محمد درویش

🔻مخالفت یک پیشکسوت با مالچپاشی در خوزستان!🔻

استاد امیرحسین لقمان
۱۵فروردین ۱۳۹۹

🇮🇷: @darvishnameh

✍به جرات می‌گویم که هیچ متخصص یا کنشگری در حوزه بیابان را نمی‌توان سراغ گرفت که استاد امیرحسین لقمان را نشناسد. وی از نخستین پژوهشگرانی بود که با انجام تحقیقاتی دقیق خواستار پایان‌دادن به مالچ نفتی در تثبیت ناهمواری‌های ماسه‌ای کشور شد. یادداشت اخیرش را اختصاصاً به خوانندگان #درویش‌نامه تقدیم کرده است:

♦️مالچ نفتى عنصرى بيگانه براى طبيعت است. اين روش نادرست از زمان حكومت پهلوی تاكنون ادامه داشته است. خاكپوش (مالچ )نفتى مانع كاركرد طبيعى نظم اكولوژيك شن‌زارها مى‌گردد.
بر مبناى طرح تحقيقاتى اینجانب تحت عنوان "تثبيت شن‌هاى روان با و بدون استفاده از مالچ نفتى. ١٣٧٠- ١٣٧٤. امير حسين لقمان" که در بيابان‌هاى مسيله، خاور ارگ كاشان - شن‌زارهاى موسوم به سيازگه، چاله انبار، چاه ويشه - اجرا شد، نتايج زیر بدست آمد:

1️⃣ مالچ نفتى به رطوبتى كه قبل از پاشش در شن‌زار وجود داشته اجازه تبخير نمى‌دهد، اما از نفوذ بارش‌ها به شن‌زار جلوگيرى مي‌كند و باران بصورت رواناب از سطوح قير پاشى شده روانه چاله ريگ‌ها گرديده و با تابش افتاب تبخير و از دسترس گياهان خارج مي‌شود. دوستان مالچ‌پاش تاكيد دارند كه مالچ نفتى از تبخير رطوبت شن‌زار جلوگيرى و باران را به داخل شن‌زار نفوذ مي‌دهد. اما آنها باید به اين سوال كليدى پاسخ دهند: لايه‌اى كه رطوبت زيرين را اجازه تبخير نمى‌دهد چگونه بارش را اجازه نفوذ مي‌دهد؟ پژوهش اشاره شده نشان داد كه مالچ نفتى اجازه رشد به گياهان يكساله - كه از منابع غنى در راستاى تثبيت خاك و تغذيه دام وحيات وحش است - نمى‌دهد.

2️⃣ مالچ نفتی در شن‌زارها باعث خسران براى زيستمندان كوير ميگردد. پرندگان از جمله هوبره ها، كبك‌ها، تيهوها، سارها، كبوتران چاهى براى تغذيه روى تپه‌هاى شنى مالچ پاشى شده می‌نشينند و پاها و بال آنها در قير گير كرده و پرنده از بين مي‌رود. همچنین مارمولك‌ها، سوسك‌ها، عقرب، مار، آگاما(سقنقور)خرگوش، روباه و ... همه خاموش مي‌شوند.

3️⃣ بلوك‌هاى مالچ‌پاشى شده به گونه‌اى كه تصاوير پيوست اين نوشتار نشان مي‌دهد، تاثير معنى‌دار در استقرار و سبزشدن قلمه‌ها و بذور نداشته است. گونه‌هاى كاشت شده در بلوك‌هاى با مالچ وبدون مالچ شامل ارتع Calligonum. arborescence. كلبيت Cyprus. conglomeratus. نسى. Stipa grostis. Plumosa. بوده و ارتع با قلمه و كلبيت ونسى از طريق بذركارى كاشته شدند.

