📚به مناسبت ثبت خط و زبانی به نام لری در صفحه کلید گوگل
✍نگارنده:
#غلامرضا_مهرآموز،
#خوزستان سلام و سپاس گرم و صمیمانه خود را تقدیم به مجموعه وزین فرهنگستان زبان لری و مخاطبان گرانسنگ آن می کنم.
قول داده بودم که به پاس درخواست های مخاطبان عزیز هر یکی دو هفته در وقت های آزاد یکی دو مقاله نوشته و برای انتشار در فرهنگستان بفرستم و خوشحالم که در اینجا به اولین تعهد به این قول عمل کنم.
و همچنین خوشحالم که نخستین پیامم در حکم یک کاربر عادی مصادف شده است با رویداد بسیار مهم و معناداری برای زبان لری که عبارتست از ثبت خط و زبانی به نام لری در پرکاربردترین صفحه کلید جهان یعنی گوگل.
روزی که خط پاپریک را در سال ۱۳۷۴ ابداع کردم هیچگاه فکر نمی کردم که روزی در کیبوردهای جهانی هم ثبت شود آن روزها نه خبری از اینترنت بود و نه خبری از بازگشت جوانان به هویت بومی خود و پیش نخستین کسانی که عرضه کردم جز سردی، بی تفاوتی، تعجب دلسردکننده یا پوزخندی معنادار بازخوردی نگرفتم.
اما ثبت لری در صفحه کلید گوگل تنها ثبت یک کیبورد برای لری نوشتن نیست بلکه آشنایی و اعتراف جهانیان به وجود هویت و زبانی به نام لری به عنوان رکن رکینی از تمدن و فرهنگ ایرانی-اسلامی است. هدف اصلی از ابداع خط پاپریک نیز حفظ و تقویت پیوند زبان و فرهنگ لر با زبان و فرهنگ ایرانی و اسلامی و ادبیات پربار فارسی بود زیرا قبل از آن نیز از سال ۶۹ خط لری آساره ابداع شده بود که ویژه فرهنگ نگاری لری بود ولی آساره بخاطر حفظ و تقویت این پیوندها منسوخ شد و جای خود را به پاپریک خطی لرشمول مبتنی بر الفبای عربی-فارسی داد.
همانگونهکه در مقاله ضرورت تدوین خط لری از دیدگاه علمی در اسفند ۱۳۹۲ توضیح داده ام تدوین خط برای لری به هیچ وجه پدیده ای قومی نیست بلکه یک ضرورت علمی است، اولین دلیلش این است که در لری واج هایی وجود دارد که با رسم الخط موجود فارسی نمی توان آنها را نوشت مثل یاء مجهول، دال معجم، انگما، شوا( نوعی کسره خفیف)، ذال معجم، لام یائی، او کشیده، دیفتانگ های مختلف او، ضمه پیشینی و..... که در اکثر موارد علاوه بر اینکه قابل نمایش با رسم الخط فارسی نیستند بلکه معنی را عوض می کنند یا به اصطلاح علمی جفت کمینه(minimal pair) دارند. از طرف دیگر با تغییر فتحه، کسره، ضمه، و ..... معانی بسیاری از کلمات لری عوض می شود و چون هیچ سابقه خوانش و نگارش عام و ضابطه مند در لری وجود ندارد خوانش و نگارش نوشته های لری به ویژه لری اصیل کار بسیار دشواری است.
ورود نهادهای رسمی حکومتی در پروژه خط لری مانند اداره ارشاد و جهاد دانشگاهی به قضیه تدوین خط برای لری در پروژه خط زاگرس که بنده نیز توفیق حضور چند جلسه در آن را داشتم خود تایید دیگری است دال بر اینکه تدوین رسم الخط برای لری یک ضرورت و دغدغه علمی و فرهنگی است نه کاری قومگرایانه.
تاریخ زبان لری هیچگاه ۱۶ مهر ۱۳۹۷ را از یاد نخواهد برد زیرا نام و هویت لری را در کنار زبان های جهان نشاند و بسیاری از کاربران جهان یک آشنایی صوری با وجود زبان و فرهنگی به نام لری در ایران خواهند داشت و علاوه بر این به امید خدا اعتماد به نفسی فرهنگی برای خود لرها نیز خواهد بود
در بازنگری خط پاپریک برای کیبورد و ثبت در گوگل افراد و گروههای مختلفی به بنده کمک کرده اند و از نظرات آنها بهره گرفته ام که بعدها به تفصیل نام آنها ذکر خواهد شد از همه آن بزرگواران صمیمانه سپاسگزارم. تا کنون دو نسخه بازنگری شده از پاپریک تهیه شده است که آنچه در گوگل ثبت شده نسخه ۱ بازنگری شده پاپریک است. مسلما پاپریک در آینده بهتر و بهینه تر خواهد شد.
خداوند متعال را به خاطر ثبت زبان و خط لری در پرکاربردترین صفحه کلید جهان سپاس می گویم و به تمام مردم عزیز لر و ایران تبریک می گویم.
غلامرضا مهرآموز ۹۷/۷/۱۷