توره | اساطیر باستان

👁‍🗨 شاید هیچ نژاد انسانی بر روی زمین به اندازه نژاد #سرخپوست تا کنون به عنصر "تقویم" دقت نکرده و در مورد آن تامل به خرج نداده باشد. سیستم تقویمی بسیار پیچیده تمدنهایی همچون #آزتک و #مایا حتی توانایی پیش بینی کردن رویدادهای آسمانی مانند خورشید گرفتگی و ماه گرفتگی را تا صدها سال بعد با تقریب یک روزه داشت!

این مسئله مسلما ناشی از دقت بسیار بالای تمدنهای باستانی بومی آمریکا به عناصر آسمانی همچون ماه و خورشید و نحوه حرکات و فرگشت آنهاست. بنابراین طبیعی است اگر این عناصر در شجره اساطیر و پرستش خدایان این تمدنها به صورت موثری ورود کرده باشند و پرستش آنها بخشی از اعتقادات و مذهب مردم را تشکیل داده باشد.

یکی از معروفترین پرسونیفیکیشنها و خدابانویان موکل بر عنصر "ماه" در دنیای باستان، #ماما_کیلا، خدابانوی ماه تمدن #اینکا است. #ماما_کیلا را مادر نور و زیبایی خوانده اند. او دختر #ویروشوکا خالق بزرگ کل در اساطیر پره اینکا است. همچنین در جایگاه خواهر و همسر #اینتی بزرگترین خدای پانتئون اینکا و خدای خورشید، ماما کیلا به نوعی سمت "شهبانو" و یا "پرنسس" خدایان را می گیرد (موازی با #هرا و یا #آرتمیس از اساطیر #یونان).

ماما کیلا خالق تقویم و زمان است. سیستم بیست و هشت روزه رویت ماه در آسمان برای فرهنگ اینکا همان موضوعی است که سالی مانند سال قمری تمدن #عرب را بوجود می آورد و باید بدانیم که این سیستم جدا از گردش سال خورشیدی سیصد و شصت و پنج روزه منسوب به گردش #اینتی محاسبه می شد.

از طرفی این خدابانوی بزرگ موکل بر صفات زنانگی و حامی مقام "زن" و "مادر" در جامعه است. او روح زیبایی و ظرافت زنانگی را در خود دارد که این موضوع از صورت زیبا و درخشنده مهتاب قابل برداشت است. افسانه ها حکایت از این دارند که ماما کیلای مهربان حامی و غصه خوار طبیعت و تمام انسانهاست. "اشکهای نقره ای" او در واقع همان عنصر "جیوه" یا "سیماب" است که در اعتقادات طبابت و جادوگری فرهنگ اینکا جایگاه بسیار والایی داشته است.

ستایش طبیعت از ماما کیلا در بسیاری از افسانه های اینکا مسجل است. برای مثال داستان عشق معروف "روباه و ماه" از فرهنگ اینکا که بیان میدارد چگونه روباهی سفید در دوران ابتدایی عاشق زیبایی خدابانو شد و چون ماه به آسمان صعود کرد، فشار پرواز باعث مرگ روباه شد که سعی داشت همراه او به آسمان برود. بنا به این اعتقاد لکه های تاریک بر چهره ماه در واقع خون همان روباه وفادار و عاشق است که در راه عروج بهمراه عشقش کشته شد!

طی افسانه ای دیگر میخوانیم که پدیده "ماه گرفتگی" نتیجه حمله یک افعی اهریمنی به خدابانو است و اینکه او سعی دارد ماه را کاملا ببلعد. اما هر بار ماما کیلا با قدرت خدایی خود از چنگ وی می گریزد (شباهت کامل با توجیه اساطیر #مصر از پدیده ماه گرفتگی دارد). مردم #اینکا ساعات ماه گرفتگی را در سکوت کامل و اعتکاف و راز و نیاز به سر می بردند تا الهه محبوب و زیبایشان از بحران بوجود آمده به سلامت بگریزد. این اعتقاد وجود داشت که شکار و ایجاد سر و صدا در هنگام ماه گرفتگی باعث وحشی شدن و قوی تر شدن افعی می شود. بنابراین مراسم گذار از پدیده ماه خونین با سکوتی وهم انگیز همراه بود!