4️⃣ مالچ نفتى در اتحاد جماهير شوروى سابق در صحراى قره‌قوم استفاده مي‌شد. موسسه اگروفيزيك سن پيترزبورگ در مركز Repetek قره‌قوم در مورد اثرات مالچ‌پاشى بررسي‌هايى انجام و نتايج در مجلات علمى ان زمان مسكو به چاپ رسيد. موسسه مذكور پس از بررسى نتايج زیر را اعلام کرد:
لايه مالچ‌پاشى شده ناتراوا بوده واز نفوذ باران جلوگيرى مي‌کند. همچنین در اثر تابش افتاب گازى سمى به نام #تيرول متصاعد و به هوا مي‌فرستد و باعث تنگى نفس ساكنين منطقه ميگردد و بر اين اساس ابتدا پاشش مالچ نفتى از صورت يكپارچه به نوارى و در نهايت ممنوع اعلام گرديد.
در زمان حاضر در كشور ما در هر متر مربع يك ليتر مالچ نفتى پاشيده مي‌شود و هزينه هر هكتار ٣٥-٤٠ميليون تومان است. با توجه به نتايج پژوهش‌هاى اشاره شده، لازم است اين هزينه سرسام‌آور به مسير توليد گونه‌هاى متنوع مقاوم به خشگى ولحاظ کردن ابتكار عمل و مديريت پايدار در اقليم ناسازگار هدايت شود. احياء بيولوژيك شن‌زارها قانونمندى ويژه خود را دارد و در اجراى برنامه سه نكته كليدى لازم است رعايت گردد:
ساختار تپه‌هاى شنى
زمان مناسب كاشت
انتخاب گونه‌هاى گياهى سازگار و بومى
منظورم از ساختار تپه‌هاى شنى، موقعيت كوچه‌ريگ‌ها وچاله‌ريگ‌هاست. كاشت در بستر مواضع ذكر شده فارغ از عمليات مالچ‌پاشى و هر نوع تثبيت مكانيكى كار را به سامان مي‌رساند.

🔵 سخن پایانی:

آنچه اكنون در عرصه تپه‌هاى شنى انجام مي‌شود چه از نظر تنوع وانتخاب گونه گياهى و چه پاشش مالچ نفتى، متاسفانه منعكس‌كننده نظريه‌هاى قانونمند عالمان کشور در حوزه محیط‌زیست نیست و اين نكته الزام‌اور است كه در رهگذر تثبيت شن‌هاى روان وتثبيت ريزگردها به جنبه‌هاى محيط‌زیستی، اجتماعى،انسانى و حيات‌وحش، آنهم با هدف تامين معاش بيابان نشينان عنايت گردد و از حركات دلهره‌اور، پاشش مالچ نفتى كه منجر به از هم پاشيدگى اكوسيستم و تشويش و نگرانى دلسوزان محيط زيست مي‌‌گردد، اجتناب شود.

امیرحسین لقمان
سپیده‌دم ۱۵ فروردین ۱۳۹۹
کاشان

#نه_به_مالچپاشی
#امیرحسین_لقمان

https://instagram.com/p/B-hQV5lljPy/?igshid=2fff75kr8yqj

@darvishnameh

🔴چه کسی فکر می کرد که #پایداری_تله_کابینها در #آلپ، ممکن است از #تغییرات_اقلیمی متاثر شود؟!🔴

