پایان یک رؤیا
(بازنشر/ این متن اولین بار در ۱۲ فروردین ۱۴۰۱ منتشر شده است)
✍️ سجاد فتاحی
t.center/SIAGSامروز ۱۲ فرودین است، روزی که نتیجۀ «همهپرسی
جمهوری اسلامی» اعلام شد و بر آن اساس بخش قابل توجهی از ایرانیان به این نظام سیاسی «آری» گفتند.
در آذرماه ۱۳۵۸ هم قانون اساسی
جمهوری اسلامی از طریق یک همهپرسی دیگر به رأی گذاشته شد و در آن نیز با رأی موافق حدود ۱۵ میلیون و ۶۸۰ هزار نفر از ایرانیان این قانون اساسی به تصویب رسید.
نتایج این همهپرسیها، در واقع نقطۀ پایانی بود بر رؤیای افزایش کارآمدی نظم سیاسی جدید در مقایسه با نظام سیاسی پیشین؛ چرا که نتیجۀ آنها، قانون اساسی و نظام سیاسیای را بر سرنوشت ایرانیان حاکم کرد که بخاطر ضعفها و نقصهایی بنیادین، نه تنها از کارآمدی و ظرفیت لازم برای حل و فصل مسائل ایران در جهان امروز برخوردار نیست بلکه خود مسئلهساز و بحرانزاست.
برخی از این ضعفها که در قالب سلسله مطالبی با عنوان پیسنگهای قانون اساسی به آنها پرداخته شده است و نیازی به شرح و بسط دوبارۀ آنها نیست این مواردند:
- تبعیض نظاممند دینی و مذهبی
- تبعیض نظاممند نسبت به زنان در مقایسه با مردان
- عدم توجه به اصل تفکیک قوا در عمل
- عدم استقلال قوۀ قضائیۀ
- مکانیزمها و سازوکارهای ناکارآمد برای حل بدون تنش مسئلۀ جانشینی
- عدم توجه به اصل توازن قوا در عمل و قرار گرفتن قوای سهگانۀ کشور ذیل یک نهاد فرادست در نظام سیاسی.
- نادیده گرفتن اصل ضرورت زیستنِ انسانِ ایرانی در چهارچوب محدودیتهای محیطزیستی ایران، که باعث ایجاد ناپایداریها و بحرانهای بزرگ محیطزیستی در ایران شده است.
- برهم خوردن توازن قدرت بین دولت (به معنای عام) و جامعۀ مدنی، به نفع دولت؛ بواسطۀ شکل خاص تزریق درآمدهای نفتی به ساختار اقتصادی و سیاسی ایران
- انحصارگرا بودن نظام سیاسی و قانون اساسی
ریشههای هر یک از بحرانهای ایران در حوزههای اقتصادی، اجتماعی، محیطزیستی و سیاست داخلی و خارجی را میتوان در یک یا چند عامل فوق یافت؛ عوامل و ضعفهایی که عدم توجه به آنها ایدههایی چون «اصلاح تدریجی و گامبهگام» و «بهبود از طریق موفقیتهای کوچک» را در
جمهوری اسلامی ناکام گذارده و تنها سبب از دست رفتن فرصت و تعمیق بحرانها میشود.
اولین گام برای بهبود شرایط ایران، گردآمدن ایرانیان (فارغ از دستهبندیهایی چون اصولگرا، اصلاحطلب و برانداز) حول خواست «بازنویسی قانون اساسی و بازآرایی نظام سیاسی»، طرح پیشنهادها در این زمینه و حرکت به سوی عملی کردن این خواست بهگونهای خشونتپرهیز است.
مطالب مرتبط
پیسنگهای قانون اساسی #دوازدهم_فروردین #جمهوری_اسلامی#ايران #پایداری #حکمرانی #بازنویسی_قانون_اساسی#بازآرایی_نظام_سیاسی #سجاد_فتاحی