نان و آزادی

🔴 #طنز_خندوانه و #دپولیتیزه_سازی_پنهان #جامعه_ایرانی



✍ احمد صفار

 #هربرت_مارکوزه تاکید داشت که سیستم سرمایه داری توانسته تا به مدد ابزار رسانه ای و تکنولوژی چندرسانه ای خود، همچون انواع (شوهای تلویزیونی، پیک رادیویی، اینستاگرام، تلگرام، ایکس باکس ها و..) مردم را تحت تاثیر قرار داده و افکار عمومی اکثریت جامعه را نیز هدایت نماید! از نگاه او چنین جامعه ای که در آن نهاد قدرت با مشغول سازی شهروندانش با انواع سرگرمی های موقت، مصرفی و کاذب عصر مدرنیته، آنان را از حقایق واقعی دولت و جامعه دور نگاه داشته، بی شک جامعه ای تک بعدی و یا اتمیزه خواهد بود.
در تحلیل این علمی این جامعه باید گفت که در آن نوعی سازماندهی پنهان وجود دارد که هدف آن منحرف سازی اذهان مردم و کاهش ظرفیت ها و قابلیت های انتقادی و واکنشی ایشان نسبت به کج کارکردهای موجود می باشد. فرآیندی که اخیرا به زبان علمی و تخصصی " #دپولیتیزاسیون_پنهان" نامیده شده است. دپولیتیزه سازی جامعه به معنای انجام هر کار و استفاده از هر وسیله ای بصورت سیستماتیک از سوی دولت ها خواهد بود که از طریق آن بتوان مردم را به امور و سرنوشت خودشان بی تفاوت نمود! جامعه ی دپولیتیزه عملا با کاهش ظرفیت انتقادی افراد، توان مبارزه اجتماعی و یا قابلیت کنش انتقادی و سیاسی ایشان را نیز منفعل و بی اثر می نماید.
چکیده ی دغدغه ی روشنفکران #مکتب_فرانکفورت نیز همین بود. که مبادا نهاد قدرت برای مشروعیت سازی وارونه و تثبیت ریشه های قدرت اجتماعی خویش بخواهد با سوء استفاده از ابزار آلات عصر مدرن و تکنولوژی های نوظهور، مردم را نسبت به امور خود، جامعه و دولت شان بی انگیزه، بی توجه و بی میل نماید.
به زعم #هابرماس (خدایگان اندیشه اجتماعی مدرن)، جامعه ی دپولیتیزه شده با نابودی بنیادین حوزه های عمومی و واژگون سازی افکار و کنش های متقابل و آزاد انسانها، زمینه سازی قوی برای قدرت یابی #فاشیسم، #رادیکالیزم و #اقتدارگرایی تک قطبی خواهد شد! در چنین سیستمی، قدرت، اقتدار نامیده می شود و معنا می یابد. مفاهیمی مانند ظلم و خدمت نیز از این دست خواهند بود.
البته باید توجه داشت که رسانه ها و شبکه های اجتماعی جدید با درون مایه و ساختاری ذاتا سکولار و لیبرال و با رویکرد توزیع پلورالیستی و دمکراتیک اطلاعات توانسته تا سطح آگاهی های مردم را به نحو بی سابقه ای گسترش دهد. البته در کنار این تا حدود زیادی کنش فعال سیاسی اجتماعی ایشان را نیز صرفا به کار با تلفن همراه تقلیل ( #روشنفکری_دیجیتالی و #نقد_مجازی) محدود نموده است! در ادامه باید افزود که سه حوزه ی #سکسوآلیته، #طنز و #هویت_مجازی از جمله ابژه های مدرن در جوامع تئوکراتیک و در حال توسعه اند که بواسطه ی آن، شهروندان و بالخصوص جوانان دچار طرد و کنارگذاری اجتماعی شده و به نوعی دپولیتیزه می شوند . امروز در جامعه ایران هر سه عامل، فعالیت چشمگیری در #استعمار زیست جهان و #استثمار ایدئولوژیک و اجتماعی شهروندان دارند! برای نمونه برنامه #طنز_خندوانه که به شیوه ای حقیقتا دیکتاتورگونه و بصورت کاملا مکانیکی تولید می شود، تلاش دارد تا با پخش طنزهای بی محتوا، عامه پسند و مصنوعی به جذب مخاطبان طبقه ی متوسط رو به پایین پرداخته و با اتلاف وقت ایشان، آنها را امیدوار به جامعه (بیمار) خویش نماید.
برنامه خندوانه که بصورت کاملا دستوری و به شدت کانالیزه و گزینش شده تولید و پخش می شود، نمونه و مصداق بارز و عینی ابزار و روش های دپولیتیزه سازی جامعه ایرانی می باشد. هدف پنهان طراحان خندوانه، القای حس امید (کاذب) به افراد با نمایش های تلقبی و غیرواقعی است که سعی دارد به هر طریقی جامعه را به اصطلاح شاد و خندان جلوه دهد! جامعه ای که خندوانه به تصویر می کشد، جامعه ای ثروتمند، با مردمی شاد و مرفه است که گویی به هیچ دردی مبتلا نیستند و دولت و جامعه شان آرمانی و ایده آل است. سرپوشی که خندوانه با آن خنده های مصنوعی و کف زدن های زورکی بر جامعه گذاشته، هیچگاه نمی تواند پنهان کننده ی فساد، تبعیض ها و نابرابری های اجتماعی موجود باشد. خندوانه و طنز های مشابه آن، در واقع در پی خط دهی به افراد و ساخت واقعیت های پوشالی و امید بخش (اما دروغین ) مسلط بر آن است. آنهایی که به پای خنده وانه می نشینند به تدریج احساس می کنند که این جامعه گویی آرام و سالم است. بدتر از آن اینست که آنها ممکن است صداهای اعتراضی و انتقادی دیگران را عوامل مخرب و اضافی دانسته که هدفش نابودی آرامش جامعه و شادی مردم می باشد! دپولیتیزه شدن جامعه البته در بلند مدت و به ناگاه با تجمیع بار مشکلات سنگین و ایجاد فشار بی سابقه به افراد، از درون به ظهور یک #اقتدارگرایی_مطلق خواهد انجامید که نتیجه ی آن نیز طرد و حذف بیشتر، رویاپردازی های غیرواقعی و دپولیتیزه تر شدن جامعه خواهد بود!

پس: به جای خندوانه کتاب بخوانیم.


کمیتە معیشت و کار 🔻🔻

Telegram.me/commitekaregar