#متنخوانی>
راهِ شهرستانِ جان
> شیخ شهابالدین سهروردی
•
[امروز، هشتمِ مردادماه، روزِ بزرگداشتِ «شیخ شهابالدین سهروردی» است که با نامِ «شیخِ اشراق» هم از او یاد میشود. از فیلسوفانِ نامدارِ قرن ششم هجری بود که به خاطرِ باورهای تناورش، شبهعالمانِ قشری و زاهدانِ ظاهرپرست با او درافتادند؛ شیخ زندانی شد و در سیوهشتسالگی با مرگی شهادتگونه پرکشید. به او «شیخ مقتول» و «شیخ شهید» هم میگویند. از این پایهگذارِ «حکمتِ اشراق»، چندین کتاب و رساله برجای مانده؛ «عقلِ سرخ»، «آواز پر جبرئیل»، «لغت موران»، «صفیرِ سیمرغ» و... آنچه در ادامه آمده، فرازهایی از رسالۀ «مونس العشاق» یا «فی حقیقة العشقِ» اوست که به نامِ «
راهِ شهرستانِ جان» هم میخوانندش.]
•
اکنون بدان که بالای این کوشکِ (۱) نُهاشکوب (۲)، طاقی است که آن را «شارستانِ جان» خوانند و او بارویی دارد از عزّت و خندقی از عظمت، و بر دروازۀ آن شارستان (۳)، پیری جوان موکّل است و نام آن «جاوید خرد» است و او پیوسته سیّاحی کند چنانکه از مقامِ خود نجنبد و حافظی نیک است. کتاب الهی داند خواندن و فصاحتی عظیم دارد، اما گُنگ است و به سال دیرینه است اما سال ندیده است و سخت کهن است اما هنوز سستی در او
راه نیافته است.
و هرکه خواهد که بدان شارستان رسد، از این چهار طاق (۴)، شش طناب (۵) بگسلد و کمندی سازد و زینِ ذوق بر مرکبِ شوق نهد، و به میلِ گرسنگی، سرمۀ بیداری در چشم کشد و تیغ دانش بهدست گیرد...
•
و از فصلی دیگر:
عشق، بندهای است خانهزاد که در شهرستان ازل پرورده شدهاست. سلطانِ ازل و ابد، شحنگیِ کونین بدو ارزانی داشته، و این شحنه (۶) هروقتی بر طرفی زند و هر مدتی نظر بر اقلیمی افکند. و در منشور او حُسن نبشته است که در هر شهری که روی نهد، باید که خبر بدان شهر رسد، گاوی از برای او قربان کنند؛ «فإنّ الله يأمركم أن تَذبَحوا بقره» (۷)، و تا گاوِ نفْس را نکُشند قدم در آن شهر ننهد. و بدنِ ایشان بر مثالِ شهری است؛ اعضای او کویهای او، و رگهای او جویهاست که در هر کوچه راندهاند، و حواسِ او پیشهورانند که هریکی به کاری مشغولند. و نفْس، گاوی است که در این شهر چرا تنها میکند و او را دو سُرو (۸) است؛ یکی حرص و یکی امید...
•
پینوشت:
۱. کوشک: بنای بلند
۲. اشکوب: طبقه
۳. شارستان: قسمت اصلی شهرهای قدیم که در پیرامونِ قلعه ساخته میشد؛ شهرستان؛ شهر.
۴. آب و خاک و باد و آتش
۵. شش جهت
۶. شحنه: داروغه، پاسبان، نگهبان شهر
۷. سورۀ بقره، آیۀ ۶۷
۸. سُرو؛ سروی: شاخ حیوانات
•
#شیخ_شهابالدین_سهروردی#شیخ_اشراق #راه_شهرستان_جان•
•
@NaaKhaaNaa