بخش دوم:
(بخش اول در لینک زیر :
https://t.me/Mirneshaneh/102)
⬅️ حال می خواهیم موضوع صحبت امشب را از این منظر ببینیم.
🔸 وقتی می خواهیم درباره شخصیت های
#تاریخ_اسلام سخن بگوییم، باید ببینیم منابع موجود، چقدر مستند هستند؟ این بحثی جدی و تاریخی است که گاهی ما با مشکل منابع معتبر هم مواجه می شویم. البته این موضوع برای بحث امشب ما مدخلیت ندارد. ما فعلا به جزئیات
#کربلا کار نداریم، بلکه به سرشت داستان می پردازیم.
🔹 وقتی از منظر
#ادبی موضوع را بررسی می کنیم،
نخستین ویژگی تراژدی را در خود حسین می بینیم. حسین انسان والا و قهرمان داستان است. حسین نوه بنیانگذار دین است، برادر
#حسنبنعلی است که به نوعی جانشین
#علی بوده، بنابراین او در آن جامعه منزلت اجتماعی دارد. حسین دارای منزلتی است که به راحتی با کسی قابل مقایسه نیست. و ما در تاریخ می خوانیم که
#معاویه به
#یزید می گوید برای حفظ قدرتش مراقب چهار نفر باشد: عبدالله بن زبیر، عبدالله بن عمر، عبدالرحمن بن ابوبکر و حسین بن علی؛ و سفارش می کند از همه بیشتر مراقب حسین باشد. یعنی حسین در آن جامعه جایگاهی ممتاز دارد.
🔸 از همین جا ویژگی دیگر تراژدی حسین شروع می شود و آن هم مسیر پرمخاطره ای است که او انتخاب می کند.
یزید می خواهد به اجبار از او
#بیعت بگیرد و حسین چون با خطر مرگ مواجه است، از
#مدینه به
#مکه می رود. خطر همچنان در مکه نیز وجود دارد، از سویی نامه های زیادی از کوفه آمده و حسین را به آنجا دعوت کرده و از سویی عده ای به او سفارش می کنند که به کوفه نرود، و باز حسین باید «انتخاب» کند و او در نهایت برای حفظ حرمت کعبه و پاسخ به دعوت کوفیان، حرکت به سمت آن جا را برمی گزیند. او نماینده می فرستد و منزل به منزل هم اخبار را پیگیری می کند تا سرانجام
#حر با سپاهش راه را بر او می بندد. منابع تاریخی به ما می گویند که حسین حتی تا شب آخر و در آخرین گفتگوهایش با
#عمربنسعد و
#شمر، تصور می کند که او را نخواهند کشت و به آن ها پیشنهادهای مختلفی مطرح می کند که نه بیعت کند و نه جنگی رخ دهد ولی همه آن ها از سوی طرف مقابل رد می شود تا در نهایت عبیدالله بن زیاد به مأمورانش می گوید به حسین بگویید یا
#بیعت کند یا
#جنگ؛ که حسین در این دو راهی دشوار، مسیری را انتخاب می کند که به
#شهادت می انجامد. یعنی انسانی با آن منزلت اجتماعی، قربانی می شود و پایان اندوهبار تراژدی نیز در ماجرای حسین به شکل فاجعه باری اتفاق می افتد.
🔹داستان حسین و مخالفان حسین، تماماً درس آموز است؛ به همان معنایی که تراژدی می تواند باشد. حسین و یارانش، قربانی جامعهی منحط زمان خود می شوند. البته برای آن ها فرصتی است که فضیلت هایشان را نمایان کنند و با انتخاب های خود، از یک قهرمان ِ با منزلت اجتماعی به یک قهرمان ِ قدّیس برسند. بعضی انتخاب ها ما را بزرگ و برخی ما را تحقیر می کند. بنابراین، فارغ از بحث دینی که می گوید حسین از ابتدا قدیس بود و متصل به آسمان، او نخست یک انسان والا بود ولی به دلیل مسیری که طی کرد و انتخاب هایی که در این مسیر داشت، به یک الگوی برجسته بشری تبدیل شد.
🔸 سخنان حسین در اواخر حادثه، بسیار جالب است. او شب قبل از اتفاق نهایی به یارانش می گوید شما از تاریکی استفاده کرده و خود را برهانید، زیرا این ها با من کار دارند؛ هم این سخنان و هم سخنان یارانش، از لحظات فوق العاده عظیم تاریخ هستند. قصه حسین یک تراژدی است که در تاریخ، «تحقق» پیدا کرده است. بسیاری از تراژدی ها خیالی هستند ولی حسین و یارانش، انسان های واقعی بودند که آن را عملی کردند.
🔹 اگر آن کاراکتر قهرمان تراژدی را به تنهایی بررسی کنیم، او را به دلیل انتخاب های بزرگش،
#پیروز می دانیم، ولی از نظر اجتماعی، جامعه ای که انسان های بزرگش را به قتلگاه می برد، یک فاجعه است. یعنی جامعه منحط است و قدر او را نمی داند. در چنین جوامعی معمولاً صحبت از ظلم و ستم حکّام می شود ولی یک غفلت رخ می دهد و آن هم این است که جامعه آنقدر منحط شده که به چنین حاکمانی تن داده است و فاجعه اصلی این است. غربت حسین بن علی در جامعه خودش، از آن قربانی شدن در صحرای کربلا، دردناک تر است و حسین اگر شهید هم نمی شد، باز هم باید سال ها در
#غربت می زیست. یعنی گناه و مسئولیت کشتن حسین را نباید فقط گردن
#حکومت بیندازیم، بلکه
#جامعهای که چنین
#نظام_سیاسی #ظالمی را تحمل می کند، و با فاصله کوتاهی بعد از
#پیامبر، اسلام نبوی به اسلام اموی تبدیل می شود، آن جامعه
#منحط است.
(بخش سوم در لینک زیر :
https://t.me/Mirneshaneh/104)
#تعزیت_آفتاب #کانون_فرهنگی_امام_حسین #میرنشانه @Mirneshaneh