فلسفه

بنابر این دیدگاه، انسان سعی می كند كه نیروها و پدیده های جهان را بشناسد و آنها را تا حدودی درك كند، اما هرگز این شناخت نمی تواند درست و كامل باشد.هر اندازه پیوند انسان با حیات و غریزه های او بیشتر شود و گسترش یابد مهار كردن و شناخت او غنی و قوی تر خواهد شد. هر چه پیوند بین چیزی كه ما آن را «عقل» می نامیم و چیزی كه «دل» نامیده می شود محكم تر باشد، انسان شكوفاتر و شناخت او بیشتر می شود. نیچه می گوید: انسان متجدد یا انسانی كه گرفتار «نیست پنداری» می شود انسانی است كه خردش از حیات و در واقع از دل جدا شده. برای این كه بتوانیم بهتر این وضع «خرد گریز» نیچه را بشناسیم به چند فیلسوف و اندیشمند اشاره خواهیم كرد: سقراط، دكارت و كانت

▪️#نیچه و #سقراط

می دانیم كه نیچه احساس متضادی به این اندیشمند دارد. سقراط را ستایش می كند و هم تند به او می تازد. از نظر نیچه سقراط نماد خردشیفتگی و مظهر عرفان ستیزی است. او به این شخص «متفاوت» هم ارج می نهد و هم به او سخت می تازد. نیچه می گوید كه این جدل باز ماهر پیوند میان غریزه و عقل، حیات و منطق، دل و خرد را از بین برده است و استبداد خرد را حاكم كرده است. سقراط برای جوانان آتن انسان تئوریك را الگو قرار می دهد، یعنی انسانی كه تنها اهل عقل و منطق و استدلال است. آری، سقراط حكیم ، هنر، شعر و موسیقی را عملاً نفی می كند.نیچه با چنین جهان بینی خردزده ای شدیداً مخالف است، زیرا انسان سقراطی می كوشد حد و حدودی ذهنی و منطقی برای حیات و نیروهای آفرینش تعیین و تحمیل كند. در واقع، غریزه زدایی در بینش سقراط موجب گسست خرد و دل گردیده و «نیست پنداری» را در یونان باستان گسترش داده است. از دیدگاه نیچه خرد شیفتگی سقراطی نقطه عطفی در تاریخ فلسفه به شمار می آید و به نوعی وارونه كردن ارزش ها با سقراط آغاز می شود. سقراط با زیركی و جذابیت اندیشه را به طرف منطق و دیالكتیك خشك سوق داده و نیچه كه از دیالكتیك می گریزد این روند را منفی و انحطاطی می داند. به طور اجمال موضع نیچه نسبت به سقراط همین است و می بینیم كه سقراط منطق گرا و عرفان ستیز به لحاظی در برابر نیچه خردگریز ایستاده است.به عقیده نیچه خرد می تواند در زندگی انسان خطرناك و مضر نیز باشد، یعنی انسان كنونی در اشتباه است اگر فكر كند كه خرد پاسخ همه چیز را می دهد. در واقع ما شاهد دستاوردهای علمی خطرناكی كه انسان قرن بیستم با عقل خود به دست آورده می باشیم. در مورد كاركرد منفی عقل، نیچه می گوید: «اگر عملكرد بشر تنها بر پایه خرد و عقلانیت بود انسان مدت ها پیش از بین رفته بود»

📚 #مکتب_فرانکفورت_و_نیچه
✍ #هانس_گئورگ_گادامر
▪️پیشگفتار مترجم
🔃 مترجم：#حامد_فولادوند

join us | کانال فلسفه
@Philosophy3