#زیاریان#زیاریان یا
#آل_زیار خاندانی از منطقه
#دیلمان بودند که توانستند به حکومت
#ایران برسند. در غرب و مرکز ایران دو سلسله از دیلمیان به نام
#آل زیار (۳۱۶ ه.ق) و
#آل_بویه که هر دو از مناطق شمال برخاسته بودند، نواحی مرکزی و غربی ایران و فارس را از تصرف خلفا خارج کردند. دیلمی نام قوم و گویشی در منطقه کوهستانی
#گیلان بود به نام دیلمستان. دیلمیان سخت نیرو گرفتند و مدت ۱۲۷ سال حکومت راندند و چون خلفا در برابر آنها چارهای جز تسلیم ندیدند، حکومت
#بغداد را به آنها واگذاشتند و خود به عنوان خلیفگی و احترامات ظاهری قناعت کردند. در واقع، بعد از حکومت نیمهمستقل طاهریان و پس ازصفاریان و در ایام امارت امرای
#سامانی در ماوراءالنهر، خانوادههای دیلمی در وسعتی کمتر از
#تبرستان و سپس در وسعتی بیشتر از
#گیلان توانستند بر قسمت عمده ایران غربی، یعنی از خراسان تا بغداد تسلط یابند. حکومت این خانوادهها به نام دیلمیان شهرت یافتهاست.
شهرهای اصفهان، گرگان، ری و آمل را به پایتخت برگزیدن و دین اسلام داشتند
#مرداویج_زیاری (آغازین)
#وشمگیرگیلانشاه (واپسین)حکمران آل زیار بودند.
درسال۹۳۱ پایه گزاری شد و در۱۰۹۰فروپاشید.
زیاریان یک سلسله بود که ابتدا مذهب زیدی داشت و از مناطق ساحلی دریای مازندران سر برآورد. آنان ابتدا درگیلان و تبرستان و گرگان حکومت میکردند.
زیاریان هم جزو مردم کوهنشینی بودند که رسیدنشان به قدرت «بسط دیلمی» تاریخ ایران را شکل داد. پس از افول اقتدار مستقیم خلافت در شمال غرب ایران و ظهور قدرتهای محلی چون حکام ساجد آذربایجان بسیاری از سران کوهنشین بدل به سربازانی جویای نام شده و در خلاء قدرت مدعی حکومت شدند. موفقترین آنها سه بویی دیلمی بودند.
#مرداویج بن زیار بنیانگذار
زیاریان مدعی بود از یک خاندان سلطنتی پیش از اسلام دیلمی ریشه میگیرد. او نخست به علویان تبرستان و سپس به اسفار بن شیرویه سردار گیلی خدمت میکرد.
@taporestangilak_ariyaea