♥🌺🍁♥تاریخ و ادبیات تالش ♥♥

#زبانشناسی_گویشها
#عروس

#لسان‌_الحق‌_طباطبایی
در گویش خوری عروس را گهی gahj/gayi و جاری را هم گهیhomgahi /homgayi می‌گویند. در بختیاری هم عروس را بهیگ می‌گویند. به گمانم این دو واژه در فارسی میانه وهیگ بوده که در گویش خوری v آغازین به گ و در بختیاری به ب تبدیل شده است. تبدیل v آغازین بسیاری از واژگان فارسی میانه به گ در چهار گویش رایج در چهار نقطهٔ شهرستان خوروبیابانک به نام‌های خوری، فرویگی، گرگی و ایراجی، دیده می‌شود. همچنین در بلوچی هم وجود دارد.
در گویش فرویگی کلمهٔ عروس «عُروَس» (ORVAS) تلفظ می‌شود و در لهجهٔ فارسی رایج در خوربیابانک بزی که خط سفیدی بر پیشانی داشته باشد بز عروس نامیده می‌شود. در گویش خوری عروسی را «گهیگون» (GAHIGUN) و در گویش فرویگی «تماشا» می‌گویند. (ضبط دکتر کیا در واژه‌نامهٔ ۶۷ گویش ایرانی از کلمهٔ «عروسیه» ORVASIYA به معنای عروسی در گویش فرویگی نادرست است.)
#محمود_قاسمیان
البته در گویش گرمه‌ای عروس «گئی» است و مصدر آن عروسی «گئیگینی» است.
#ضیا_طرقدار
عروس در زبان تالشی:
گویش آستارا: وای، وَی vây؛ وَیو vayu
تالشی ماسوله: وِیو veyv
تالشی فومن: گِشَه geša
در زبان تاتی شهرستان تاکستان در استان قزوین: وِیِه veye
#داوود_هندیجانی
در هندیجان عروس را «بیگ» (beyğ) و هم‌عروس را «هُم‌بیگ» می‌گویند.
#دکتر_روح_الله_کریمی
در بختیاری به عروس «بَهیگ» می‌گویند که همان بیوک فارسی قدیم است.
در بختیاری هم‌عروس را «هُم بهیگ» و بیشتر «زین براشور» (zin berashvar) گویند (زین همان زن، برا مخفف برار و برادر و شور مخفف شوهر است. زنِ برادرِ شوهر)
#علی_ماسالی
در تالشی به عروس به صورت عام «گِشه» (gesha) گفته می‌شود. اما عروس یک خانواده را «وِئو» (veuo) یا «وِیو» (veiv) می‌نامند.
#دکتر_احمد_صداقتی
در سنگسری، عروس را orsu می‌گویند و عروسک را orsaku. البته واژهٔ «ئُرسو» فقط برای کسی که عروسی می‌کند اطلاق شده و برای همسر پسر که در اکثر گویش‌ها نیز کاربرد پیدا کرده، واژهٔ puržən را به کار می‌برند.
#آیت_بهارگیر_برخوردار
در زبان لکی به عروس «بِوویی» می‌گويند.
#محمود_کمالی
عروس به ترکی «گَلین» گفته می‌شود و در کرمانجی būk.
#قاسم_طاهری
در گناوه نیز عروس را erus و بیگ (beyg) می‌گویند. در دیلم به عروس آریس (aris) و بیگ می‌گویند. در هر دو زبان عروسک را بیگک (beygak) می‌گفتند.
#فریبا_آذربهرام
در منطقهٔ نورآباد و کازرون به عروس، «عاریس» می‌گویند.

