🔍 سنگنوشته برای قتل عثمان
✨ بررسی منابع مادی در تاریخ اسلام: سنگنوشتهها
🖋 یادداشتهای دینپژوهان | مجید سلیمانی
🔻 پیشتر از سنگنوشتهی کهنی نوشته بودم که از مرگ عُمر میگفت، و اینک یکی از یافتههای اخیر مهمّ دیگر که حدود هفت یا هشت سال پیش در ناحیه تیماء یافته شده است، در خصوص قتل
عثمان.
📚 متن عربی: أنا قيس الكتب (الکاتب) ابوكثير (ابوکبیر) لعن االله من قتل عثمن ابن عفن و من احثّ قتلهُ تقتلا (تقتیلا)..
ترجمهی فارسی: من قیس، کاتب، ابوکثیر. خداوند نفرین کند آن که
عثمان را کُشت و آن کس که او را بدان برانگیخت، کشتنی بیرحمانه...
🔻 این کشف به نسبت جدید است و چندان در کتابها منعکس نشده است. این نوشته برگرفته از یادداشت Frédéric Imbert از کتیبهشناسان فرانسوی است و گزارش او از نتایج کار گروههای بین المللی کاوش در عربستان.
🔻 امّا این گرافیتی هم جالب است و متفاوت. اوّل از همه این که بر خلاف آن نوشته در خصوص عمر (زمن توفی عمر) به روشنی از قتل میگوید. دیگر این که موضع سیاسی دارد: “خداوند لعنت کند آن قاتل را و هم آن که او را بدان برانگیخت”، و به ظاهر در آن عهد نظر داشته است به گروهی که در مظان اتّهام تحریک آن «فتنه» بودهاند. چنان که میبینیم (همچون گرافیتی دیگر در خصوص عمر)، خالی از هر نوع لقب «امیر المومنین» یا نظایر آن است.
🔻 نوشته تاریخ ندارد منتهی به قاعده باید خیلی نزدیک باشد به زمان قتل
عثمان (ذیالحجه ۳۵ هجری)، یعنی حدود سال ۳۶ هجری، و بنابراین همزمان با آغاز خلافت علی بن ابیطالب و جنگ جمل.
🔻 آن کلمهی آخر محلّ بحث بوده است و به چند صورت هم خوانده شده است منتهی «قتلهُ تقتیلا»، که در قرآن هم آمده است، به معنی کشته شدن سخت است. عبارت به ظاهر تاکید دارد بر نوع کشته شدن
عثمان که بیرحمانه و بدون شفقت بوده است و نشان از تاثیر عمومی این خبر در جامعه و شاید بازتاب آن حکایات در خصوص شیوهی کشتهشدنش او، چنان که بعدها در شعر سعدی منعکس شده است: “جمال سیرت
عثمان که برنکرد، در پیش روی دشمن قاتل سر از حیا”.
🔻 سنگنوشته، پیش از دیگر منابع مکتوب متأخر بعدی، خبر از شکافهای درونی مهمّی میدهد که از نیمهی عهد خلافت
عثمان آغاز شد، با کشته شدن او اوج گرفت و شکافی درانداخت که تمام دوره خلافت امام علی را درگیر کرد و در نهایت، بر خلاف خواست بانیان آن، به استقرار سلسله اموی انجامید که آن هم، در سالهای بعد در عهد عبدالملک، ساختار و هویّت ابتدایی خلافت و حکومت اسلامی را شکل داد.
#اسلامپژوهی #اسلام #تاریخ_اسلام #سنگنوشته #علی #عثمان #Islamic_Studies #Islam #History_of_Islam #Graffiti #Ali #Uthman 🖋 مجید سلیمانی
@anqanoteshttps://t.me/anqanest/15