آرامگاه کوروش(شماره ۱)
آرامگاه کوروش تنها بنای پاسارگاد است که بدست یونانیانی که بدنبال اسکندر آمده بودند، گزارش شده و بیشتر یگانه اثر باستانی یاد شده بدست جهانگردان اولیه به شمار می آید. در پی قرنهای پیاپی طرح این ساختمان با نام آرامگاه، آشکارا پذیرفته شده بود.
ولی در حالی که دانشمندان بسیاری با خواندن نوشته ها و منابع باستانی نشان دادند که "آرامگاه مرغاب" باید مزار کوروش باشد،دیگران با نگاه به همین نوشته ها و منابع، این ادعا را رد می کردند.
بنابراین جا دارد که گفته های نویسندگان دوران باستان را درباره ساختمان این آرامگاه چکیده کنیم.
آریان (۱) به سخن از آریستوبولوس(۲) می گوید:
"خود آرامگاه در بخشهای پایینی آن، از سنگهای چهارگوش ساخته شده تا به شکل یک سکو درآید و در بالای آن جایگاهی بود از سنگ،دارای سقف و دری که به درون راه داشت و چنان باریک بود که یک مرد با اندمی نه چندان درشت، به سختی می توانست وارد شود.
درون آن یک تابوت زرین ... یک تخت... و یک میز ...... و در کانون و وسط تخت تابوتی که حاوی پیکر کوروش بود، دیده میشود.
در پیرامون آرامگاه در سراشیبی تندی که به آن ختم می شد،خانه کوچکی برای مُغ های نگهبان آرامگاه کوروش ساخته شده بود".
💥آریان می افزاید که آرامگاه سنگنبشته ای پارسی داشته "به دبیره و خط پارسی" که چنین می گفت:
"ای مرد من کوروش هستم،پسر کمبوجیه، کسی که شاهنشاهی پارسیان را پایه گذاشت و پادشاه آسیا بود،در این زمان بر من رشک مبر".
استرابو (۳) نیز در بخش نخست گفته های خود از آریستوبولوس پیروی کرده است:
"و در آنجا او (اسکندر) آرامگاه کوروش را در یک پردیس (باغ سلطنتی) دید،برجی نه چندان بزرگ،پنهان در انبوه درختان، بخشهای پایینی آن برجسته و بخش بالایی آن زیارتگاهی سرپوشیده و مسقف با ورودی بسیار باریک است.
در اینجا آریستوبولوس می گوید که وارد آرامگاه شده است. "و او دید که در آن جا یک تخت زرین و میزی با ساغرها و تابوتی زرین ....
استرابو ادامه می دهد که آریستوبولوس سنگنبشته ی آرامگاه را از روی حافظه چنین گزارش می کند.
"ای مرد من کوروش هستم،کسی که شاهنشاهی پارسیان را پدید آورد و پادشاه آسیا بود،در این زمان بر من رشک مبر".
استرابو روایت خود را با دانستنی های به دست آمده از اونسیکریتوس (۴)، دومین شاهد زنده و از همراهان اسکندر پایان می دهد.
"اونسیکریتوس ... میگوید که برج ده طبقه داشت و کوروش در بالاترین طبقه آرمیده بود"
کتیبه چنین خوانده می شد:
" در اینجا من خفته ام،کوروش شاه شاهان " و به زبان یونانی با خط پارسی همچنین به زبان پارسی حک شده بود.
پلوتارک (۵) می گوید که کتیبه چنین خوانده می شد:
ای مرد، هنر تو هر چه باشد و از هر کجا که آمده باشی (زیرا من میدانم که تو خواهی آمد)، من کوروش هستم،کسی که شاهنشاهی پارسیان را پی نهاد، برمن و بر این خاکی که جسد مرا در بردارد رشک مبر". زبان این متن مشخص نشده و پلوتارک می گوید که اسکندر "دستور داد تا این جمله ها به زبان یونانی نیز در زیر آن حک شود".(ص ۴۵_۴۶)
@darik2500 💙👑۱)Arrian
۲)Aristobulus
۳)Strabo
۴)Onesicritus
۵)Plutarch
سرچشمه: استروناخ، دیوید، پاسارگاد (گزارشی از کاوشهای انجام شده توسط موسسه مطالعات ایرانی بریتانیا ، از سال ۱۹۶۱ تا سال ۱۹۶۳)، مترجم: دکتر حمید خطیب شهیدی، سازمان میراث فرهنگی کشور، سال ۱۳۷۹
@darik2500https://t.me/IranArianaShahnameh/24775