📚 https://t.center/Ahmadi111

#واژه_شناسی_گویشها
#بزرگ_گت_کت_گپ

#ضیا_طرقدار
در گویش شمالی زبان تالشی– منطقه آستارا به واژهٔ بزرگ می‌گویند:
یول– yol : بزرگ (برای انسان)؛ گِلِن– gēlēn: بزرگ (برای اشیاء)
در گویش مرکزی زبان تالشی می‌گویند: یال– yāl
در گویش جنوبی زبان تالشی می‌گویند: پیل– pil

#دکتر_غلامرضا_هاتفی_اردکانی
در اردکان یزد واژهٔ «یول» همراه با فعل، در مفهوم کنایی «ادعا داشتن، لاف آمدن» به کار می‌رود؛ مثلاً می‌گویند: «فلانی چقدر یول می‌رود.»

#علی_ماسالی
در تالشی جنوب، عین این جمله را با واژهٔ پیل داریم؛ مثلاً می‌گویند: «فلانی اشتن پیل پیگره» یعنی فلانی خودش را بزرگ برمی‌دارد.

#ضیا_طرقدار
در زبان‌ها و گویش‌های گوناگون ایرانی، واژه‌های مختلف و زیادی برای «بزرگ» به کار برده می‌شود که هر کدام از این واژه‌ها به احتمال زیاد در دورهٔ خاصی به وجود آمده‌اند و ترتیب تاریخی و زمانی دارند.
۱. یال – یُل – یَل = بزرگ
۲. پیل = بزرگ
۳. خَر = بزرگ
و...

#علی_شعبان_نیا
در زبان تبری برای «بزرگ» از واژهٔ «گَت» (gat) استفاده می‌کنند.

#محمود_قاسمیان
در گویش گرمه‌ای «کَتَ» (kata) به معنی بزرگ است.

#لسان‌_الحق‌_طباطبایی
درگویش خوری «گزر» (gozor) و در گویش فرویگی «کته» (katta) با ت مشدد به معنی بزرگ است. در گویش ایراجی همانند گویش گرمه‌ای «کته» است که جناب قاسمیان فرمودند.

#داوود_هندیجانی
در هندیجان دو اصطلاح برای «بزرگ» به کار می‌رود:
۱. گُت (got)
۲. گَپ (gap)

#فرخنده_نشاتی
در گویش بهبهانی «گَپ» معنی بزرگ می‌دهد، اما واژهٔ «گُت» در ترکیب عطفی به صورت «گُت وُ گُندَه» به کار می‌رود.

📚 https://telegram.me/Ahmadi111

.

#زبانشناسی_گویشها
#مله

#علی_ماسالی
در زبان تالشی واژهٔ «مله» را داریم که کوتاه شدهٔ کلمهٔ محله است؛ مانند «کفامله» و «جیرَمله» که به معنی محلهٔ بالا و محلهٔ پایین است.

#دکتر_صادق_باغفلکی
«مِلَه» در زبان‌هاي كردي نيز به معني تپه است و حتي اسم خيلي از روستاها از تركيب مله و يك اسم ديگر ساخته شده است.

#امین_خلیلی
بلە در شمال کشور غالبن ترکیب اسم و «محلە» برای مناطق روستایی و پیرامون شهری وجود دارد.

#ابراهیم_سبحانی
در گویش دشتستانی نیز محله را «مَلِه» می‌نامند.

#لسان_الحق_طباطبایی
«مله» در مازنی نیز تلفظ محله است و گمان می‌شود هموندان علاقه‌مند به موسیقی این لفظ را در ترانه مردمی مازندرانی «ته مله سنگتراشون» شنیده باشند.

#داوود_هندیجانی
در هندیجان شنا کردن را «مَلّه» می‌گویند (با ملوان هم‌حروف است).

#فریبا_آذربهرام
در شیراز در فصل تابستان شنا کردن در رودخانه را «ملا» می‌گویند. در اصل به غوطه‌ور بودن در آب گفته می‌شود.

#چنگیز_کلهور
در کلهوری «ملیه» را بلندی تپه می‌گویند.
«ملیه‌نی» یا «مله‌نی» نام جایی در گیلانغرب (مرکز کلهور) است.

شبکۀ ریشه‌شناسی، دانشگاهی برای ریشه‌یابی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی.

📚 https://t.center/Ahmadi111


.