☝️تقطیر روشی است برای جداکردن #مایعات، با استفاده از تفاوتی که در #نقطۀ_جوش مواد مختف وجود دارد. شیمیدانان مسلمان از قرن دوم هجری به این روش پی برده بودند. #نخستین و معروفترین کاربرد تقطیر در #تولید#گلاب و « #اسانس_های_روغنی» بود. #الکل_خالص نیز که از تقطیر شراب به دست می آمد، به ویژه به وسیله غیر مسلمانان (از جمله مسیحیانی که تحت #قوانین مسلمانان زندگی می کردند) به دست می آمد و استفاده می شد؛ چراکه مصرف الکل و #مواد_سمی دیگر در #اسلام#حرام است. #جابر_ابن_حیان روشی از #سرد_کردن را که می شد آن را برای تقطیر به کار برد، #توصیف کرد. از الکل تقطیر شده و خمیر الکلی در فرایندهای #شیمیایی لازم برای تولید #اسیدها، #داروها، #عطرها و #مرکب استفاده می شد.
🔸جابر، #نخستین کسی بود که دستگاه تقطیر #انبیق را در قرن دوم هجری ساخت. در #آزمایشگاه های امروزی هنوز هم با استفاده از این #دستگاه، #مایعات دلخواه را تقطیر، #سرد و جمع آوری می کنند.
🔴جالب است که بدانید، واژۀ انگلیسی « #Alembic» (اَلِمبیک) که به معنای «اَنبیق» است، از واژۀ #عربی « #الانبیق» به معنای سر دستگاه تقطیر، #مشتق شده است.
🔸جابر ابن حیان در این دستگاه #انبیق#بخارهای#مشتعل حاصل از شراب جوشان و #نمک را مشاهده کرد. او سپس در کتاب #شیمی خود چنین نوشت: «...بخار حاصل از شراب جوشان و نمک روی دهانۀ بطری مشتعل می شود. چنین اشیایی که به نظر می رسد کاربردهای اندکی دارند، در این #علم دارای #اهمیت بسیارند.»
🔸خاصیت #آتش_گیری الکل از زمان جابر ابن حیان مورد استفادۀ #فراوان قرار گرفته است. در #رساله ای #جنگی باقی مانده از قرن هشتم هجری توصیف شده است که از شراب مقطر انگور کهنه برای تولید #آتش#جنگ استفاده می کرده اند. در این #نوشته ها هشدار داده شده است که چون این مواد تقطیری آتش گیر هستند، باید در ظرف هایی در زیر #ماسه نگهداری شوند.
🔸#ابن_بادیس_تونسی، نهصد سال پیش توصیف کرده است که چگونه با #مخلوط_کردن برادۀ #نقره با شراب تقطیر شده، از آنها ماده ای برای #نوشتن ایجاد می کنند. او نوشته است: «برادۀ نقره را بردارید و آن را با شراب مقطر آسیاب کنید؛ سپس خشک کنید و دوباره با شراب مقطر مخلوط کنید تا وقتی که شبیه گِل شود. بعد آن را آب کشی کنید...»
🔴همان طور که توضیح داده شد، نوشیدن الکل بر مسلمانان حرام است اما علاقۀ آنان به #کشف و به دست آوردن الکل از طریق تقطیر به قصد استفاده از آن در مصارفِ #غیر_حرام بود.
🔸این #کشف همراه با کشف جیوه کلراید، که امروزه در #آفت_کش ها به کار می رود، موجب کشف مواد #مصنوعی دیگر شد. کشف سوبلیمه و این واقعیت که این ماده می تواند سبب ترکیب مواد دیگر شود، به کشف #اسید های #معدنی منجر شد. امروزه سوبلیمه به عنوان مادۀ #قابض، #محرک، #سوزش_آور و #ضدعفونی کننده کاربردهای مهمی در #پژشکی دارد.