باید بدانیم که اعتقاد به ماما کیلا برخاسته از اساطیر بسیار باستانی مردم آمریکای مرکزی است. معابد باستانی هرمی او در #کوزکو هنوز پا برجاست. معابدی که روزگاری توسط کاهنه هایی زیباروی اداره می شدند. این کاهنه ها از میان زیباترین زنان جامعه انتخاب می شدند و لباسهایی از حریر ناب رنگارنگ بر تن میکردند و موهای خود را با گلهای خوشبو می آراستند و از زیورآلات و طلای تقدیم شده به معبد در آرایش خود بهره می جستند. این کاهنه ها از طرفی شفاگران و دعا کنندگان جامعه نیز محسوب می شدند.

پس از تسلط خاندان #ایچما به عنوان اولین امپراتوری قدرتمند متحد کننده اقوام اینکا و مطرح شدن #پاچا_کاماک یا #پاچا به عنوان خدای خالق مرکزی پانتئون، ماما کیلا به عنوان مادر والاتبار پاچا مورد پرستش قرار گرفت.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 در میتولوژی اقوام سرخپوست #اینکا نیز مانند تمامی اساطیر دیگر تمدنهای جهان، توضیحات مفصل و جزئی نگری در باب اسطوره آفرینش و روزهای ابتدایی خلقت وجود دارد.

#پاچا_کاماک یا به اختصار #پاچا موجود پره موردیال و تقریبا ازلی اساطیر #اینکا است‌. نام او دقیقا معنایی از ازلیت را بر دوش می کشد و می تواند به "آنکه وجود داشته است" معنا شود. بنابراین هیچ گاه صحبت از اینکه او چگونه بوجود آمده در میان نیست. اما واضح است که بار اصلی آفرینش را پاچا بر دوش می کشد.

او در ابتدا زمین را آفرید، سنگ ها و کوهستانهای مرتفع را و آسمان را سقفی بر آن قرار داد. چون از بازتاب رنگ سیاه سنگ ها هراسید برای پوشاندن زمین گلها و دانه ها را آفرید. سپس او "لاما" را آفرید و اولین لاما ها بر روی زمین پاچا مشغول چرا شدند. سپس پاچا تا مدت ها مشغول تماشای لاماها شد و قلبش از سرور لبریز گشت. چرا که آرامشی وصف نشدنی بر دنیا حاکم بود. پس او دست به کار شد و باقی حیوانات را آفرید و چون به پایان رسید تصمیم گرفت در تتمه کار خود اولین "انسان" ها را بیافریند.

پس پاچا اولین زن و مرد را آفرید و آنها ناباورانه در زمین به حرکت درامدند. اما آنها قابلت تولید مثل نداشتند و انسی میانشان برقرار نبود. همچنین در کمال حماقتی ظاهری، پاچا فراموش می کند که برای انسان "ذرت" و میوه ها را به عنوان غذا بیافریند. پس زن و مرد پس از مدتی از گرسنگی از پای درآمدند. اما زن پیش از مرگ پاچا را نفرین نمود و او که از بی توجهی خود پشیمان بود با قدرت خود جسد زن را بارور نمود و از این جسد دو پسر به دنیا آمدند.

در ادامه می خوانیم که پسر اول مرده به دنیا آمد. بنابراین پاچا بدن او را تکه تکه کرد و درون خاک کاشت. از تکه های بدن کاشته شده، ذرت، میوه ها و سبزیجات و نیر انسانهای جدیدی به دنیا آمدند و روی زمین پراکنده شدند. اما پسر دوم زنده بود و #ویچاما نام گرفت. او به تبعیت از نفرین مادر خود به جنگ پاچا رفته بر او زخم زد اما پاچا که خشم او را درک میکرد به جای از بین بردنش او را به مقام پادشاهی مردم رساند و اینگونه شهر #ایچما پایتخت وی شد و مردم اینکا به عنوان شاهی مقتدر به او اقتدا کردند. در ضمن از خون ریخته شده پاچا بر روی زمین رودها روان شدند و بارش باران اقیانوسها را بوجود آورد.

جالب است که بدانیم پایان اسطوره آفرینش پایان ستایش و نقش آفرینی پاچا کاماک در اساطیر اینکا نیز هست. او به عنوان خالقی مقتدر کمتر در عبادت و مذهب رسمی اینکا جایگاهی دارد اما توصیفات دقیق از او در اسطوره آفرینش همواره غیر قابل چشم پوشی اند.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 #پاچا_کاماک یا #پاچا در اساطیر #اینکا به عنوان خالق ازلی ظاهر می شود.

او ذاتی مهربان و سازنده دارد اما اشتباهاتی ناخواسته در آفرینش او، شکل امروزی جهان را بوجود آورده است‌.

▫️ @Torecilik