▪️دیدید و عبرت نگرفتید؟
تا مردم ما را گروه مُرده ندانند، تا جوانان با فتوت تبریز نگویند ما گیلانیان بسیار بی همت بودیم، تا عندلیبان باغ و بوستان اروپا در هر راغ و چمن و در بوم و برزن نسرایند که ایرانیانِ بیعلم قیمت این درّ پر بها را ندانسته و عاقبت اقتدا به "الناس علی دین ملوکهم" کردهاند، یعنی پادشاه ایران تمام ممالک را به همسایگان فروخت و ایرانیها همین حدیقه حریت و آزادی را در بازار نفاق و شقاق به دراهم معدوده به بیع در آوردند، پس محض رفع التباس چشمان خود را درست باز کرده ببینیم غیر از دعا کردن علاجی داریم یا هنوز باید نشسته و دعا کنیم...
عصر دیروز قدم زنان به طرف باغ تفلیس میرفتم. کثرت خیالات و شدت آلام درونی مرا دچار خولیای عجیبی نمود. با خود میگفتم تو را چه یارا که با ملوک ایران بکاوی؟ مگر از ژنرالهای دربار نمیترسی؟... پا به اندازه گلیمت دراز نما...
باز کجا،صعوهی لاغر کجا؟
پشه کجا، خسروخاور کجا؟
در این فکر بودم که ناگهان مادر مصیبتدیدهی وطن را مشاهده کردم که با زبان دل میگفت: "هان ای فرزندان ناخلف! حق خود را در روز رستاخیز در محکمه احکمالحاکمین از شما مطالبه خواهم نمود. اطفال عزیزم را در تبریز و تهران از دم تیغ گذراندند و همه را هدف گلوله کردهاند و شما در خانههای خود با کمال فراغت به عیش و عشرت مشغول شدید. بروید ای پسران بیشرف! میدانم عاقبت خاک نیاکان شما خشت خام کلیساها و میخانههای یهود و نصارا خواهد شد. قفقازی را گرفتند، دیدید و عبرت نگرفتید. بلوچستان را بردند، اعتنا نکردید. ماکو و ارومیه را میبرند، میبینید و غیرت نمیکنید. شما مستحق این جور مظالم بلکه مظالمی بدتر و شدیدتر از این هستید..."
عاقبت، شب را نیز دچار همین خولیا بودم. چه شب سختی بود و چه ساعات مهیب هولناکی....
[ بریدهای از مکتوب
#میرزا_کوچک از تفلیس به حوزهی حریتطلبان و مشروطهخواهان واقعی، خصوصن اعضای پریشان انجمن روحانی به تاریخ ۲۵ رجب ۱۳۲۶هجری قمری ]
• منبع:
#تاریخ_انقلاب_جنگل، به روایت شاهدان عینی
#محمدعلی_گیلک (کمیسر فواید عامه
#نهضت_جنگل) نشر گیلکان
#روایت@aminhaghrah