به دنبال تغييرات آب و هوایی، دماي زمين در حال افزايش است و اين براي #سردخاكها یا #واریزه_های_یخچالی -Permafrost- عواقب سنگيني به همراه دارد؛ به ویژه در #شمالگان و کوهستان آلپ. در ماه آوريل امسال بود كه بخش عظيمي از صخره هاي آلپ در #تيرول_جنوبي (جنوب غرب #اتريش، شمال #ايتاليا) فروريختند. ٣٠٠ هزار مترمكعب سنگ گرد از قله٢٨٦٠ متري Kleiner Gaisel جدا شد. دليل آنرا زمين شناسان آب شدن سردخاكهای منطقه مي دانند. در طول سالهاي اخير متناوبا در كوههاي آلپ سقوط صخره ها رخداده و شواهد به مرور نشان از تغييرات اقليمي دارند. مارك لوچر، اقليم شناس از انستيتوي تحقيقاتي كوهستانها در #اينسبروك/اتريش پژوهشهاي خود را در زمينه افزايش دما و تأثيرات آن روي سرد خاك ها تمركز داده است. او براي اينكار به #غارها مي رود، "چون آنجا رسوبات از فرسايش در امان هستند." بخش اصلي كار او با ١٠ هزار سال گذشته از تاريخ زمين در ارتباط است. در اين محدوده زماني دورانهايي با افزايش دما تكرار شده اند. لوچر درصدد است تا رفتار سرد خاكها را در چنين دوراني پيگيري كند. "شواهدي وجود دارند كه نشان از تغييرات مفرط دارند و در ارتباط با آب شدن سردخاكها تعبیر می شوند." مشكل اما بر سر راه يافتن اين شواهد در اينجاست كه داده هاي موجود تنها به ٥٠٠ سال گذشته محدود مي شوند. و در اين مدت، در مقايسه، زمين از آب و هواي سردتري برخوردار بوده است. لوچر مي گويد كه در حال حاضر دماي اتمسفر زمين به دنبال تغييرات اقليمي به سرعت در حال افزايش است و در نتيجه ارتفاعي كه درجه حرارت در آنجا صفر درجه سلسيوس است، تغيير پيدا مي كند. اين ارتفاع در حال حاضر در ٢٣٠٠ متري بالاتر از سطح درياست. اگر كه اين ارتفاع تغيير پيدا كند، سردخاك كه مانند ماده ای چسبنده كوهها را به يكديگر مي چسباند، آب مي شود. پژوهشگران در منطقه #مون_بلان افزايش سنگريزه ها به دنبال آب شدن سردخاك را مشاهده كرده اند. و اين پديده براي كوههاي آلپ عواقب سنگيني به همراه دارد، گواينكه مساحت سردخاك در اين محدوده تنها ٥٪‏ بيشتر نيست. به مرور زمان بيشتر از پيش اتفاق افتاده كه پايه هاي نگهدارنده تله كابين ها جابجا شده اند، چرا كه زمين يخ زده زيرپاي آنها آب مي شود. چنين خطري نيز #سرپناه_ها و جاده هاي كوهستاني را تهديد مي كند. رسيدگي به اين مشكلات پيش از هر چيز يك چالش تكنيكي ست. به طور مثال استفاده از زيربناهاي هيدروليكي كه مي توانند خود را با جابجايي زمين تطبيق دهند. در وزارتخانه محيط زيست نيز به اين موضوع پرداخته مي شود. تحت عنوان " #راك_اندرول_كوهستان". سال گذشته كتابچه اي منتشر شد كه مردم را با دلايل، تهديدها و رفتار با خطر ریزش سنگريزه ها آشنا مي كند. در آينده مي بايست به دليل آب شدن سرد خاك ها انتظار افزايش فروريختن صخره ها را داشت. خطر آب شدن خاك سردها در منطقه شمالگان بزرگتر است. چرا كه در آنجا علاوه بر مشكلات فني، مانند فروكش جاده ها و لوله هاي نفتي، يخها تاكنون مساحتي از زمين را با مقدار عظيمي از رسوبات طبيعي در خود نگه داشته اند كه با آب شدن يخها آزاد خواهند شد. لوچر با پژوهشهاي خود تلاش دارد تا نتيجه جابجايي #دي_اكسيدكربن و #گاز_متان را از اين پروسه ارزيابي كند. تحقيقات در زمينه تاريخچه خاك سرد هنوز در مراحل آغازين خود به سر مي برد. از اين رو بدست آوردن آگاهيهاي بيشتر در مورد چگونگي تاثير تغييرات اقليمي در گذشته روي خاك سردها بسيار مهم است، چرا كه با توجه به شرايط موجود، اين موضوع ما را به مدت طولاني به خود مشغول خواهد كرد.

‏http://derstandard.at/2000046520321/Tauwetter-laesst-die-Berge-broeckeln