخی میداند از ذهن خواننده بزُداید. نُیوِرت نشان میدهد که در واقع قرآن از وضعیت خود در دوران باستان متأخّر بهخوبی آگاه بوده است و از همین رو اطلاعات تاریخی ارزشمندی را دربارهی زمینه و زمانهاش برای ما به ارمغان میآورد.
🔻 نیوِرت در فصلهای میانی، با تأکید بر کارکردِ آیینی و عبادیِ قرآن به خوانندهی کتاب کمک میکند تا بتواند قرآن را، پیش از آنکه در قالب یک کتاب جمعآوری و تدوین شده باشد، به مثابهی متنِ سنّتِ شفاهیِ متحولشوندهای در درون یک جامعهی در حال شکلگیری ببیند. این تحلیل، فرآیند شکلگیری نگرشهای تاریخی، الاهیاتی، و سیاسی قرآن را به خوبی آشکار میسازد.
🔻 نویسنده در فصلهای پایانی این کتاب به تحلیلِ رابطهی قرآن با متون بایبلی، و رابطهی قرآن با سنّتهای شعریِ عربی، و بهطور کلی به رابطهی قرآن با فرهنگ و قالبهای بلاغیِ دوران باستان متأخّر میپردازد.
🔻 کتاب «قرآن و دوران باستان متأخّر: میراث مشترک» با ارائهی برداشتی نو از قرآن، که انگارههای کنونی دربارهی ظهور و شکلگیری قرآن را بهطور بیسابقهای به چالش میکشد، رهیافتهای شرقی و غربی به این متن مقدّس را به هم پیوند میدهد.
🔻 عنوان فصلهای کتاب از این قرارند:
۱. آنگونه که قرآن تاکنون خوانده شده است: طرح کلی پژوهش
۲. قرآن و «کتاب»
۳. قرآن و تاریخ
۴. ویرایش و تاریخ متن
۵. ساختارها و ترتیبِزمانیِ سورهها
۶. قرآنِ نیایشی: در باب بسطِ آیین در زمانهی ابلاغ رسالت
۷. مراحل تشکیل امّت در دورهی مکّی متقدّم
۸. مراحل تشکیل امّت در دورههای مکّی میانی و مکّی متأخّر
۹. مراحل تشکیل امّت در مدینه
۱۰. قرآن و بایبل
۱۱. شخصیتهای بایبلی–قرآنی
۱۲. قرآن و شاعری
۱۳. قرآنِ بلاغی
🔻 به پیشنهاد خانم اعظم پویا، دبیر مجموعهی قرآنپژوهیِ معاصر در نشر نِی، این کتاب را به فارسی ترجمه خواهم کرد.
📗 بخشهایی از این یادداشت، غیر از متن کتاب به آلمانی و انگلیسی، از آنچه انتشارات دانشگاه آکسفورد در معرفی همین کتاب منتشر کرده است برگرفته شدهاند.
#قرآن #اسلام #باستان_متاخر #انگیلیکا_نیورت #ساموئل_وایلدر #نقادی_ادبی#Quran #Islam #Late_Antiquity #Angelika_Neuwirth #Samuel_Wilder #Literary_Criticism🖋 زهیر میرکریمی
@anqanotes