توره | اساطیر باستان

👁‍🗨 در یک تعریف اجمالی شایسته است که #مردوک را شاه خدایان تمدن #بابل بدانیم. #مردوک، #اموروتو (به بابلی باستان) یا #موردکای (به آرامی) به نوعی خداوندگار اصیل محافظ شهر #بابل می باشد و در هیچ نقطه دیگری از تمدن #میانرودان به این اندازه تقدیس نشده است.

باید همواره این نکته را در نظر داشت که سر منشا میتولوژی تمامی قسمت های تمدن بین النهرین، تمدن اصیل و بسیار باستانی #سومر است. بنابراین مطمئنا شهرهای بزرگی همچون بابل و اکد، اصل و درونمایه اعتقادات سومری را پذیرفته بوده اند. تثلیث #آنوناکی یعنی #آنو، #ائا و #انلیل نزد تمام بابلی ها به اندازه قابل توجهی دارای وجهه تقدس بودند اما از دوران معروف تاریخی حاکمیت #هامورابی به دلایل سیاسی و اجتماعی، اعتقاد به مردوک به عنوان یک خدای پاترون تازه که پیش از این کمتر اهمیتی در دین اصلی مردم داشت، بیش از پیش رونق گرفت و در دوره کوتاهی این خدا تبدیل به حامی اصلی بابل شد.

مردوک طبق شجره خدایان میانرودان فرزند #ائا و #دمکینا و به عقیده بابلیان جانشین #آنو بزرگترین پدر خدای آسمان است. او همانند بسیاری از دیگر خدایان میانرودان شخصیتی مولتی پوتنت دارد و سمت هایی همچون "خدای جادو"، "خدای باروری"، "خالق انسان" و "شاه خدایان" به او نسبت داده شده است. باید بدانیم که سوای شخصیت آنو، ویژگی های وجودی دو خدای دیگر آنوناکی یعنی ائا و انلیل برای مردم بابل در مردوک جمع شده است.

اصلی ترین روایات مربوط به مقام مردوک در حماسه معروف #انوما_الیش گرد آمده. این حماسه شرح کاملی از جنگ عظیم خدایان را به تصویر کشیده است. انوما الیش نقل میکند که چگونه خدایان متاخرتر یعنی آنوناکی ها بر ضد کائنات خدایان اولیه شوریدند. در این حماسه مردوک خدایی جوان و جنگجو معرفی شده است که از سوی خدایان آنوناکی به نمایندگی برگزیده شد تا جنگ را رهبری کند و به بهای این کار مقام ریاست خدایان به وی وعده داده شد. در ادامه میخوانیم که چگونه مردوک مادرخدای ابتدایی تاریکی ازلی یعنی اژدهای عظیم #تیامات را با قدرت خود شکست می دهد و همچنین در برابر فرمانده سپاه تیامات یعنی #کینگو قد علم می کند و پس از کشتن او "کتیبه های سرنوشت" را از سینه اش خارج کرده و از آن خود می سازد.

پس از پایان جنگ عظیم، او بر تخت می نشیند و به کمک پدر خود ائا نسل بشر را می آفریند. همچنین از بدن تیامات شهرهای #اریدو و #بابل را پدید می آورد و آن دو را جایگاهی برای ستایش و پرستش خود قرار می دهد.

باید بدانیم که بابلیان باستان برای مردوک پنجاه لقب مقدس قائل بوده اند که بعضا دیده می شود که این پنجاه نام، برادران مردوک به همراه خود او و فرزندان مجزای ائا در نظر گرفته می شوند، اما مطلب درست تر این است که تمام این نام ها القاب مربوط به شخصیت خود مردوک هستند.

در دوران متاخر و با تاثیر پذیری از دیگر مناطق تمدن میانرودان، پرستش مردوک توسط دیگر خدایان بزرگی چون #بعل و یا #آشور تحت تاثیر قرار گرفت. تا جایی که #بعل خدایی ترکیب شده از شخصیت مردوک، انلیل و #تموز شناخته می شد و بیشترین پرستش کننده را در بین تمام پانتئون بابلی داشت. اما اریدو به عنوان اصلی ترین پایگاه تقدیس مردوک تا زمان سلطه #خشایارشا بر بابل و تخریب معابد خدایان بابلی همچنان پابرجا و ماندگار بود.

▫️ @Torecilik