#زن در
#فرهنگ_لر به عنوان
#الهه_هنر و
#زندگیدر اسناد باستانی، از ۵ هزار سال پیش، زن در فرهنگ لر به عنوان
#الهه_هنر و زندگی تقدس خاصی داشت. همچنین ثبت زنان مشهور در تاریخ این قوم مانند بانوان یوتاب، بی بی مریم و شاهپسند، بانو هلن، سوسن، ریشناتیس، هوبانتی، خوربادتشاو، تیاناز و… که هر کدام کوه یا منطقهای در سرزمین لرستان بنامشان ثبت شده خود مدعایی بر این ادعاست.
همچنین زنان در اجتماع مردان از حقوق اجتماعی یکسانی برخوردار بودند به شکلی که در تمام نقش برجستههای منطقه مالمیر، زن جایگاه رفیعی داشتهاست. این مهم در قوانین عرفی مرسوم در میان اقوام لر نیز مشهود است. زنان امروزی در محلهای خود حجاب ادوار قدیم را دارند و هیچ گاه خود را در
#پستوی خانهها
#پنهان نمیکنند. همگی در فعالیتهای اجتماعی حضور دارند و به کار و تولید میپردازند.
در ادوار قدیم تا کنون، زنهای منطقه
#زاگرس نشین، در تمام موارد اجتماعی حتی در
#جنگها شرکت داشتند و دارند. معروفترین آنها
#دوتار فرمانده لشکر در جنگ با اسکندر و به شهادت رسیدن اوست. همچنین در جنگ ۸ ساله با عراق زنان لر از هیچ کمکی دریغ نکردند.
در گویش لری مادر را با کلمه زیبای "دآ " (DA) صدا می زنند.
در زبان فارسی به نقل از لغتنامه دهخدا و فرهنگ ایران باستان پورداود (جلد اول صفحات ۵۷و ۷۱ و ۷۴)، کلمه «دا » را در فرس هخامنشی و اوستا ریشه ای از فعل بخشیدن، دادن، آفریدن و ساختن خوانده اند که از آن واژه های بسیاری از جمله «دی » مشتق شده است. «دی » که در گویش کهگیلویه و بویر احمدی (DEI) به معنی مادر است، هم نام اولین ماه زمستان و هم نام فرشته ای است که امور و مصالح دی ماه را بعهده دارد، برهان قاطع در معنی «دی » آورده است:
دی در اوستا DADHVA یا DATHUSH به معنای آفریننده، دادار و آفریدگار است و غالبا صفت اهورامزداست و آن از مصدر DA (دا) به معنای دادن و آفریدن است.
در زبان پهلوی « دا » به معنی بخشیدن و دادن و "داتیه DATIH "به معنی آفریدگی و "داتار) DATAR "دادار) به معنی آفریننده و خدای عز و جل است.
در زبان سومری نیز DATAR پدید آورنده جهان و DUA بناء و DUDAN بنا کننده و « دادا» نام « ملکه
الهه » گفته شده است.
نام مزدا (MAZ + DA) که در اوستا بمعنی آفریدگار و خالق بزرگ هستی است از دو بخش MAZ یا MAS به معنی بزرگ و مهتر و دا (DA) آفریننده و خالق، گرفته شده است.
پسوند «دا» در نام های «خدا» و «مزدا» و پیشوند «دا» در نام « دادار» (آفریدگار) نمی تواند بی ارتباط با نام «دآ» (مادر در زبان لری ) و «دا» به معنای دادن و بخشیدن و آفریدن باشد و به تعبیری، به نظر می رسد که پیش از بوجود آمدن آیین مزدیسنا، نام خدای آریائیان «دا» یا «دئو» بوده و زرتشت، خداوند متعال را، با مقام و صفت والاتر و عالی تری به جهانیان معرفی کرد.
شاید به همین دلیل بود که دو قوم «لُر » و « کُرد» بعنوان دو نژاد اصیل آریائی، نام آفریننده و عزیز زمینی خود در فرهنگشان را نیز به گونه ای زیباتر از زبان فارسی، ادا و تلفّظ نمودند و به این «عزیزترین آفریننده زمینی شان » نام «دا » یا « دالکه» دادند
@sazochakameoketab 🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂تارنمای ایران بختیاری